وشەدان

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئاخ

خاک

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئاخ

وشەی داخ و خەفەت لە کاتی ئازار و ئێشێکی ئەندامی، یا خەفەتێکی دەروونیدا بەکار دێنرێ

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاخ

حرف درد، آخ
کاشکی
خاک
حرف تعریف، بەبه

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئاخ

هاوار لەبەر ئازار
خۆزیا: ئاخ هێندە نەدەمردم کوردستانم بە ڕزگاری دەدیت
خاک، خۆڵ: هەرچێکی لە ناخی ئاخ و دەریان / هی چۆتە بناو ئەوی لەسەریان، «مەم و زین»
وشەی دەربڕینی شادی: ئاخ ئەم داوەتە چەند خۆشە!

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخ

ڕووخان، ئاووخ، داخ، پەرۆش، حەیف، موخابین، کەسەر، ئاە، ئای، ئۆی، ئاخن، ئەی، ووشەیێکە لە کاتی تووشبوونی ئازارو یا خەفەت و کارەساتێکیدا بەکاردەبرێ.(باک) خاک، زەوی، گل، خاک

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاخ هەڵکێشان

حسرت خوردن

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئاخ هەڵکێشان

لە خەمان ئاخ و داخ گوتن

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاخ هەڵکێشان

[ [١- ئاخ + هەڵ + کێشان ]]

«مستـ. لا.» هەناسە هەڵکێشانی تێکەڵ بە کڕووزانەوە و ناڕەحەتی. بە وشەی «ئاخ» دەست پێ دەکا و بە ڕستەیێ کە هۆی ناڕەحتییەکە پێشان دەدا، دەبڕێتەوە: ئاخ لە دەست مناڵی ئەم زەمانە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخ هەڵکێشان

هەناسە هەڵکێشان

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاخ و تف

آخ و تف، تف کردن.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاخ و تف

تفەوکردن. [تفکردنەوە، ئاوی دم فڕێدان].

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئاخ و تف

مج، انتجاج، بزق، بسق، بصق.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاخ و داخ

«نتـ.» ئاهـ و ناڵەی تێکەڵ بە نیمچە گریان و کڕووزانەوە و زیاتریش لە جارێک.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخ وتف

تف کردن

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاخ!

واخ!، وخ!، دخ!، آوخ!، آه!، اوه!، افسوس!، دریغ!، آواخ!، آوە!، وای!، اخ!

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاخ!

داخ!، دۆخان!، ئاه!. [ئۆف!، ئایش!]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئاخ!

آه!، اه!، اهأ!، واهأ!، الاسف!، لحقأ! آخر

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

١- ئاخ

[ «ند.» ]

١- لە کاتی ئازار پێگەییشتندا دەکوترێ: ئاخ پشتم ٢- بۆ دەربڕینی کڕووزانەوە و خەم و خەفەت و بێ دەستەڵاتی: ئاخ چبکەم، ئاخ چیم بە خۆم کرد، ئاخ برا ڕۆ * ئاهـ / ١.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

٢- ئاخ

«نا.»، «بکـ.» ١- خاک و خۆڵ، تۆز. ئاخی باڕوود «خاکی بارووت» شۆرە. تێبــ. ـ ئەم وشەیە لە لەهجەی ناوەندی زمانی کوردیدا لە بیر چۆتەوە و تەنیا لە هەندێ مەڵبەند، زیاتر لە هەولێر و دەور و پشتی لە وشەی «ئاخەلێوە» دا ماوەتەوە کە ئەمەشیان لە موکوریان و هێندێ ناوچەی تر هەر بۆتە «خاکەلێوە».

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

«ـ ئاخن»

«پبـ.» ڕیشەی مەسدەری ئاخنینە، وەکوو پاشبەند بە دوای ناوەوە دێت و ناوێکی تازە یا سفەتی لێ دروست دەکا: گڵوێناخن، ناواخن.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاخا

آقا

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئاخا

ئاغا: من ئاخا و تۆ ئاخا، ئەی کێ جێمان بۆ ڕاخا؟ «مەسەل»

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخا

ئاغا، خاوەن دێ و سامان، براگەورە، بەگ. _تی: ئاغایەتی

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئاخاتی

ئاغایەتی

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاخافتن

گفتگو

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئاخافتن

قسە کردن، پەیڤین، ئیشتیغالی، گوتن، وتووێژ

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاخافتن

«مسـ. لا.» قسە کردن دەگەڵ کەسێ، گفتوگۆ، وتووێژ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخافتن(باک)

کوتن، ووتووێژکردن، دووان، دوواندن، پەیڤین، قسەکردن. باخڤە: بدووێ، قسەبکە. نەئاخفە: مەدووێ، قسەمەکە. باخێڤە: بیدووێنە، قسەی لەگەڵ بکە. نەئاخێڤە: مەیدووێنە، قسەی لەگەڵ مەکە. پێ باخڤە: وەدووانی بخە، قسەی پێ بکە. پێ نەئاخڤە: وەدووانی مەخە، قسەی پێ مەکە. گەل ئاخافتن: دوواندن. دان_: وەدووانخستن

سەرچاوە: برادۆست (کوردی - کوردی)

ئاخافتنی نیگەرانی

دیدارە بۆ باس کردن لە نیگەرانیی دایکوباب گەر هەست بکەن منداڵەکانیان خەریکی یاسابەزێنی و ڕەفتاری نەخوازراون.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخاندن

پڕکردن، ئاخنینەوە، تێ ئاخنین

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخاوتن

بڕوانە: ئاخافتن، ئاخەفتن، ئاخفتن. (جا)ئاژۆتن. (بابا) خاوشکاندنی ووڵاخ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخایانە

ئاغایانە، وەکوو دەستووری ئاغایان