وشەدان

سەرچاوە: نالی

* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

سەرچاوە: نالی

بوت

بت.

گوڵ هاتەدەرێ، لافی لە حوسنی بوتی ما دا
لەرزی قەدی بەرزی، لە ڕقا زوڵفی کە با دا

سەرچاوە: نالی

بوخار

هەڵم.

ئەکثەر کەسینه، تابیعی بەرد و حەرارەتە
یەعنیی وەقوودی نارە، بوخاری موسەییەرە

سەرچاوە: نالی

بوختیی

وشتری دوو کۆپارە، جۆرە وشترێکی بەهێزە، باری زۆر هەڵئەگرێ و ڕەنگی سوورە.

کەژاوە و دار و بار و تەختەیی لوختی لەسەر بوختیی
دەناڵێنن لە شەوقی طەیبە وەک ئەستوونی حەننانە

سەرچاوە: نالی

بوخەلا

بوخەلاء، جەمعی بەخیلە واتە ڕژد و پارەپیس.

یا کۆمەڵە زیوی بوخەلا دور لە سەخا بێ
موغلەق بە بەخیلیی، بە مەثەل مشتی مەلا بێ

سەرچاوە: نالی

بورد

پارچە قوماشێکی جوان بووە پێیان وتووە (بوردی یەمانی).

سەرد و گەرمی ئاهەکەم سەوزە گیای کردم بە پووش
پایزی، ڕوو بوو بە بوردی سوور و زەردی موختەلەط

سەرچاوە: نالی

بوردی یەمەن

جۆرە قوماشێکی خورییە لە یەمەن دروستی ئەکەن وەک شیرداخ هێڵی سپیی و ڕەشی تیایە.

دڵ سیاسەنگ نەبێ، مائیلی خاکی وە طە نە
خاڵی لەعلی حەبەشە، ساکینی بوردی یەمەنە

سەرچاوە: نالی

بوردەبار

باربردوو، خۆڕاگرتوو.

قانیعی بابی ڕەضا و ڕاضی بە پووش و دڕک و داڵ
سالیکی صەبر و تەحەممول، بوردەبار و هیچ نەوێژ

سەرچاوە: نالی

بورهان

بەڵگە.

بورهانە صورەتی بەشەریی چونکە نوورە، نوور
بێ ظیللە، ماسیوای بە دوو نیسبەت مووعەببەرە

سەرچاوە: نالی

بورووج

جەمعی بورجە، بەمەعنا قەڵا، یا هەرکام لە دوانزە بورجەکەی ئاسمان.

ئەی قەلعەیی ماهم کە دەڵێی ئەوجی بورووجی!
وەی قوللەیی دووریی کە دەڵێی قامەتی عووجی!

سەرچاوە: نالی

بوریان

برژاو و هەڵقرچاو.

عەشق سوڵطانێکە هەر گا ڕوو لە وێرانێ بکات
ئاهی سەرد و، ئەشکی گەرم و، قەلبی بوریانی دەوێ

سەرچاوە: نالی

بوریانیی

لاشەی سورەوەکراو لە ڕۆندا پاش کوڵاندنی.

لە ئاب و تاب و ئەشک و ئاهی خۆمدا بووم بە بوریانیی
لەباتیی پوختەگیی سووتام و ئیستەش پێم دەڵێ: خامە

سەرچاوە: نالی

بوزان

جەمعی بوزە واتە بزن.

ئەو شێخە بە کوم مەگرە کە پەشمینە مەریدە
ئەو ڕیشە بەسەر دارەوە ڕیسێکی بوزانە

سەرچاوە: نالی

بوزورگ

گەورە. ڕەند

شێخیی و سەر لنگە دەستاڕی بە دەستاری بوزورگ
ڕەندم و، دەستاری کەلـلەی من دەفە، نەک میندەفە

سەرچاوە: نالی

بوستانی ئیرەم

باخی بەناوبانگی ئیرەم که له قورئاندا به ئایەتی (اِرَمَ. ذاتِ العِمادِ الَّفغِ مئ یُخلَق مِثلها فی البلادِ) باسی لێ کراوە و ئەڵێن شەدداد دروستی کردووە گوایه بەهەشتی ڕووی زەوییە.

له بوستانی (ئیرەم) دا قەط نییە وەک
شەمامەی وەک شەمامه ی وەک شەمامەی

سەرچاوە: نالی

بوعد

دووریی.

کەعبە ئیشراقی وەکوو خورشیدە، من چاوم ضەعیف
لێم بووە ڕۆشن کە بوعدی قوربە، قوربی بوعدە بۆم!

سەرچاوە: نالی

بوغض

کینه.

بو غضت له ضە عیفان چییە قوربان، وەکو قەصصاب
بەو خەزز و بەزی ڕیشوەتە، ئەی هێزە، قەڵەو بە!

سەرچاوە: نالی

بولهەوەس

ابوالهوس، ئارەزووباز، دەسبەتاڵ و پووچ و بێمایە.

هەم واریثی فەرهادم و هەم نائیبی مەجنوون
وا تێ مەگە، قوربان، کە گەدا، بولهەوەسێکم

سەرچاوە: نالی

بونیان

کۆشک و سەرا.

بونیانی کیبر و سەرکەشییە طاقی کیسرەوی
دانانی ظوڵم و ڕووڕەشییە تەختی ئابنووس

سەرچاوە: نالی

بووعەلی سینا

زانا و فەیلەسووفی بەناوبانگی ئیسلام، (٩٨٠ - ١٠٧٣) ، لە بوخارا لەدایک بووە و لە هەمەدان مردووە.

لەکن ئەو جەوهەرە فەردە لە هەیولا نییە باس
لە حیکەم پەروەرییی بوو عەلی سینا نییە باس

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان