تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 35
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئانیشکە
[[ئانیشک + ه ـ ئه/١]]
«نتـ.» ١- «مکـ.. سیمـ.»
لوولە
و
گونج
بە
شکڵی زاویەی قاییمە
یا
کەوانه،
لەسەر
سووچی
لوولە
زۆپا
یا
گۆنگەی
ئاو
و
ئەو
جۆرە شتانەدا ــ
بۆ
ئەوەی
سەری
بۆ
لایەکی
تر
وەرچەرخێنن ــ
بە
کار
دەبرێ. ٢- «سیمـ.» ئامرازی ئاشه، دارێکی
دوو
لکە
بە
«
خوانکە
» ی ئاشەوه، پێی
ئاش
بەرز
و
نزم
دەکاتەوە «تمـ: خا: جـ ١، ل ـ ٥٩» * «مکـ.» دانوپۆ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکارۆ
[[ئیشک + ئارۆ (؟)]]
(نت.)، (مک.) مەڵبەندی
بێ
ئاو
و گییا. تێبــ.:
بۆ
کەرتی دووەمی
ئەم
وشەیە (
ئارۆ
)
بۆ
کەرتی دووەمی
ئەم
وشەیە (
ئارۆ
) هس.:
ئاران
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکال
[[=عا.:ئیشکال]]
(نمس.)، (کئێر.) دواڕۆژی،
ئاڵۆزی
،
ناڕەحەتی
.
زۆری
ئیشکال
تێدایە، ئیشکالێکی گەورەیە، ئیشکالی تێخستووە. * (کعر.) موشکیلە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکال تراش
[[ئیشکال + تراش]، [عا. کو.]]
(نفا.)،(کئێر.)
ئەو
کەسەی
کاران
وەگران دەخا،
ئەوەی
کۆسپ
دێنێتە
بەر
کاران
. ئیشکالتراشی
وەک
خدری
هەر
نابێتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکال تراشی
[[ئیشکال تراش + ئی]. [عا. کو.]]
(حمس.)،(کئێر.)
کۆسپ
هێنانە
سەر
ڕێی
جێبەجێ
بوونی
کاران
،
تەگەرە
تێخستن
.
ئەوەندەی
ئیشکال
تراشی
کرد
یەکجاری
وازم
لە
کارەکە
هێنا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکانی
[[ئیشک + ئانی]]
(نت.) ١-
هەر
شوێنێکی
ئیشک
کە
دەوروبەری
قوڕوچڵپاو
بێ
.
ڕۆڵە
بە
ئیشکانییەکەدا
بڕۆ
با کەوشەکانت
قوڕاوی
نەبن. *
ئیشکایی
. ٢-
جێگا
وشکەکانی
سەر
زەوی//
دەریا
.
پاش
حەوت
ڕۆژان
ئیشکانی
دەرکەوت. ٣- [
ئیشک
+ئانی]. (س.)
ئەو
حاڵەی
پاش
تەواو
بوونی
تەڕوقوڕی
زستان
بە
سەر
زەویدا
دێ
.
لە
باران
بڕانەوە
ئیتر
ئیشکانی
دەست
پێدەکا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکاو
[[ئیشک + ئاو]]
(نت.)،(مج.)
دوایی
کاران
یا
شتێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکاوهاتن
(مست. لا.) ١-
بڕانەوە
و
جاری
نەبوونی
ئاو
بە
جۆگەدا. ٢- (مج.)
دوایی
هاتن
،
بڕانەوە
و تەواوبوونی
هەر
شتێکی
تر
. ((
وەکوو
کەو
لە
فرە
چوو
، دارم،
لە
گونجی)) ((قسەی ڕاکرد و
هات
ئیشکاوی دەنگی)) (هەژار).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکاووز
[[ئیشک + ئاو + وەز]]
(ست.)، (هل.) دەغلێکی
پیش
بارانی
پەڵە
چاندرابی. تێبــ.- کەرتی سێیەمی
ئەم
وشەیە
بە
لای
منەوە (وەرز)ە
کە
یەکێک
لە
مەعناکانی
بە
زمانی
پەهلەوی
(چاندن)ە (تم:
فرە
، پفا-٤٥٤) و
هەر
وشەی (وەرز)ی ئێستایی
خۆمانە
کە
بە
مانای (حول)ی عەڕەبی بەکاردێت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکایی
[[ئیشک + ئایی]]
(نت.) تم:
ئیشکانی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکیل
(نا.)، ١- (مک.)
پارچە
تەختەیەکی
شێوە
سێ
سووچی درێژۆکەیە،
بە
تاقە
بزمارێک
لە
لای
سەر
و
خواری
پەنجەرە
دادەکوترا
بۆ
ئەوەی
نەهێڵێ بکرێتەوە. *
شەیتانۆکە
٢- (سن.)
پێوەند
یا
هەر
شتێکی
تر
کە
دەست
و
قاچی
وڵاغی پێ دەبەستنەوە. ٣- (مج.)، (سن)
فەرمان
،
حوکم
،
دەسەڵات
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکیل کردن
(مست. مت.)، (سن.) ١-
پاشبەند
و
پێشبەند
کردنی وڵاغی
بەرزە
.
بەم
گوریسە ماینەکە
ئیشکیل
کە
با ڕانەکا. ٢- بەستنەوەی دەستێک و
قاچی
وڵاغ
بۆ
هەر
مەبەستێ
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە
[[ئیشک + ئە]]
(ست.) ١-
مەڕ
و
بزن
یا
مانگایەکی نەزابێ. ٢- پارەیەکی
لە
لاوە
داندرابێ و نەخرێتە سەوداوە.
دەهەزار
دینار
پارەی ئیشکەی
لە
ماڵێ
هەیە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە سۆفی
[[ئیشک + ئە + سۆفی]]
(نت.) ١- سۆفێکی
زۆر
بە
تەنگ
جێبەجێ
کردنی
داب
و
دەستووری
سۆفیاتێوە
بێ
،
سۆفی
موتەعەسیب. ((زەمزەمەی بولبولی بەهارانی،
ئیشکە
سۆفی
دەخاتە
گۆرانی
)) (؟) ٢- کەسێکی
وا
پیشان
دەدا
کە
سۆفییە و ئاکاریشی سۆفیانە
نەبێ
. تێبــ.-
بەم
مانایە
وەکوو
لاتاو
بەکاردێت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە سەرما
[[ئیشک + ئە + سەرما]]
(نت.) سەرمایەکی
بەفر
یا
بارانی
دەگەڵ
نەبێ
.
ئیشکە
سەرمای
کەرکووک
لە
مۆخی
ئیسقان
کاردەکا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە کەڵەک
[[ئیشک + ئە + کەڵەک]]
(نت.) دیواری
بەرد
،
کە
بەردەکان
چین
چین
لە
سەریەک
داندرابن
بێ
ئەوەی
قوڕیان
لە
بەیندا
بێ
. بەردەمی ئەشکەوتەکەی (خلەگەر)مان
بە
ئیشکە
کەڵەک
هەڵچنی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەدۆ
[[ئیشکە+ دۆ]]
(ست.)،(کی.) حەیوانێکی نەزابێ و
شیری
هەبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەر
١- (نفا.)
ئەو
کەسەی
بۆ
پەیدا
کردنی
بژیوی
خۆی
و
خێزانی
توانست
و هێزی
کار
کردنی
خۆی
دەخاتە
گەڕ
. ٢- (سفا.) کەسێکی
چاک
هەڵدەسووڕێ و
کاران
ڕادەپەڕێنێ.
ئەوەی
حەزی
لە
ئیش
کردنە. ئیشکەری
وەک
خۆی
هەر
نابێتەوە. ئیشکەرمان
زۆرە
بۆیە
حاڵمان
وا
خۆشە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەمس
[[ئیشک + ئە + مس= مز]]
١- (نت.) مووچەی
کرێکار
کە
نان
خواردنی
دەگەڵ
نەبێ
(زیاتر
مەبەست
نانی
نیوەڕۆیانە)، ٢- (ست.)، آ) کرێکارێکی
بە
ڕۆژانەی
ڕووت
کار
دەکا
و
نان
لە
سەر
حیسابی
خاوەن
کار
ناخوا
. ب) کارێکی
بەم
شێوەیە بکرێ.
بە
ئیشکەمس
ئەو
پەڵە
دەغڵە بدروونەوە،
ئیشکەمس
ئەو
دیوارەمان
بە
چەند
بۆ
دادەنێن،
کاری
ئیشکەمس
هەروا
دەبێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەڕن
[[ئیشک + ئە+ڕن (ڕنینەوە)]]
(نت.) ١-
کاری
ڕنینەوەی
خوری
و مووی
کەوڵی
مەڕ
و
بزن
کە
بە
زیندوویی
نەبڕابنەوە. ٢- (مک.) یەکێکە
لە
عناسری
یاری
(
میرمیرێن
)
کە
تا
بیست
سی
ساڵ
لەمەوپێش
لە
کوردەواریدا
باو
بوو
. تێبــ.-
ئیشکەڕن
زەلامێک
بوو
جلکی سەیری
دەبەر
دەکرا
، ریشێکی گەورەیان
لە
خوری
بۆ
دەکرد،
کوولەکە
ئاوییەکی درێژۆکەی
لە
باتی
کڵاو
دەکردە
سەر
و گۆپاڵێکی گەورەی
بە
دەستەوە
دەگرت،
ئەم
پیاوە
دوو
ئیشی
هەبوو
، یەکیان
جێبەجێ
کردنی
هەموو
فەرمانێکی
میر
، دووەمیان وەپێکەنین خستنی
میر
تا
بە
پێی
ڕێ
و شوێنی یارییەکە
لە
میرێتی بکەوێ.
1
2