تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



برین لێکردن
«مست.، مت.» تم: بریندار کردن:: وەبەر خەنجەردانی دا تا توانیمان دەستی بگرین هەژده برینی لێکرد.
برین پێچان
«مست. مت.»، «تت.» خاوێن کردنەوە و برژاندنەوه دەرمان کردنی برینان.(عا) تضمید.
بلوین
«نا.»، «کک.» تم: 2- بلوێر.
به تین
ست.» 1- گەرم:: ئەم سۆبەیه زۆر به تینه، هەتاوی بەغدا هێنده به تینه گۆشت دەبرژێنێ. ٢- (مج.) بەهێز. بەقەوەت..
به خۆ فشین
«مست. لا.»، «مک.» شانازی بە خۆ کردن، بە دەست و باسکی خۆ نازین.::ڕۆستەمی زاڵیش وا به خۆی نەفشیوه
بە ئاوات گەیین
بەباڵادا بڕین
«مست. مت.» تم: به باڵا گرتن.
بەجێ هانین
مست. مت.»، «سیم.» تم: بەجێ گه یاندن.
بەخشین
مست. مت.» لێ بووردن، لێ خۆش بوون، عافوو کردن.:: بی بەخشێ. ئەو جارەش دەتبەخشین جارێکی تر شتی وا نەکەی. 2- «مست.، لا.» شتێک بەخۆڕایی و به بێ پارە دان بە کەسێک.:: جوامێر ئەسپەکەی بەخشیوه.
بەخۆ نازین
مست. لا.» به خۆ نازین، لەخۆبایی بوون.
بەدبین
ست.» ئەو کەسەی عاقیبەتی هەموو کارێکی به خراپ دێته بەرچاو. ئەوەی به چاوی ناهومێدی دەروانێته دوونیا.
بەرتاشین
[[5-به‌ر-/2+تاشین]]
«مست. مت.»، «مک.» خاوێن کردنەوەی «بەرگەده» له «تووکە بەر» بە گوێزان وچەقۆ یا هەر شتێکی تر. «داشتە مر» ی ژنیان دەهێنا، «هەمزاوا» یی «بەر» یان دەتاشی. تێبــ.ینی: آ» ئەم کاره زیاتر به دەرمانێک که پێی دەلێن «داڕوو» ئەنجام د ەدرێ، لەو حاڵەتەدا مە سدەری «داڕوو گرتن» بەکاردێت. ب» داشتەمر و هەمزاوا دوو «دێ» ن لە ڕۆژاوای شاری مەهاباد.
بەردین
[[به‌رد/1+ئین]]
(ست.) حاڵی هەر شتێکی لە (بەرد) دروست کرابێ. * بەردینە.
بەرز فڕین
«مست.، لا.» 1- باڵ گرتنەوەی باڵنده بۆ بڵیندایی زۆر. 2- «مج.» لە هەموو بابەتێکەوه، خۆ زیاتر لەوەی کە هەیه خستنە بەرچاو. *خۆ هەڵکێشان. 3- چاو ده پایه و مەقامی زلی کۆمەڵایەتی، سیاسی،...،... بڕین. «بەرزفڕین ملی پیاو ئەشکێنێ» .
بەرز ڕفین
«مست.، لا.»، «کعر.» تم: بەرز فرین.
بەرزپەڕین
«مست.< لا.»، «کعر.» تم: بەرز فڕین.
بەرزین
«ست.» حاڵی نۆمایەکی وەختی ئەوەی هاتبێ بگیرێ و زینی بخرێته سەر پشت، جوانوێکی هاتبێته ئەوەی سوار هەڵبگرێ.
بەرگه سەرین
«نت.»، «کئێر.»، کیسەیەکی ئوستوانەیی شکڵه، له چیت یا بلووری دروست دەکرێ و «سەرین» ی دەناو دەندرێ. * «مک.» بەرگەسەنیر. «سیم.» بەرگە پشتی.
بەرگین
[[بەر/٢+ئگ +ئین]]
«سف.»، «سن.» تم: 2- بەرین.
بەزین
«مست. لا.»، 1- له مەیدان دەرچوون، شکان بەرامبەر دوژمن. کۆڵدان، واز هێنان:: کەڵەبابی سیروان بەزی. خەباتکاری به ڕاستی به لێدان و گرتن نابەزێ. لەشکری خاوەن بیر و باوەڕ بە زینی بۆ نییه. 2- «بک.» جووڵان، خێرا ڕۆیشتن:: ببەزه «خێراکه» گورج به، خۆش بڕۆ، تێبــ.ینی: ئەم مەسدەری «ڤازیتەن» ی پە هلەوی کەوتۆتەوه که ئەویش له «ڤەز» ی ئاوێستایی گووراوه و له لەهجەی باکووریدا ماناکانی هەر و کوو پەهلەوی و ئاوێستایی «تم: فره، پڤا، ل-461» ماوەتەوه. بەڵام له لەهجەی ناوەندیدا ئەسڵی مەسدەرەکه مانایەکی تری وەرگرتووه - ئەگەرچی ئەو مانا تازانەشی به جۆرێک له جۆران هەوێنێکی مانای کۆنه کانی تێدایه -و تەنیا هەندێ وشەی که لێی داتاشراوه، وەکوو هەڵبەزینەوه، بازدان و....و...» مانای کۆنی ڕیشەکەیان پاراستووه.* «سن.» به زیان.