[گڵەئەرمەنی: خاکێکە بۆ دەرمان دەشێت.]

طِین اَرمَني، حَجَراَرمَني.

گڵە ئەرمەنی

گڵاوی لائەبا. ئەگەر سەگێک یا بەرازێک دەم بخەنه قاپێک یا بکەون له کەسێک یا له شتێک و سەگەکه یا بەرازەکه یا ئەوەی لێی کەوتوون، یەکێکیان تەڕ بێ، ئەوە قاپەکه ، یا ئەو کەسە یا ئەو شتە، به گوێرەی شەرع گڵاو ئەبێ و پێویستە حەوت جار بشۆررێ که جارێکیان به قوڕاوێکی خاوێن بێ. بەو شۆرینه ئەڵێن گڵاویی دەرکردن. گڵاویی لێرەدا کینایەیە له گوناهبار بوون.

یەعنی گوڵاوی قودسه گڵاویی ڕەفع ئەکا
ئەو خاکه چاکه پاکەوو ئەو ئاوە مەطهەرە

بڕوانە : ئەسپۆن.

تم؛ بە ئەنجام گەیاندن. لەو باوەڕەدا مەبە کە ئەم ئیشە بگەیەننە ئەنجام.

١- (کەسێک) نەتیجە وەرگرتن لە کار و کردەوە و قسە و... بەم جۆرە باسێ ڕۆژی تریش نەدەگەیشتە ئەنجام. ٢- (کار) فایدە بەخشین، نەتیجە لێ پەیدابوون. کاری وا بێ سەرەوبەرە چۆن گەیشتە ئەنجام!

الرتابة

Stroking

یەک دەنگ.

اشتراکیة الاختبار

Test Communality

اتحادیەی اروپا

European Union (EU)

«ئەنجومەنی ئەورووپا» لە ساڵی 1993 بەملاوە بە «یەکیەتی ئەورووپا» ناوبانگی دەرکردوە کە ئەویش پێکهاتێکە لە: کۆمەڵەی ئابووری ئەورووپا (بازاری هاوبەش)، کۆمەڵەی خەڵووز و پۆڵای ئەورووپا و کۆمیتەی وزەی ئەتۆمی ئەورووپا کە لە یەکەمی ژوئییەی 1967 یەکیانگرت. ئەم ڕێکخراوە بریتیە لە ئەنجومەنی وەزیرانی وەڵاتانی ئەندام و پەرلەمانی ئەورووپا و دادگەی ئەورووپی. ئامانجی یەکیەتی ئەورووپا بریتییە لە:
بەدیهێنانی یەکییەتی ئابووری و پەرەسەندنی کۆمەڵایەتی، لابردنی سنوورەکان، ڕێکخستنی بازاڕ و دراوی هاوبەش، دەرکردنی پلان و سیاسەتێکی یەکگرتوو لە بابەتە جۆراوجۆرەکان و سەرەنجام یەکگرتنی سیاسی لە نێوان وەڵاتانی دیموکراتیی ئەورووپا. یاسا و ڕێساکانی ئەم ڕێکخراوە لە 31ی دێسەمبەری 1992 پیادە کراوە. بەم پێیە هیچ بەربەستێک بۆ دانوستانی شمەک و خزمەتگوزاری و دارایی و کرێکار و گەڕۆک لە ناو وەڵاتانی ئەندامی یەکیەتی لە ئارادا نییە. لە سەر یەکگرتوویی سیاسی و گەیشتن بە دانەی دراڤی هاوبەش، پەیماننامەی زۆر لە نێوانیان مۆر کراوە کە بریتین لە:
ـــ یەکلاکردنەوەی دراڤی ئەورووپا (ئەم دراڤە لە ژانوییەی 2002 بە ناوی «یۆرۆ» هاتە گەڕیان لە بازاڕدا و ئێستا مامەڵە و دانوستانی پێ دەکرێ).
ـــ داڕشتنی سیاسەتێکی یەکلایەن بۆ ئەندامانی یەکیەتی.
ـــ داڕشتنی ڕێبازێکی بەرگریی هاوبەش لە ژێر چاودێری یەکیەتی ئەورووپا .
ــــ ئەم یەکیەتییە پێشەنگاوی ڕێبازێکی کۆمەڵایەتی یەکگرتوو دەبێت.
ـــ زیادکردنی یارمەتی بۆ ئەندامانی هەژار و لاواز لە یەکیەتیدا.
ـــ زیادکردنی دەسەڵاتی پەرلەمانی ئەورووپا.
یەکیەتی ئەورووپا تاکوو ئاڤریلی 2003 لە پانزە ئەندام پێکهاتبوو کە بریتی بوون لە:
فەرەنسە، ئەڵمانیا، ئیتالیا، بەلجیکا، هۆلەندا و لۆکزامبۆرک (لە ساڵی 1957 بەپێی ڕێکەوتنامەی ڕۆم) بەریتانیا، ئیرلەندا و دانیمارک (لە 1973) یۆنان (لە 1981) ئیسپانیا و پۆرتوغال (لە 1986) نەمسا، فینلاند و سوید (لە 1995). بڕیار بووە نزیکەی 10 وەڵاتی دیکە ببنە ئەندامی ئەم ڕێکخراوە.
ڕێبەرانی وەڵاتانی ئەندامی یەکیەتی ئەورووپا، لە دانیشتنی 20ی ژوەنی 2003 ڕەشنووسی دەستووری بنچینەیی ئەم ڕێکخراوەیان ئامادە کرد تاکوو ببێتە یاسای هەموو وەڵاتانی ئەندام. بڕیار وابوو ئەم پێشنووسە لە ساڵی 2005 بەولاوە لە وەڵاتانی ئەندام بخرێتە ڕیفراندۆمەوە. (بڕوانە پەیمانی ماستریخت). پێنجەمی سیپتەمبەری 2005 یەکیەتی ئەورووپا گفتوگۆکانی لەمەڕ بەئەندامبوونی تورکیای لە ماوەی 10 ساڵدا پەسند کرد. ناوەندی یەکیەتی لە شاری بروکسیل، پێتەختی بەلجیکایە.

اتحادیەی پان امریکن

Pan-American Union

ڕێکخراوەی دەوڵەتانی کیشوەری ئەمریکا کە لە یەکەمین کونفڕانسی وەڵاتانی ئەمریکی لە ساڵی 1890 واشینتۆن دامەزرا. ئەم کۆنفرانسە «ئیدارەی نێونەتەوەیی کۆمارییەکانی ئەمریکا» ی بەدیهێنا کە دواتر ناوی بە یەکیەتی پان ئەمەریکەن گۆڕا. ئامانجی ئەم یەکیەتییە «پەرەپێدان بە هاریکاری سیاسی و ئابووری لەنێوان دەوڵەتانی ئەمریکایی و قووڵکردنی هەستی یەکگرتوویی زیاتر لە نێوان ئەمریکای باکوور و باشوور» دا بووە. بەڵام لەبەر ترسی نادیاری دەوڵەتانی ئەمریکای باشوور لە هەژموونی سیاسی و ئابووری وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، کارەکانی بە ڕێکوپێکی بەڕێوە نەدەچوو. بەم حاڵەش چەندەها دەزگە بۆ پێشخستنی هاریکاری کەلتووری و ئابووری لە نێوان ئەم دەوڵەتانەدا هاتۆتە کایەوە و نزیکەی چل بڕیارنامەی بازرگانی و گومرگی و پەنابەری مۆر کراوە.
لە دوای شەڕی جیهانی دووهەم، ئەم دەوڵەتانە زیاتر پێویستیان بە یەکگرتن بوو. بۆیە لە ساڵی 1948 «ڕێکخراوەی دەوڵەتە ئەمریکییەکان» دامەزرا کە یەکیەتی پان ئەمەریکەن، بوو بە کۆڵەکەی ئەم ڕێکخراوە و نوسینگە کەشی لە ئەژمار دەهات. ئەم یەکیەتییە چوار ئیدارەی هەیە کە کاروباری ئابووری و کۆمەڵایەتی و مافی نێونەتەوەیی و کەلتوور و خزمەتگوزاریی لە ئەستۆ گرتووە.

همین، این یکی

ئەم یەکە: لەمانە کامت گەرەکە؟ ئائەمە

ئاشی ووڵاخی

ئەولاولا

«بنتـ.» تمـ: ئەوە. تێبــ.ینی: بەشی یەکەمی ئەم وشەیە «ئە» ی تەئکید و تەحدیدە، یەعنی: ئەو «ئەو» ەی کە لەو کاتەدا باسی کرابێ یا ئیشاڕەتی بۆ کرابێ.

ئەڤێها، ئەڤێهی ئید

دەنگێکە مەڕی پێ دەردەکرێ

حرف راندن گَله از آغُل

وشەی دەرکردنی پەز لە ئاغەڵ

دەنگێکە مەڕی پێ دەردەکرێ

قەلەموونە، عەلی شیش

انجیدە، ریزریزشدە، ریزریز، انجەانجە.

پل پل، ڕێزەڕێزە، بوغون بوغون، جنیاگ. [ئەنجنراو]

متقطع، مقرط، مبضع، مخذعب، مخدعل.

ئەنجن ئەنجن._کردن: پلپل و کوتکوتکردن

وەڕوەڕ

زەڕەی کەرێ

ڕستەیەکی عەرەبییە و مانای (خوا گەورەترە) ١- لە بانگ و نوێژ و گەلێ ڕێ و شوێنی تری ئیسلامەتیدا دەگوترێ. ٢- بۆ نیشاندانی سەرسوڕمان یا تووڕەیی، بە شێوەیەکی تایبەتی دەیڵێن. ئەڵڵاهوئەکبەڕ! بۆ ئەم شۆخی و نازدارییە. ئەڵڵاهوئەکبەڕ! کوڕە ئاخر دەڵێم وازی لێ بێنە. ((ئەڵڵاهوئەکبەڕ، بەری بەیانە)) ((تاریک و لێڵی ڕووی ئاسمانە)) (گۆران)

ئەملاوئەولا

لەگەڵ ئەمەش