تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
فەردا
سبەینێ.

ئەستێرە هەموو مەحوە لە نێو نووری قەمەردا،
یا شەمسی جەماڵت شەوی گێڕاوە بە فەردا؟
سەرچاوە: نالی
فەرهاد
فەرهادی دڵداری شیرین.

سەری فەرهادم و دەندووکی قوڵنگ
دەستی مەجنوونم و دامێنی چیا
سەرچاوە: نالی
فەضا
تەختان.

توخوا فەضایی دەشتی فەقێکان ئەمێستەکەش
مەحشەر میثالە یا بووەتە (چۆڵی سەلم و توور) ؟
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: نالی
جینس و فەصڵ
دوو زاراوەی عیلمی مەنطقین. مەنطیقییەکان بییانەوێ شتێک بە کەسێک بناسێنن لەپێشا بەجۆرێ باسی ئەکەن کە ئەو شتە و شتی تری لە گەلێ شتا وەک ئەویش بگرێتەوە، بەوە ئەڵێن تەعریف بە جینس. پاشان بە جۆرێکی کەش باسی ئەکەن کە لە بێگانەی جیا بکاتەوە، بەوەش ئەڵێن تەعریف بە فەصڵ. بۆ نموونە کە باسی بنیادەم ئەکەن و پێمانی ئەناسێنن ئەڵێن « گیاندارێکی گۆیایە ». « گیاندار » جینسە و هەموو گیاندارێ ئەگرێتەوە. « گویا » یش فەصڵە و تەنها بنیادەمی بەرئەکەوێ.

شتێکە بی شەبیهـ و جینس و فەصڵ و کەشف و تەقریرە
موبەڕڕایە لە تەقریر و حەدیثی حادیث و ڕاویی
سەرچاوە: نالی
جەوهەری فەرد
ئەو ماددە بچکۆلەیەی بەشکردن هەڵناگرێ. بەرابەرەکەی جەوهەری مورەککەبە.

لەکن ئەو جەوهەرە فەردە لە هەیولا نییە باس
لە حیکەم پەروەرییی بوو عەلی سینا نییە باس
سەرچاوە: نالی
دەشتی فەقێکان
تەختانێک بووە لە سەر کارێز لە بەر گردی سەیواندا و تۆزێ بە لای گردی حاجی ئەولاوە، کەوتووەتە ڕۆژەڵاتی شاری سولەیمانییەوە، پردێکی بچکۆلەی دار هەبو لە شیوەکەی سەر قەبران ئەپەڕێتەوە ئەچوویتە ناو دەشتی فەقێیانەوە. ئێستە شوێنەکەی هەموو بووە بە خانوو. تا ساڵانی ١٩٤٠ ئەو باوە و ئەو ئاوە هەبوە، پاش ئەوە وردە وردە خانوو شوێنەکەی داگیر کرد (سەرچاوە

توخوا فەضایی دەشتی فەقێکان ئەمێستەکەش
مەحشەر میثالە یا بووەتە (چۆڵی سەلم و توور) ؟
سەرچاوە: نالی
فورزەندی فەیلەقووس
ئەسکەندەری کوڕی فیلیپی مەکدوونی.

ئەی دڵ! خەراجی حاصڵی ظوڵماتی بەحر و بەڕ
میراتی ئیعتیبارە لە فورزەندی فەیلەقووس
سەرچاوە: نالی
فەتتاح
خوا کە دەرگای ڕەحمەتی خۆی بۆ بەندە ئەکاتەوە.

قەطرێکە لە بەحری کەرەم و ڕەحمەتی فەتتاح
نەک عارەقی کەرمی عینەب و شەربەتی توففاح
سەرچاوە: نالی
فەتح
کردنەوە.

ئیمدادی فەتحی بابی زوبانم بە فەضڵی تۆ
زوو بێ، کە ئەووەلین گوزەری پرد و مەعبەرە
سەرچاوە: نالی
فەتەرات
سەرچاوە: نالی
فەج
ڕێگای دوور.

لە صەد جێ کلکی ئوشتر گەییە ئەرضی مەهلەکە، هێشتا
یەمی فەججی عەمیقی ئاڵی هەر بێ قەعر و پایانە
سەرچاوە: نالی
فەرد
تاقانه.

لەگەڵ مورغی چەمەن « نالیی » دەناڵێ
که یەعنی عاشق و هەم فەرد و فەردین
سەرچاوە: نالی
فەرش
ڕایەخ.

فەرشی کەففی بەری پێتە نەرگس
سەری داخستووە وەک چاوی حەیا
سەرچاوە: نالی
فەرش
تۆپی زەوی.

چ نوورێکە لە حوجرەی ڕەوضەدا وا قائیمە قوببەی،
قەوامی عەرش و فەرش و قەلبی ئینس و قالەبی جانە!
سەرچاوە: نالی
فەرضەن
فرضا، گریمان، با وای دانێین.

وەرە ئەم نیکتەیە من پێت بڵێم « نالیی » ئەگەر فەرضەن
هەموو دنیات ببێ، هێشتاکو هەر حەیران و داماوی
سەرچاوە: نالی
فەرع
لق.

تا چەمەن پیرا لەسەر، ئەصڵی درەختی لانەدا،
فەرعی تازە، خوڕڕەم و بەرز و بوڵەند باڵا نەبوو
سەرچاوە: نالی
فەرق
تەوقەسەر.

فەرقێکی هەبێ: داخڵی میحرابی ڕەجا بێ
چاوێکی هەبێ: غەرقەیی فرمێسکی بوکا بێ
سەرچاوە: نالی
فەرقی سەر
تەوقی سەر.

تا موعەییەن بێ کە زۆرن دەس گریی و دەس کوژی
فەرقی سەر، پەنجەی بە خوێناوی حەنا ڕەنگین دەکا
سەرچاوە: نالی
فەرهاد
دڵداری شیرین و بە هەر بەدبەختێکی هاوارکەریش ئەڵێن و لە وشەی (فەریاد) یشەوە نزیکە.

لە شیرینیی ئەتۆ، ئەی خوسرەوی تەختی زەمین، ڕەنگە
بگاتە ئاسمانی بێستوون فەرهادی هاوارم