وشەدان

سەرچاوە: نالی

هەوسار

ئەو پەتەی لە ملی وڵاخی ئەکەن و ئەیبەستنەوە پێی.

صووفیی! چییە ئیشی تۆ؟ هەر کایە حەشیشی تۆ!
عاشق وەکوو ڕیشی تۆ، هەوساری لەکن پەشمە

سەرچاوە: نالی

هەول

ترس. شوێنێکە لە دۆزەخدا.

مەمخەرە هاوییەتی هەولی فیراق
دەستی من دامەنی تۆ ڕۆژی قیا

سەرچاوە: نالی

هەڕۆ

بڕۆ. ڕێش

ئەی نەفسی مورائیی چ گران باری، تەکالیف
بۆ خەلقی دەکێشی.. دە هەڕۆ ڕیش و جەدەو بە

سەرچاوە: نالی

هەکە

کە، زاراوەیەکی (گۆرانی) یە.

یاخود وەکو خۆی شاهیدە، با وەصفی وەهابێ:
سیمین مەمکێکی هەکە تازە هەڵیدابێ

سەرچاوە: نالی

هەڵات

ڕای کرد. هەڵهات.

له خەوفی طەلعەتی ڕۆژ هەر وەکوو شێت
به ڕووزەردیی هەڵات و کەوتە کێوان

سەرچاوە: نالی

هەڵاتن. ڕۆژ

خۆر،

له خەوفی طەلعەتی ڕۆژ هەر وەکوو شێت
به ڕووزەردیی هەڵات و کەوتە کێوان

سەرچاوە: نالی

هەڵگرا

داگیرسا، شەوقی دایەوە.

هەڵگرا، وەک مۆمی کافووریی بە شەودا، موو بە مووم
دا سیاهیی ڕوو بخوێنم نوقطە نوقطە، خەط بە خەط

سەرچاوە: نالی

هەڵیدابێ

پەیدابووبێ و هەڵکەوتبێ.

یا گردەکی گردێکی کە شیرین هەڵیدابێ
گردی نمەکین، یەعنی گیای لێ نەڕووابێ

سەرچاوە: نالی

هەی هەی

وشەی سەرسامییە.

هەی هەی! غەڵەطم گوت. ئەمە ظوڵمەت، ئەوە ئاوە
بەو ظوڵمەتە، بەو ئاوە، حەیاتم غەڵەطاوە!

سەرچاوە: نالی

هەیئەت

دیمەن. چا

ئەم صاحێبی تەشریحە دەبێ هەیئەتی چا بێ
هەم شاریح و هەم جاریح و مووضییحە گوشا بێ

سەرچاوە: نالی

هەیئەت

دیمەن. عیلمی ئاسمانشناسی کە جاران فەقێ ئەیانخوێند.

لە شەرحی هەیئەتی مەتنی بەدەن کە هەر جوزئی
سەقیمە، عاجزە تەصحیح و ڕابیطی تەدبیر

سەرچاوە: نالی

هەیاسە

پشتێنێکی گۆپکەدارە لە زیو دروست ئەکرێ، ژنان ئەیبەستنە پشت.

حەڵقە حەڵقە زوڵفی سەر قوببەی هەیاسەی کەوتووە
مەحرەمی سیڕڕە، بەڵێ گەنجووری گەنجە ئەژدەها

سەرچاوە: نالی

هەیبەت

سام.

حە ضرەتی هەیبەتە، نەک غەیبەت و ڕەیبەت « نالیی »
ئەڵڵا ئەڵڵا، چ حوضوورێکە کە ( أصلا) نییە باس!

سەرچاوە: نالی

هەیوولا

ماددە.

لەکن ئەو جەوهەرە فەردە لە هەیولا نییە باس
لە حیکەم پەروەرییی بوو عەلی سینا نییە باس

سەرچاوە: نالی

ئاهەنگ

بەزم.

نەوای ئاهەنگی (قد قامت) طەریقی جەمعی زوههادە
قەد و قامەت بە لەهجەی ڕاستیی طووبایی عوششاقە

سەرچاوە: نالی

ئەبوولەهەب

یەکێکە لە ناوەکانی ئاگر، ئیشارەتیشە بە ناوی ئەبوولەهەبی مامی پێغەمبەر.

داری ئیراک و داری هیند هەردوو کە عوودە ئیسمیان
هەمدەمی سوننەتە ئەوەم مەیلی ئەبوولەهەب دەکا

سەرچاوە: نالی

بابردوو. ئاوی گەوهەر

ئەو دڵۆپە بارانەی ئەکەوێتە سکی صەدەف و ئەبێ بە دوڕڕی یەکتا.

کە خاکی، خاکی دامەن بە، وەگەر نە، تۆزی بەربادی
کە ئاوی، ئاوی گەوهەر بە، وەگەر نە، بڵقی سەر ئاوی

سەرچاوە: نالی

بانگ ی دووهەم

بانگی سبەینان. بانگ کردن.

فەرمووتە کە بانگم کە، شەوێ، دێمە کەنارت
قوربان! وەرە شەو ڕۆیی، ئەوا وەعدەیی بانگە

سەرچاوە: نالی

بولهەوەس

ابوالهوس، ئارەزووباز، دەسبەتاڵ و پووچ و بێمایە.

هەم واریثی فەرهادم و هەم نائیبی مەجنوون
وا تێ مەگە، قوربان، کە گەدا، بولهەوەسێکم

سەرچاوە: نالی

تاق ی دووهەم

تەنها.

چ قەصر و دائیرە و تاقێ، تیا تاقی ئافاقی،
نەی و موطریب، مەی و ساقیی، گوڵ و بولبول هەموو جووتن

سەرچاوە: نالی

تەقریر –ی دووهەم -

جۆرێکە لە جۆرەکانی حەدیثی پێغەمبەر (د. خ).

شتێکە بی شەبیهـ و جینس و فەصڵ و کەشف و تەقریرە
موبەڕڕایە لە تەقریر و حەدیثی حادیث و ڕاویی

سەرچاوە: نالی

تەنی - ی دووهەم -

لەشی.

ئێمە مەردین و هەموو شێری خەشینپۆشی مەصاف
کرمی قەز هەرچی تەنیی، بو تەنی نیسوانی تەنیی

سەرچاوە: نالی

تەنیی - ی یەکەم و سێهەم -

لە تەندنەوەیە.

ئێمە مەردین و هەموو شێری خەشینپۆشی مەصاف
کرمی قەز هەرچی تەنیی، بو تەنی نیسوانی تەنیی

سەرچاوە: نالی

جەبهەت

تەوێڵ.

بن زک و جەبهەت سپیی، کلک ئێستر و دامەن سیا
یەککە تاز و سێ بڕ و، دوو باد و شەش دانگ و درێژ

سەرچاوە: نالی

جەوهەر

جەوهەری فەرد، ئەو پارچەیەی کەرت ناکرێ.

تەبەسسوم دەردەخا حوققەی دەم و جەوهەر لەنێو ئەودا
بەڵێ مثقاڵە ذەڕڕە ظاهیرە جیلوەی لە پڕتەودا

سەرچاوە: نالی

جەوهەر

ئەو نەخشە ئاوییانەی لە خەنجەری دەبانا دەرئەکەون لە کاتی ئەمدیو و ئەودیو پێ کردنیا.

برۆت تیغێکە کە وسمەی صەیقەل و مەسلوول و مووکارە
کە عیشوەی جەوهەرە، ڕەمز و ئیشارەی ئاوی مەودایە

سەرچاوە: نالی

جەوهەری فەرد

ئەو ماددە بچکۆلەیەی بەشکردن هەڵناگرێ. بەرابەرەکەی جەوهەری مورەککەبە.

لەکن ئەو جەوهەرە فەردە لە هەیولا نییە باس
لە حیکەم پەروەرییی بوو عەلی سینا نییە باس

سەرچاوە: نالی

جەوهەریی

جەوهەردار، دەبان.

ڕاستیی جەوهەرییە تیغی زوبانی « نالیی »
نەرم و توند، ئاوی گەلووگیرە، قصەی پێ دەبڕێ..

سەرچاوە: نالی

خۆشاهەنگ

خۆش ئاواز و خۆش بزووتن. پوورەی هەنگ کە لە دەوری کوورەکە کۆ ئەبنەوە.

خوانی ذی شانی جیهان هەنگی خۆشاهەنگە، وەلێ
مێشی دەم نۆشم و دوم نێشم و عەکسی عەسەلم

سەرچاوە: نالی

دیرهەم

پارەی زیو.

قاروونە فەلەک، موستەحەقی گرتن و خەسفە
زیو و زەڕی شەمس و قەمەرە، دیرهەمی کەوکەب

سەرچاوە: نالی

دەرهەم

تێکشکاو. لەخەفەتابوو، بەپێی ئەوە ک لە (دەر) و (هەم) پێکهاتبێ.

مەغشووشی زەڕە، عاجزی زیو، دەرهەمی دیرهەم
بۆچ تێکچووە صۆفیی کەرەبۆز بۆ غەمی باریی؟!

سەرچاوە: نالی

دەستار ی دووهەم

مێزەرە.

شێخیی و سەر لنگە دەستاڕی بە دەستاری بوزورگ
ڕەندم و، دەستاری کەلـلەی من دەفە، نەک میندەفە

سەرچاوە: نالی

دەم ی دووهەم

هەناسە.

دوێنێ چ بو دەتدا به زوبان لافی کەرامەت؟!
ئەمڕۆ نەدەمت بوو، نه دەمت بوو، نە دەمت بوو!

سەرچاوە: نالی

دەهەن

دەم.

بەحثی سیڕڕی دەهەنی نوقطە بە نوقطە بگەڕێی
سەری موویی نییە بێ نوکتە لە دیوانمدا

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان