تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 60
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوزەنگی داگرتن
«مستـ. لا.»، «کنـ.»
پێداگرتن
لەسەر
قسەی
خۆ
، پێ
لێ
دە
کەوش
کردن
، پێ
لێ
دە
پێسۆلێ
کردن
«
لە
کەسێ
...
بۆ
کارێ»،
ئیسرار
کردن
.:
ئاوزەنگی
داگرت
تا
پارەی
لێ
نەستاند
وازی
نەهێنا. ٭سم
چەقاندن
. تێبــ.ینی:
قورسایی
خستنە
سەر
ئاوزەنگی
«داگرتنی»
بۆ
وەستاندنی وڵاغە، ئاشکرایە
کە
وڵاغ
وەستا
، سواریش
هەر
وەستاوە،
بە
سواری
وەستان
نیشانەی بەپەلە بوونە
کە
دەبێ
مەبەستەکەی
زوو
جێ
بە
جێ
بکرێ،
جا
بۆیە
ئەم
«
کینایە
»
لە
زمانیی کوردیدا
پەیدا
بووە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگرتێ بەربوون
«مستـ. لا.» ١-
ئاگر
گرتن
و سووتانی شتێک
بێ
ئەوەی
یەکێک
بە
دەست
یا
لە
ئانقەست
بیسووتێنێ.: ئوتۆمبیلەکەی
ئاگری
تێبــ.ەربوو،
کوڕە
هێندە
لە
سۆبەکە
نیزیک
مەکەوە با ئاگرت تێبــ.ەرنەبێ. *
ئاگر
گرتن
/ ١. ٢- «کنـ.»، ١»
سووتان
و
فەوتان
،
لە
ناوچوون:
کوڕە
دانیشە
هەی
ئاگرت تێبــ.ەربێ،
ئاخوا
ئاگر
دە
عومر
و
ماڵیان
بەر
بێ
. ب»
ناڕەحەت
بوون
،
لەبەر
زگ
پێسووتان و
بەزەیی
هاتنەوە
بە
حاڵی
یەکێکدا.:
پیاو
هەر
نەیبینێ
چاکە
،
ئاگری
تێبــ.ەردەبێ، ئاگرم
بۆی
تێبــ.ەربوو. ج» تمـ:
ئاگر
گرتن
/ ٢.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵووگرتنەوە
«مستـ. متـ.» تمـ: ئاڵووهەڵدانەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیراد لێگرتن
[[ئیراد + لێ (لە+ی) + گرتن]، [عا. کو.]]
(مست. مت.) ١-
عەیب
لە
کارێک
دەرخستن
،
لە
کار
و
کردەوە
و قسەی کەسێک
ڕەخنە
گرتن
. ٢-
بە
ڕاست
زانینی
کار
یا
قسەیەک.
ئیرادی
لێ
مەگرە
هەر
ئەوەندەی
ئاقڵ
پێدەشکێ، دەتوانی
سەت
ئیرادی
لێبگری، سەعاتێکە
قسە
دەکا
شتێکی
وای
نەگوت
ئیرادی
لێبگیرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرادگرتن
[[ئیراد + گرتن]، [عا. کو.]]
(مست. لا.)
عەیب
و
عار
دەرخستن
،
ڕەخنە
گرتن
،
ئیعتیڕاز
کردن
.
ئەوە
چییە
هەر
لە
خۆڕا
ئیرادان دەگرن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیفادە وەرگرتن
[[ئیفادە + وەرگرتن]، [عا. کو.]]
(مست. مت.)، (کعر.)
پرسیار
کردن
و
قسە
دەرکێشانی یەکێکی
ڕەسمی
(
محقق
)
لە
کابرایەک دەربارەی مەسەلەیەک. * (کئێر.) ئیستینتاق
کردن
، بازجۆیی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیلهام وەرگرتن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)
بە
تەئسیری
کەسێ
یا
شتێ کارێ
کردن
. کردنی
کەسێ
یا
شتێ
بە
سەرچاوەی
بیر
کردنەوە
و
مەبەست
لێ
ئەستاندن
.
نالی
لە
حەبیبەی
ماڵیاوا
ئیلهامی وەردەگرت،
خانی
بۆ
(
مەم
و زین)ەکەی
لە
بەیتی (مەمی
ئالان
) ئیلهامی وەرگرتووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باج لێگرتن
(ست. مت.)
باج
لە
کاڵایەک
ئەستاندن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بارداگرتن
(مست. مت.) هێنانە
خواری
(
بار
)
لە
پشتی
وڵاغ
یا
هەرجوورە بارەبەرێکی
تر
بە
یەکجاری
.
خێرا
بارەکان
لەو
لۆرییە داگرن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بارهەڵگرتن
[[بار + هەڵگرتن]]
(مست. لا.) ١- تم:
باربردن
. ٢- (مج.) توانابوونی کەسێک
بۆ
جێبەجێ
کردن
و ڕاپەڕاندنی فەرمانێک و کارێک.
ئەم
بارە
قورسە
چۆن
بەو
منداڵە بەستەزمانە هەڵدەگیرێ (
ئەم
ئیشە
گرانە
چۆن
بەو
منداڵە دەکرێ).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڵاگرتن
(مست. لا.)، تم:
باڵ
کردن
. تێبــ. –
باڵاکردن
وەختێک دەکار
دەکرێ
کە
گەورەبوون
،
درێژ
بوون
و گەشەکردنەکە، شتێکی
پێویست
و تەبیعی
بێ
،
بەڵام
باڵا
گرتن
بۆ
کارێکی چاوەروان نەکراوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به باڵاگرتن
مست. مت.»، جلوبەرگی
درواو
،
یا
قوماش
به
بەژنی ئینسانێک
پێوان
بۆ
زانینی گەوره و
بچووکی
و
درێژی
و
کورتی
«
بۆ
جلکی
حازر
» و زانینی ئەندازەی «
بۆ
قوماش
» *
به
باڵا
بڕین
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بە ئامانەت وەرگرتن
«مستـ. متـ.» خواستنەوەی شتێک
لە
کەسێ
،
کە
پاش
مەیسەر
کردنی
کار
و
جێ
بە
جێ
بوونی
مەبەست
بیدرێتەوە. *
ئەمانەت
«
بۆ
هەمووی
»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدەستەوەگرتن
«مست. مت.» 1-- هەلگرتنی شتێک
به
دەست
به
جۆرێکی
وا
کە
دیار
بێ:: چەمەدانێکی
به
دەستەوه گرتبوو دەچوو
بۆ
گاڕاژ
، کاغەزێکی شڕی
زەردی
به
دەستەوه گرتبوو
هەر
تاوەناتاوێ دەیگووت:
ئەوەتا
بەڵگەی تاوانت.
پا
شان
بۆم
دەرکەوت «خەونامەی
سەید
ئەحمەدی مەدینه»
یه
. 2- «مج.» شتێک کردنه
بەهانه
بۆ
کردن
یا
نەکردنی کارێک::
ژیر
کردنی منداڵەکەی
به
دەستەوه گرتووه و
خۆ
ده
هیچ
کارێکی دیکه ناگەیێنێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرتێل و ەرگرتن
«مست. لا.»
قبووڵ
کردنی
دیاری
و
پاره
و
پووڵ
له
لایەن
کاربەدەستێکی
میری
یەوه
بۆ
ڕاپەراندن
یا
ڕەواندنەوەی
گیر
و
گرفت
له
کاری
کەسێکدا.*
بەرتیل
خواردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرگ پێداگرتن
«
مست
.، مت.» داپۆشینی لێفه و
هەرچی
وەکوو
لێفه
بێ
،
بە
«
بەرگ
/3» * «سیم.»
بەرگ
پیاگرتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرگەنەگرتن
«
مس
.، لا»
خۆ
پێ ڕانەگیران
لەپێش
ڕووداو
و
کارەسات
و
زە
بروزەنگ و
هەر
جوورە هێزێکی
بە
جوورێک
لە
جووران چەشنێ
قورسایی
د
خەنه
سە
ر ئینسانی
یا
شتێ و
کاری
تێدە
کەن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەسەرزمانەوەگرتن
«
مست
.، لا.»، «مک.»
زۆر
گوتنەوەی قسەیێک
یا
باسێک:: ئەوه
بۆچی
باسی
ئەو
کابرایەت
به
سەر
زمانەوه گرتووه و
هەر
دەیڵێی و دەیڵێیەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەسەرەوەگرتن
«
مست
.، مت.»، گرتنی پیاوێکی
بێگانه
دەگەڵ
ئافرەتێک له
کاتی
کاری
تایبەتی
ژن
و مێردایەتیدا:: پیاویان
به
سەرەوه گرتبا
نەک
درۆی کردبا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەگرت دان
[[ به/3+ گرت «گرتن» + دان «فع.» ] ]
«
مست
.، مت.» بوونه مایەی
گیران
و بەندکرانی
کەسێ
.
1
2
3