ئاکۆیان

ئاڵەکۆک

کەندووی ئاردو دانەوێڵەیە

چڵە گیایەکە دوو بست بڵندو گەڵای وەک کەوەر وایە سێ کەڵی دەردەکات و هەر یەکەی گوڵێکی ڕەنگاو ڕەنگ دەردەکات بنەکەی خڕەو پیوازێکی گچکە دەچێ، کە بزن بیخوا لەبەر تیژی ڕاوێڵێ

لە بڵباس قوڵەکراوەتەوە بۆ سەرچاوەکانی ناو ئەم فەرهەنگە. گەیشتووو نەرم و بڵ، میوەیێکە یا تەڕەکارێکە نێوەکەی نەرم و شل و ڕزیو بێ، تەپیو._بوون: نەرمبوونی چت لە ئەندازەی خۆی، گەیشتن و تەپینی میوە پتر لە ڕادەی خۆی

تاڵینتۆز، تاڵی تۆز، تاڵی تۆسک. گیایەکە هێندەی دارە هەنارێکی بەرز دەبێ گوڵی گەورەو زەردو سپیشی هەیە، کە ووشک بوو تۆوەکەی هی ڕێواسییە سێ سووچەو کۆلکەکەشی کارگی خوواردنێ دێنێ

چەقەڵ. بە جانەوەری دڕندەی وەکوو شێرو پڵنگ و گورگ و وورچیش دەڵێن. تەروو کووێستانی، تیرووی. (بابا.، هەورا) تەروو. دارێکی جەنگڵییە نیو بەژن بڵند دەبێ گەڵایەکانی ووردو سێ چوکڵن بۆ بالۆکان زۆر باشە: گۆیا دووای دۆزینەوەی سێ چووار پێیەکی دوور پشتاوپشت بۆی دەچن و حەوت لکی لێدەکەنەوە لە نێو دوو بەردانی دادەنێن، کە ئەوان ووشک بوون بالۆکەداره کە بالۆکەکانی پووچ دەبنەوە سا چ خۆی بیکا یا بەناوی وی بکرێ. بەرەکەشی خڕو سوورو ووردە. هەر کەسێ 7 دەنکی قووت بدات تا 7 ساڵان چاوی نایەشێ. شوولکی لە ملی ووڵاخی پسکەدار بکرێ چادەبێتەوە

دووانە، جمک، بۆ مرۆڤ و ماڵاتان

جڵە٬ ڕەقەی گەورە.

ئاسنجاو٬ قاپ و قاچاخ.

ئەستوورایی، فشی، بۆ جلک و گیرفان

گیایەکی باریکە لە کورتان داخنرێ، گیای گەرمێنێیە

کۆسپەو بڵندایی پێش دەرگە، ساهی داری چووارچێوە یا ئی هەر چتێکی تر بێ، ئاستانە

سەتڵ. جوورە سەتڵێکە

گەمارۆ، پەلاماری سەگانە بۆ هەر چتێکی بێ. (هەورا) پشێوی، شلووقی

داڕیکە وەکو عەعەریوایە ٬بۆشمشاڵ و بلوێر دەبێ نێوی کلۆرە.

پنچە گیایەکی کێوییە وەکوو گەنمی وایە و هێندەی ویش بڵند دەبێ٬ بەڵان گوڵەکەی وەئی جۆی دەچێ ٬ گیایەکە دەدروێتەوە لە زستانێدا دەدرێ بە ماڵاتان.