جۆرە نەستەلەیەکی ناوداری سویسرییە.

ڕیکۆردەر- ئامێری تۆمار کردن.

database, داتابەیز، دەیتەبەیز.

لە ماتەماتیکدا «جێناسی»یە، باس لە جێگە و هەڤبەندیی نێوخۆی بابەت دەکات، مەودا پێشان نادات. «نەخشەی تۆپۆلۆژکار» Topological map. تۆپۆلۆژی جودایە لە «تۆپۆگرافی».

«جێکێشی»، هێڵکاریی جێگەیە، هەم جێگە پێشان دەدات هەم مەودای دروستی نێوانیان. «نەخشەی تۆپۆگرافکار» Topographic map. تۆپۆگرافی جودایە لە «تۆپۆلۆژی».

Theoretical research

Action research تۆژینەوەیە بێ ئەوە مرۆڤ دوورەپەرێز بێت لەو بوارەی تۆژینەوەکە دەیگرێتەوە. مەبەست لێی دروست کردنی کاریگەریی دەمودەست و ڕاستەوخۆیە لەسەر بواری تۆژینەوەکە. دەروونناسی جڤاکی Kurt Zadek Lewin (1890-1947) بە دامەزرێنەری ئەم ڕێبازە دادەنرێت.

گوڵچن

ماشێنی خۆکارە بۆ فرۆشتنی کاڵا و ڕاژە (خزمەتگوزاری).

خشتە بە ئەندازەی یەک سەنتیمەتر سێجا 1 cm3 و کێشی یەک گرام 1 g لە بواری فێرکاریدا بەکار دێت.

Dichotomy, دابەشینی گشتەیەکە بەسەر دوو پارچەی تەواو لەیەک جودا. ئەم دوو پارچەیە دوو تایبەتمەندییان هەیە: یەکەم: «وێکڕا سەرلەبەرن» - واتە هەرچی لە گشتەکەدا هەیە دەبێت سەربە یەک لەم دوو پارچەیە بێت، نەک هەردووکیان و نەک هیچیان. دووهەم: «لە یەک دابڕاون» - واتە هیچ شتێک نییە هاوبەشی هەردوو پارچە بێت.

فاکتەر Factor ناوە بۆ ئەو ژمارەیەی دەکەوێتە ئەمبەر و ئەوبەری نیشانەی جاراندنەوە، بۆ نموونە: 5 * 6 = 30 - پێنج و شەش لێرەدا بە «فاکتۆر» Factor ناوزەد دەکرێن.

کەلوپەلی یاری پێ کردنی زارۆک.

بنلێو، بنتۆژ. مەبەستێک و بابەتێکی بە ئاشکرا نەگوترێت بەڵام دیاریش بێت. پێچەوانەی پاتەوپات Explicit

implication, چەمکێکی تەرجەمەناسییە دەڵێت: ئەوەی لە تێکستی سەرشاردا پاتەوپات explicit ـە، ڕوونکردنەوەی زیادی هەیە، لە تێکستی ئارمانجدا تێببرێت، کەمبکرێتەوە، نێوتۆژ implicit بکرێت. نێوتۆژکاری پێچەوانەی «پاتەوپاتکاری»ـە.

implicature, واتای مەیلەو پەنهان لە تێکستدا. مەبەستی شاراوە کە وشە و ڕستەی تێکست ڕاشکاوانە پێشانی نادەن.

conventional implicature, «نێوتۆژکە»یەکە دەگەڕێتەوە بۆ شێوازی باوی بەکارهێنانی زمان، نەک بەستێن و بۆچوونی ئاخێوەر. کاتێک دەڵێیت «ئەوە ئاش (خواردن) ـێکی ئینگلیزانە، بەڵام خۆشە» واتایەکی دیکەی هەیە لە تێکستەکەدا نەنووسراو، وشەپۆش نییە، لێ ئەو «بەڵام»ـە لەو دەربڕینەدا - لە گوێرەی بەکارهێنانی باوی زمان - پێمان دەڵێت کە «بەگشتی ئاشی ئینگلیز خۆش نییە». کاتێک دەڵێیت «ئەمەیە پیتزا، تەنانەت ئازادیش دەیخوات»، جگە لەوەی دەڵێت «پیتزایەکی خۆشە»، ئەو «تەنانەت»ـەی دەستەواژەکە پێمان دەڵێت «ئازاد پیتزای لا خۆش نییە، پیتزا ناخوات». ئەمانە نێوتۆژێکن زادەی بەکارهێنانی باوی زمان. سەرچاوە: https://www.polyu.edu.hk/cbs/sjpolit/Classes/CBS3950/TypesDiagnostics

conversational implicature, نێوتۆژکەیەکە: ئاخێوەر لە دەربڕینەکەدا ئاماژەی پێ دەدات بەشێکە لە ماکی دەربڕینەکە، بەڵام بەشدار نییە لە دەربڕینی پاتەوپاتی ڕاستەوخۆ و هەروەها کۆدڕێژ نەکراوە بەو واتا زمانەکییەی لە دەربڕینەکەدا هەیە نموونە، پرسیارێک دەڵێت: «چۆکلادێکت نییە؟» وەڵام: «من شیرینی ناخۆم». بەڵام مەبەستی وەڵامەکە باسێکی دیکەیە: «نا، چۆکلادم نییە». ئەمە نێوتۆژکەی سەربە گفتوگۆیە، گفتوگۆبارە. سەرچاوە: https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199384655.013.205

sememe equivalence

sememe, سەمیم - یەکەی واتا کە مۆرفیم morpheme دەیدات.

vertebrated, بابەتێکی تێکبەستەی کەرتکەرت، وەک بڕبڕەی پشت، زنجیری ئامێری کارگە، زنجیری گەردانە. گەر «بڕبڕەداران» نەبا دەکرا ئەم کەرتۆڵە چەمکێکی باش با بۆ vertebrate. بڕوانە جەلیزادە، «زاراوەسازیی پێوانە»، www.mamosta.net