«مست، مت.» به زۆر شتێک بە کەسێ قبووڵ کردن، جا بۆ قازانجی بێ یا تووشی زیانی بکا.:: خۆی بەسەردا بڕی، پاش ئەوەی که لێی قەوما کچەکەیان بە سەردا بڕی لێم وەرنەدەگرت، به زۆر و به خواهیشت بەسەری دا بڕیم.

«مست، مت.»، «مک.» تم: به سەردا ڕۆیشتن.

«مست.، لا.»، «مک.» ڕق هەڵستان له کەسێ یا کەسانێ و پێ داگرتن لەسەر ئەم ڕقه و خۆ دوور گرتن له ئاشت بوونەوه.:: لێمان به قیندا چووه و سێ ڕۆژه چووەته ماڵی خاڵی و نایەتەوه.* «سیم.» بەقینا کەوتن. «مک.» به قیندا کەوتن. بەڕق دا چوون. بەڕق دا کەوتن. تێبــ.ینی: لەم مەسد رەدا وشەی «قین» هەر «کین» ی پەهلەوییه که دەنگی «ک» تێیدا له پاش بڵاو بوونەوەی ئیسلامە تی گۆڕاوه و بۆته «ق».

«مست. لا.»، «مک.» تم: بەقین دا چوون.

«نت.»، «مک.»، بەنێکه «د ەمبێن» ی زاری گاگێرەی پێ دەشاخی دەبە ستن.

1- «کن» تم: بە هەشت /2. 2- هێندێ جێگای د ەستکردی ئادەمیزاد کە خۆیان ناوی بەهەشتیان لێناوه تێبــ.ینی: دەسا ڵاتدارانی پێشوو باسی بەهەشتیان بیستووه، هێندێکیان که لافی خودایەتییان لێداوه بۆ بەربەرەکانی دەگەڵ بەهەشتی خوا و هێندێکیشیان بۆ کەیف و ڕابواردنی خۆیان ئیلهامیان لەو قسه وەرگرتوەه و لاسایان کردۆتەوه و جێگایەکی خۆش و ڕازاوەیان دروست کردووه و ناویان ناوه بەهەشت::بەهەشتی شەدداد.

«بنت» تم: بەڵکوو.

«نا» 1- دووری دوو شت له یەکتر::ماڵی دارا و خسرەو هەر دوو ماڵیان بەینه نێوانیان هێنده خۆشه موویان دەبەینەوە ناچێ. 2- پەیوەندی نێوان دوو یان چەن کەسان. «تۆ دوور و من دوور، بەنێیک ببەستین بە فرمێسکی چاو، جۆگێک هەڵبەستین». بەینیان تێک چووه. ئێستا بەینم دەگەڵی نییه. 3- ئالوود ەیی، گیرۆدەیی شتێک:: بەینی دەگەڵ جگەر ە نییه. 4- وەخت، دەم، زەمان،:: بەینێکه دیار نییه، لەم بەینانەدا چاوم پێی کەوت، بەینێ لەمەوپێش لێره بوو.

«مستـ. متـ.» ١- ئاخنین لە سەرڕا بۆ خوار. ٢- «مجـ.» لە ڕووی گاڵتە یا دڵگرانییەوە بۆ زۆر خواردن.: ئەرێ حەمە ئەوە بۆ هێندەی تێ داخنی دەڵەی تێرەنەخۆرت گەیوەتێ. ● «دەڵێی عیسا گرتوویە و مووسا تێی ئاخنیوە» «کنـ.» بۆ پیاوی زۆر قەڵەو. // هەڵاخنین.

«مست. مت.» 1-بە زۆر شتێک پەستاوتنە ناو شتێکەوە.: سینگێکیان تێ بڕی. دەڵەی داریان تێ بڕیوە وا لاجەولاج دەڕوا.

«نت. مت.» - جیا کرنەوه یا دوور خستنەوەی بەشێکی شتێ له ئەسڵی خۆی.::نیوەی خانووەکەی بۆ خۆی دا بڕیوه و هێشتاش چاوی لە نیوەکەی دیکەیەتی. پۆلیس کەوتنه ناو خۆپیشاندانەکه و بەشێکیان دابڕی.

«مست. لا.» 1- هاتنه خوار له سەر پشتی ئەسپ و هەموو هۆیەکانی لەم بابەته:: سوارەکان هەر دوو سێ یەکیان له بەر ماڵێک دابەزین. له ئۆتۆمبیلەکه دابەزن. 2- هاتنه خوار له شوێنێکی بەرزترەوه «نسبیا» بۆ جێگایەک:: ئێستا بۆیان دانەبەزی گێزەر بەربای عومریان بکەی. 3- کەم بوونەوەی پلەی گەرما و سەرما و...:: گەرما زۆر دابەزیوه، زستان وا خەریکه تەواو دە بێ نابینی سەرما چەند دابەزیوه.

«مستـ. متـ.» ١- کەڵەکە کردنی شت بەسەر یەکا، قەڵا پەچن کردن «هبید.» ٢- پڕ کردنی دەفر یا هەر چێکی وەکوو دەفر بێ لە ژێرڕا بۆ سەرەوە. // تێ ئاخنین.

«مست. مت.» 1- بە رزکردنەوەی شتێ لە شوێنی خۆی. «دار هەڵبڕه سەی دز دیاره» ::وا خەریکی خوێندنەوه بوو هەر سەری هەڵنەد ەبڕی، چاوی هەڵبڕی پڕ بوو لەفرمێسک. 2- دوور خستنەوەی گیاندارێک لەشوێنێ و د ەر کردنی به زۆر و ناچارکردنی بەڕاکردن به جۆرێ تا ماوەیەک وا تێ بگا ئەو کەسە یا ئەو شتەی بۆته هۆی ئەم حاڵەی هەر به دواوەوەیەتی .:: سەگان کابرایان هەڵبڕی. به بەردان هەڵیان بڕی تا له ئاوایی دەریان کرد. 3- لەت کردنی شتێک «گوریس، تەل، تەناف،...،...» به ئامرازێکی بڕنده، به جۆرێ که له لای خوارەوه هێز بدرێتە ئامرازەکه بۆ لای سەرەوه.:: چوو بوو تە لی کارەبا هەڵبڕێ گرتبووی و کردبووی به خەڵووز.

«مست. لا.» خۆ هەڵاویشتن به تەکانەوه، له ژێر ڕا بۆ سەرەوه:: هێنده هەڵ مەبەزه. ئەوە چیته هەر هەڵدەبەزی. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەره زیاتر له حاڵەتی «نەفی» دا. بەکاردێت و بۆ حاڵەتی «ئیجاب» هەڵبەزهەڵبەزکردن یا هەڵبەزینەوەمان هەیە.

(لە کەسێ، لە شوێنێ، لەخۆ) (مست. لا.) ١- نەترسان. ئەوە هێندە لەو شوێنە ئەمیین وا پاڵتان لێ داوەتەوە؟ ٢- دڵنیابوون، خاتر جەم بوون. لەم زەمانەدا نابێ پیاو لە کەس ئەمین بێ، ئەمین بە ئەو کوڕە من بیناسم درۆت لەگەڵ ناکا. ٣- (مج.) دەخۆڕادیتن، بەخۆڕاپەرموون، بڕوا بە توانای خۆ هەبوون بۆ جێبەجێ کردنی کارێک.

(مست. لا.) دەس پاک بوون، دز نەبوون. کوڕم پیاو کە ئەمین بوو دەبێتە شەریکی خەڵک.

مست. مت.» لەبەرخاتری یەکێک یا شتێک له کەسێ خۆش بوون.::بڕۆ ئەوا به گۆڕی پێشەوامان بەخشی، بەم برادەرانەت دەبەخشین. ئەو جارەش ئێمەش ببەخشه. 2- «مست. لا.»، آ» تم: بەخشین/2 ب» خۆش بوون لە قەرز:: ئەوەی ماوه پێتی دەبە خشم. کۆڵێ پارەی لابوو هەمووی پێ بەخشی.