تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 6299
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ڕاستی؟بۆپرسیاره
ئایا
ڕاسته
؟
بەڕاستی
؟ ، ئایاوایه؟،
ڕاستی
؟
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کان شناسی
[ا.مص ]
(کان شیناسی - kan şinasî)
کانگەناسی، کانگەزانی، کانزازانی.
سەرچاوە:
نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی
بووە
لەناویانا.
لەوانەیە
ئەم
بەیتی « حەربا »
یەش
پەیوەندێکی
بەم
مەسەلەیەوە هەبێ،
هەروەها
لەوانەیه
پارچە
شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە
نەظەر
..» یش،
وەک
له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان
بۆ
کرد
، لایەکی
ئەم
مەسەلەیەمان
بۆ
ڕوون
بکاتەوە.
نەییری ئەعظەم
وەها
تاوی
دەدا
وەک
مەنجەنیق
بۆ
دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە
ناو
سەرچاوە:
قاموس کردي الحدیث
xwêşt (FN -خواست)
طلب
سەرچاوە:
قاموس کردي الحدیث
yaşêmîn (FN - ياسمين)
ياسمين
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاباسا
ناوی
ئێلێکی
کوردە
دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی قامیشلوو
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئابووریی سیاسی
زاراوەی
ئابووری
سیاسی
چەمکێکی نوێباوە
کە
کێشە
و ئاریشەی زانستەکانی
سیاسەت
و
ئابووری
لێک
دەداتەوە.
بە
واتایەکی
دیکە
ئابووری
سیاسی
لە
شوێن
دۆزینەوەی
پێوەندی
دوولایەنەی
وزە
سیاسی
و ئابوورییەکان و کاردانەوەی
ئەم
هێزانەیە بەسەر پێکهاتەکانی سیاسەتی ئابووریدا.
هەروەها
کاردانەوەی بارودۆخی
ئابووری
بەسەر حکوومەتە
هەڵبژاردە
خەڵکیەکانیش
لێک
دەداتەوە. سەرکەوتنی حکوومەت
لە
بواری سیاسەتە ئابوورییەکان، شەرعییەت و ئەگەریی
دووبارە
هەڵبژاردنەوەی
ئەو
حکوومەتە
زیاد
دەکات.
لە
گوتاری پۆزیتۆڤیزمدا شەرعییەت و خۆشویستنی حکوومەتە هەڵبژێردراوەکان، دەگەڕێتەوە
بۆ
پێودانگە ئابوورییەکانی
هەڵامسان
، ڕادەی
بێکاری
و هاوتەرازنەبوونی
خەرج
و
بەرج
و…هتد
یەکێکی
دیکە
لەو
مەسەلە
گرنگانە،
ئەوەیە
کە
تا
چ ڕادەیەک بارودۆخی
ئابووری
وەڵاتەکان دەرەنجامی سیاسەتەکانی دەوڵەتە و
تا
چ ڕادەیەکیش بەرهەمی هۆکارگەلێکی
بێ
کۆنتڕۆڵ
وەک
بازاڕی
جیهانییە؟
سەنگی
هۆکارگەلی
سیاسی
لە
پێکهاتنی سیاسەتە ئابوورییەکان
گرانە
و
ئەم
هۆکارانە ئەکەونە
ناوەندی
سەرنجی
ئەم
زانستەوە.
بۆ
نموونە
دەگوترێ
کە
دەوڵەتان
لە
پێش
هەڵبژاردنەکان و بەمەبەستی خۆشیرینکردن
لە
بەر
چاوی ڕەشەگەلدا
دەست
دەدەنە بووژاندنەوەی
ئابووری
و
تەنانەت
تاکوو
چەند
مانگێکیش
ئەو
شتانەی
کە
بەرعۆدەی
بوون
بە
ئەنجامی دەگەێنن،
بەڵام
دوای
گەیشتن
بە
دەسەڵات
،
لەم
ڕێبازە
دوور
دەکەونەوە.
پێوەندی
ئایدیۆلۆجی
حیزبی
لەگەڵ
مەسەلە
ئابوورییەکانیش،
بۆتە
بابەتێک
لە
توێژینەوەکانی
ئابووری
سیاسی
.
ئەغڵەب
حیزبە چەپییەکان
هەوڵ
دەدەن گرفتی
بێکاری
چارەسەر
بکەن،
کەچی
حیزبە ڕاستییەکان
هەوڵ
دەدەن پلەی
هەڵامسان
دابەزێنن.
کەواتە
پێوەندی
ئایدیۆلۆژی
سیاسی
و
ئابووری
سیاسی
مەسەلەیەکی
گرنگ
لە
ئەژمار
دێت
.
ئابووری
سیاسی
بەم
واتایە،
لەگەڵ
ئابووری
سیاسی
بە
واتا
کۆنەکەی
کە
بە
ڕوانگەیەکی مارکسیەوە دەیڕوانییە
سیاسەت
، خۆبەخۆ
جیاوازی
هەیە
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئابووریی سیاسی
اقتصاد
سیاسی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئابووریی سیاسی
political
economy
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاراستن
خستنە
پشت
گوێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاراستن
ڕازاندنەوە
. (زا)خستنە
پشت
گووێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاراستە
شتێکە
کە
بەرانبەر
بە
شتێکی
تر
کرابێ، (ئاراستەکردن)
بەرانبەر
کردنی شتێک
بە
شتێک
بۆ
تێگرتنی
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئاراستە
آراستە،
زیبا
،
زیوا
، ایور،
ایواز
، ایوازە، ایواژە، بررە،
پدرام
، پیراستە، آمادە، آمودە.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئاراستە
بەدەق
، ڕازیاگەوە. [ڕازاوە]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئاراستە
مزین
،
محلی
، منجد،
مهیا
،
محسن
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئاراستە
چیزی
را
متوجه کسی
کردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئاراستە
ڕووی
شتێک
بەرەو
کەسێک کردن: تیرێکی
ئاراستە
کرد
، تۆمەتێکی
ئاراستە
کردم
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاراستە
ڕازاوەوە
، ڕازیاگەوە،
بەدەق
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئاریستۆکراسی+ ئاغەواتی
بە
زمانی یۆنانی
بە
مانای
باشترین
حکوومەت
یان
حکوومەتی پیاوماقووڵانە.
بەڵام
لە
زاراوەدا
جگە
لەوەی
کە
هەڵگری پاساوێکی ئەخلاقییە، حکوومەتی کەسانی لێهاتووە
کە
بەپێی
میرات
و
شەرەف
و
خوێن
بە
سەروەری
گەیشتوون.
کەواتە
دەکرێ
بە
حکوومەتی
ڕەگەز
مەزنایەتی ناوبردە بکرێ.
لە
فەلسەفەی
سیاسی
یۆناندا ئاریستۆکراسی
بەو
دەسەڵاتدارانە دەگوترێ
کە
لە
باری
ئینسانییەوە
بە
تەواوی
هەڵیان دابێ و گەشەیان کردبێ. «ئەرەستۆ» (
لە
کتێبی
سیاسەت
) و «پلاتۆ» (
لە
کتێبی کۆمار)دا هەوڵێکی زۆریان داوە
لەمەڕ
دیاریکردنی پێودانگێک
بۆ
دۆزینەوەی
ئەم
جورە
کەسانە. ئەرەستۆ،
باشترین
جۆری
حکوومەتەکان
بە
پادشایی
و ئاریستۆکراسی و حکوومەتی
قانوون
ناوبردە ئەکا و لەنێوان ئاریستۆکراسی و ئۆلیگارکی*دا
ئەم
جیاوازییە قاییلە: " ئۆلیگارکی
گەیشتن
بە
دەسەڵاتە بەپێی
دارایی
و ئاریستۆکراسی بەپێی بلیمەتی".
بەڵام
هەر
لە
زووەوە
ئەم
دوو
زاراوە
بە
یەک
مانا
بەکار
براون.
بۆ
وێنە
«کارتاژ» و «وینیز» ئاریستۆکراتی گەورەی
دارایی
بوون
.
ئاریستۆکراتیک
بە
عام
،
بە
حکوومەتێک دەوگوترێ
کە
تێیدا دەسەڵاتی
دەوڵەت
ڕەها
بێ
و حکوومەت
بە
دەست
تاقمێکی مومتازەوە بێت.
ئەم
تاقمەش
لە
ڕێی
میرات
و پلەی چینایەتییەوە
بەم
شوێنە گەیشتبێ و ڕێگەی چینەکانی
دیکە
بۆ
ئەم
شوێنە
یاساغ
بێت. نموونەی
ئەم
سیستەمە سیاسییە
لە
ئێرانی
پێش
ئیسلام
و ئەورووپا
لە
سەدەکانی
ناوەڕاست
ئەبیندرێت.
ئەمڕۆ
نموونەی
ئەم
جۆرە حکوومەتە
لە
کەم
شوێنی جیهاندا
پەیدا
ئەبێت و
جێی
خۆی
داوە
بە
دیکتاتۆری
ئولیگاریشی
نوێ
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئاریستۆکراسی+ ئاغەواتی
آریستوکراسی
20
21
22
23
24
25
26