تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
ئەستوونی حەننان
کۆڵەکەیەک بووە لە مزگەوتی پێغەمبەر دا لە مەدینە، لە کتێبەکانی سیرەتدا هەیە کەوا پێغەمبەر (د. خ) بەرلەوەی مینبەر و میحراب بۆ مزگەوتەکەی دروست بکا، ئەچوو پاڵی بە کۆڵەکەیەکەوە ئەدا خوتبەی ئەخوێندەوە. پاشان کە مینبەری بۆ مزگەوتەکەی دروست کرد، کۆڵەکەکەی بەجێهێشت. کۆڵەکە دەستی کرد بە زیڕەزیڕ و گریان... پێغەمبەریش چوو باوەشی پیاکرد و دڵی دایەوە.. ئەویش بێدەنگ بوو و لە زیڕەزیڕ کەوت..

کەژاوە و دار و بار و تەختەیی لوختی لەسەر بوختیی
دەناڵێنن لە شەوقی طەیبە وەک ئەستوونی حەننانە
سەرچاوە: نالی
ئەستوونە زێڕینە
کۆڵەکە زێڕینە، (قوس قزح).

حوققەی فەلەکول ئەطلەس و ئەستوونەیی زێڕین
بێ بییکە بە تارای سەر و ترکەی خەز و واڵا
سەرچاوە: نالی
خوونچەکە
ڕەوانبوونی خوێن.

کووچە کووچە خوون چەکەی پەیکانی موژگانی گوڵم،
بۆ شەهیدیی شاهیدە دائیم کە خوێنم جارییە
سەرچاوە: نالی
خوونکار
خوێنڕێژ. پادشا.

برۆت باڵی هوما سایەی سەری سوڵطانی حوسنت بوو
خەطت هات و وتی: من ناسیخی طوغرایی خونکارم
سەرچاوە: نالی
ڕوعوونەت
بێ عەقڵیی.

سونبول لەبەر ڕوعوونەتی شمشادی تازەدا
هات و بە طەعن و دەورە بەسەریا شکایەوە
سەرچاوە: نالی
ڕوونما
ئەو ئاوێنەیەی لەکاتی گواستنەوەی بووکدا ئەیگرن بەڕوویەوە و تیا دەرئەکەوێ.

صیداقی ڕوونماوو، وەصڵی شاهید
لەگەڵ شایی کەران بێ دەنگ و داوا
سەرچاوە: نالی
ئەستوون
هەسوون، کۆڵەکە، ئەو دارەیە کە ئەدرێتە ژێر تەختەی دەوار.

وەک خەیمە بە پەردێکی دو ئەستوونە بە پا بێ
سەر تیلەکی نەختێ بە نەزاکەت قڵەشابێ
سەرچاوە: نالی
بۆقلەموون
عەلیشیش.

گەهـ طاوس و، گە هـ کەبکن و گەهـ بۆقەلەموونن
گەهـ ئاتەش و، گەهـ شوعله، گەهێ دوودی سیاهن
سەرچاوە: نالی
بیدی مەجنوون
شۆڕەبی.

بیدی مەجنوونە وجوودم لە هەموو بەر بەرییە
نە کەسێ مونتەفیعی یەک بەری یا سێبەرییە
سەرچاوە: نالی
بێستوون
ئەو شاخەی فەرهاد تاشیی. بە ئاسمانیش ئەڵێن، چونکە بێستوون واتە بێ کۆڵەکە و ئاسمانیش کۆڵەکەی نییە.

لە شیرینیی ئەتۆ، ئەی خوسرەوی تەختی زەمین، ڕەنگە
بگاتە ئاسمانی بێستوون فەرهادی هاوارم
سەرچاوە: نالی
بێچوون
بێهاوتا، بێوێنە.

چەرخی چەپی گەردوونە، ڕاست و چەپی چەند دوونە
بێ چاکە چ بێچوونە، ڕاستیی لە چەپیی نایە
سەرچاوە: نالی
جەیحوون
ڕووبارێکە لە تورکمانیا.

فەضا بەحری موحیط و وشتری تێدا سەفینەی بەڕ
سەرابی میثلی نیل و دیجلە و جەیحوون و عوممانە
سەرچاوە: نالی
دوون
سووک و بێبایەخ و پەست. هیچو و پووچ

چەرخی چەپی گەردوونە، ڕاست و چەپی چەند دوونە
بێ چاکە چ بێچوونە، ڕاستیی لە چەپیی نایە
سەرچاوە: نالی
زەبوون گیریی خوێنم
خوێنی بە داماوی و بێکەسی کوشتنم.

ئالوودە نەبێ دا، بە زەبوونگیریی خوێنم
بۆ کوشتنی من دامەنی پاکی لە کەمەر دا
سەرچاوە: نالی
سەرنگوون
سەرەوخوار بووەوە.

پەرێشان و شکستە و سەرنیگوون داماوە زولفەینی
تومەز بادی صەبای چین و خەطای لێ داوە زولفەینی
سەرچاوە: نالی
عویوون
جەمعی (عەین) ـە بەمەعنا سەرچاوەی ئاو.

عویوونی گەرم و سوێراوی میثالی چاوی گریانە
ڕوعوونی شاخی سووتاوی شەبیهی جەرگی بوریانە
سەرچاوە: نالی
قاروون
دەوڵەمەندێکی جوولەکە بووە لە خۆی بایی بووە، خوایش غەزەبی لێ گرتووە دارایی و سامانی بردووە بە ناخی زەویدا.

قاروونە فەلەک، موستەحەقی گرتن و خەسفە
زیو و زەڕی شەمس و قەمەرە، دیرهەمی کەوکەب
سەرچاوە: نالی
مەجنوون
شێت، یاخود قەیسی لەیلای بەناوبانگ.

ئەسیری سیلسیلەی بەندی مەهاری سەرقەتارت بم
کە دەمکێشێتە ڕەوضەی حەی وەکوو مەجنوونی دێوانە
سەرچاوە: نالی
مەوزوون
ڕێکوپێک.

لە سایەی قەددی مەوزوون و دوو زوڵفی
لە « نالیی » و شیعر و تەسویدی نەما باس
سەرچاوە: نالی
مەیموون قەدەم
پێ بە ڕز ق و ڕۆزی. ئەڵێن ساڵی مەیموون ساڵێکی پڕ خێر و بەرەکەتە. یاخود پێ وەک پێی مەیموون.

مل عەلەم، شیرین قەلەم، ئاهوو شکەم، مەیموون قەدەم
سم خڕ و کلک ئێستر و مەنزل بڕ و عارەق نەڕێژ
سەرچاوە: نالی
هاموون
دەشت و بیابان.

سوروشکی من کە لێڵاوە، غوباری کۆە و هاموونە
وەرە سەرچاوەکەم بنواڕە، وەک ئاوێنە، چەند ڕوونە!
سەرچاوە: نالی
ڕوعوون
جەمعی (ڕەعن) ـە بەمەعنا لووتکەی شاخ.

عویوونی گەرم و سوێراوی میثالی چاوی گریانە
ڕوعوونی شاخی سووتاوی شەبیهی جەرگی بوریانە
سەرچاوە: نالی
یەکەچوون