تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئارەقچن
[[ ١- ئارەق + چن «چنین» ]]
«نتـ.» کڵاوێکە لە پارچە و قوماش دەیدروون یا لە بەن و دەزوو دەچنرێ و دەکرێتە سەر، هەر تەپڵە سەر دادەپۆشێ. * ئارەخچن، تەقیلە.
ئارەقچن
(ئەردە) دێمەک، مەهار، چیلکەیەکی گچکەیە، کە لە پەڕەی کەپۆی ئاژاڵ و ووشترانی دەکەن. تەقیلە، تەلک، گوورۆز، ئارەخچن، ژێرکڵاو
ئارەقچنیاگ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارەقکردن
کردنی ئارەقی زۆر لە نەخۆشیی گرانەتادا و ، لەش سووکبوون و ڕزگاربوون لێی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارەقکردنەوە
هاتنەدەرەوەی ئارەق لە ئەندام
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارەقگرتن
گرتنی ئارەقی هێندێ شت بە جۆرێکی تایبەتی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارەقگیر
ئارەقگیر
ئارەقگیر
نەرمەزین، ژێرزین. [پارچە لبادی تەنگی ژێر زین].
ئارەقگیر
عراقە، مرشحە، لبدە، حلس.
ئارەقگیر
عرقگیر
ئارەقگیر
پارچە لبادێکی تەنکە لە بن زینەوە دەخریتە سەر پشتی وڵاخی سواری
ئارەقگیر
[[ ١- ئارەق + گیر «گرتن» ] ]
«نتـ.» ١- پاەچە لبادێکە لە ژێر زینەوە لە ئەسپ دەکرێ و ئارەقەی هەڵدەچنێ. ٢- «کئیڕ.» کراسێکی تەنکی چندراوە، لە بن کراسەوە دەبەر دەکرێ بۆ ئیشک کردنەوە و هەڵچنینی ئارەقەی لەش * «کعر.» فانیلە.
ئارەقگیر
ئارەقی جاترە
[[ عا.: کو.] ]
«نتـ.» ئارەقێکە لە جاترە «تمـ: ــ» کە گیایەکی بۆ نخۆشی کوێستانە، دەگیرێ و بۆ زگ ئێشەی جۆربەجۆر ئەخورێتەوە، تامی وەکوو نەعنە وایە بەڵام تاڵ و تیژترە، خواردنەوەی قڕقێنە دێنێ بۆیە بۆ تەعب بوونیش «ئینتەلا» بەکاردێت.
ئارەقی شاتەڕە
[[ عا.: کو.] ]
«نتـ.» ئارەقێکە لە گیای شاتەڕە «تمـ : ــ» ئەگیرێ و بۆ هێندێ نەخۆشی پێست بەکاردێت. ئەو شوێنەی مەبەست بێ یا بە لۆکە ئارەقی لێ دەدەن یا خەنەی پێ دەگرنەوە و دە شوێنە نەخۆشەکەی دەدەن.
ئارەقی ڕەش و شین ڕشتن
[[ مستـ. لا.] ]
تمـ: ئارەقی ڕەش و شین دەدران.
ئارەقی ڕەش و شین کردن
[[ مستـ. لا. ]]
تمـ: ئارەقی ڕەش و شین دەردان.
ئارەقی ڕەش و شێن دەردان
[ [مستـ. لا. ]]
«کنـ.» زۆر ماندوو بوون، زۆر خۆماندوو کردن بە ئیش یا قسە و کاری فیکرییەوە: تا کتێبــ.خانەکەم ڕێکخست ئارەقی ڕەشو شینم دەردا، شاسوار تا مەسەلەکەی جەبری حەل کرد ئارەقی ڕەش و شینی دەردا. «... شیخ سەعیدی سەبیلان چەند ڕۆژێ دوکانی دانەنا، لێمان پرسی ئاغا ! لە کوێ بووی؟ وتی: خێڵێکی جنۆکەی کافر هاتبوون لە دەرەوەی «سابڵاغ» هەڵیا ندابوو، نیازیان خراپ بوو، چوومە گیانیان تا دەفعم کردن ئارەقی ڕەش و شینم دەردا» «بیرەوەری خۆم».
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارەقە
مەهاری وڵاخ