تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
عەن
عَنْ ، یەکێکە لە حەرفەکانی جەڕ بۆ لادانی شتێکە لە شتێکی کە. ئیشارەتیشە بە (عن) ـی بە مەعنا شلەپەتەیی.

خورووجی (با) لە لوصوق و (عەلا) لە ئیستیعلا
دوخوولی عەتبەیی (عەن) فاصیلە لە تیری جەفیر
سەرچاوە: نالی
عەنان
جڵەو.

ئەسپی نەفەست دێت و دەچێ، گەرمه عەنانی
ئەی مەستی ڕیاضەت هەڵه ! هوشیاری جڵەو به
سەرچاوە: نالی
عەنبەر
شتێکی بۆنخۆشە، ڕەنگی وەک ڕەنگی گڵ وایە له گەدە یا له ڕیخۆڵه ی جۆرە ماسییەکی دەرئەهێنن.

طەیبه که یەعنی ڕۆژ و شەوی طیبی عالەمه
ڕۆژی که وشکه، شەو تەڕە، کافوور و عەنبەرە
سەرچاوە: نالی
عەنبەر ئەفشانی
عەنبەر بڵاو کردنەوە، کینایەیە لە قسەی نەستەق و شیعری نایاب وتن.

بولبولی طەبعم ئەوا دیسان ثەنا خوانی دەکا
نوکتە سەنجی و بەذلەگۆیی و عەنبەر ئەفشانی دەکا
سەرچاوە: نالی
عەنعەن
عەن عەن، لە فڵانەوە و ئەویش لە فڵانی ترەوە و بەوجۆرە.. حەدیثی موعەنعەن ئەو حەدیثەیە کە تیا بووترێ فڵان کەس لە فڵان کەسی گێڕایەوە بۆم، بێ ئەوەی بڵێ ئەو فڵانە قسەی بۆ کردم کەوا فڵان کەس قسەی بۆ کردووە.. تاد، یا لێی بیستووە.

تێدا حەدیثی حەداثەت ضەعیف و مەترووکە
کە قەطعە صیححەتی ئیسنادی عەنعەنی تەقریر
سەرچاوە: نالی
عەنقا
باڵدارێکی ئەفسانەییە دەنگی هەیە و ڕەنگی نییە. باڵدارێکی خەیاڵییە.

یاخۆ، مەثەلا، میثلی نە وا بێت و نە وا بێ
مەشهوور و خەفیی هەروەکو عەنقاوو وەفا بێ
سەرچاوە: نالی
عەنکەبووت
جالجاڵۆکه.

وەک قە فەس ئەم حوجرە کون تێیە کەوا گرتوومیە ناو
تار و پۆیی عەنکەبووتە، زۆرە لێی کردوومه داو
سەرچاوە: نالی
عەوامیل
ناوی کتێبێکی سەرەتاییە لە زانستی نەحودا و ئیشارەتیشە بۆ هەر وشەیەک بەپێی ئەو زانستە کار لە وشەیەکی تردا بکا. هۆیەکانی ئیش کردن.

وەها سەقیم و موجەززا عەوامیلی ئەجزا
کە ئالەتی عەمەلی نەحوی مەحوی صەحوی ضەمیر
سەرچاوە: نالی
عەود
گەڕانەوە. مەبەست. زیندوو کردنەوەی بنیادەمە لەو دنیادا.

دەلیلی ڕۆشنە بۆ بەدء و عەود و کورتییی عومر
تەنی هیلال کە بە طەلعەت جوان، بە خەلعەت پیر
سەرچاوە: نالی
عەوسەج
درەختێکی بچکۆلەیە لقی دڕکاویی و گوڵی ڕەنگاوڕەنگی هەیە.

قەتاد و عەرفەج و خیطمیی و عەضات و عەوسەج و ئەثلی
چ دامەن گیر و شین و دڵنشینی ڕێی غەریبانە!
سەرچاوە: نالی
عەکس
دەرخستن. پێچەوانە.

مرووری نەکسە کە عەکسی قەمەر دەکا بە ڕەمەق
ذوبوولی نیکسە دەگێڕێ کە عەکسی ڕیش بە شیر
سەرچاوە: نالی
عەکس
وێنە.

عەکسی چاوی تۆ لە چاویدا بە خواری تێدەگەی
کەچ نەظەر کەی فەرقی خوار و ژوور و خێر و شەڕ دەکا؟!
سەرچاوە: نالی
عەکسی بەقیع
پێچەوانەی بەقیع که (عەبیق) ه واتە بۆن و بەرامەی خۆش. ئیشارەتیشە بۆ گۆڕستانی (جنة البقیع) که یەکێکه لە گۆڕستانه بەناو بانگەکانی موسڵمانان و بەشێکی زۆر له هاوڕێ گەورەکانی پێغەمبەر لەوێ نێژراون.

طەیبه که یەعنی عەکسی بەقیعی هەموو عەبیر
طەیبه که یەعنی مایەیی ئەو ئەو میشکی ئەذفەرە
سەرچاوە: نالی
عەکسی عەسەل
پێچەوانەی هەنگوین، تاڵ، لەسەع، لسع واتە پێوەدان و گەستن.

خوانی ذی شانی جیهان هەنگی خۆشاهەنگە، وەلێ
مێشی دەم نۆشم و دوم نێشم و عەکسی عەسەلم
سەرچاوە: نالی
عەیادەت
سەرلێدانی نەخۆش.

هەر بە ئوممێدی عەیادەت بەڵکە جارێ بێتە لام
من، ئەگەرچی بیشمرم، پێم خۆشە ئەم بیمارییە
سەرچاوە: نالی
عەیان
ئاشکرا و دیاریی.

ئەوا نیشانەیی مەرگم عەیانە
کە من غەرقی خەم و خوێن و زوخاوم
سەرچاوە: نالی
عەین
چاو. ذات.

دیدەم هەمو شۆراوە بە شۆراوی سوروشکم
لەم لەوحە نیگارینە نە عەین و نە ئەثەر ما
سەرچاوە: نالی
عەینی عەصا
هەروەک عاسا، کینایەیە لە کوێریی و بێ چاویی.

شەو نائیم و قائیم، عەلەمی بابی ڕەضا بێ
بێ دیدە هەڵستێ بە مەثەل عەینی عەصا بێ
سەرچاوە: نالی
عەییار
فێڵباز.

دنیا مەحەللی کەون و فەسادێکە، حیز و دوون
مەعلوومە چەن بەحیلەیە، عەییارە، چەند دەڵە!