تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
شیرینی نوێ
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 22
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاروان وشتر
«نتـ.»، «مکـ.»
وشتری
مێنگەی
چوار
بەهار
دیتوو.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنەوشی
[[بنهوش+2-ئی]]
« «نت.سن.» تم: 3- با/6 «
بای
سوور
»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنەوشەیی
[[بنهوشە+3-ئی]]
1- «ست.»
هەر
شتێکی
پەیوەندی
و نیسبەتی
دەگەڵ
گوڵی
«وەنەوشه هەبێ و، هەرچێکی ڕەنگی
وەک
گوڵی
وەنەوشە
وابێ. 2- «نا.»، «سیم.» تم:
بنەوش
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنا و ڕوشنا
[ [ئاشنا + و + ڕوشنا «ڕوو + شناس» ]]
کۆمەڵە
ناسیاوی
کەسێک،
هەموو
ئەو
کەسانەی
کە
یەکێک
ناسیاوی
دەگەڵیان
هەیە
.
ئەم
هەموو
ئاشنا
و ڕۆشنایەت
لە
کوێ
بوو
؟
خدر
ئاشنا
و ڕۆشنای
زۆرە
. تێبــ. ــ
ڕۆشنا
هەر
وەکوو
نیشاندراوە،
بە
لای
منەوە
لە
«
ڕۆ
+
شناس
» پێکهاتووە،
یەعنی
ئەوەی
هەر
بە
ڕوو
دەناسرێ و دۆستایەتێکی ئەوتۆی
دەگەل
نەگیرابێ. «ڕوشنا»
بە
تەنیا
نە
کار
نەهاتووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوشار
[[ئاو+شار «ند.» ] ]
«نتـ.» ۱-
ئەو
شوێنەیە
کە
ئاوی
چەم
و ڕووباران،
لە
بەرزیڕا
ڕژد
و
بە
خوڕ
دەڕژێنە
خوار
، هەڵدێرانی
ئاو
لە
شوێنێکی
بەرز
و ڕژدەوە.: ئاوشاری
بێخاڵ
لە
کوردستانە. ئاوشاری
هەرە
گەورەی
دنیا
، نیاگاڕایە. ٭ئابشار.
بافڵ
. «بکـ.»
تاڤگە
.
تاف
.
تافگە
.
قەڵبەزە
. تێبــ.ینی:
ئەم
وشەیە مەڕدووخ نووسیویە و
لە
«
آبشار
» ی فارسیڕا شێوەی
کوردی
دراوەتێ،
ئەو
هاوتایانەی
کە
بۆی
نووسراون
هەمووی
بۆ
ئەم
مەبەستە
بەکار
دێن
کە
ئاوشار
پێشانی
دەدا
،
بەڵام
شەرت
نییە
ئاوشاری «نیاگاڕا» و «
بێخاڵ
»
بن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوشکان
«مستـ. لا.»
کەلەبەر
کەوتنە
ئەو
جۆگەیەی
کە
ئاوی
پێدا
بەردراوەتەوە
سەر
کشت
و
کاڵ
و ڕویشتنی ئاوەکە بەڵایێکی ترە.:
کوڕە
بەسەر
ئەم
جۆگەیە
دا
بڕۆ
بزانە ئاوەکە
لە
کوێ
شکاوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەستێ و پووشوو
«نتـ.» ۱-
دوو
پارچەن
لە
دەزگای
ئاگر
کردنەوە
. ۲- «کنـ.»
حاڵی
دوو
کەس
کە
پێکەوە
هەڵ
نەکەن و کۆبوونەوەیان ببێتە مایەی ئاژاوە:
ئەم
منداڵانە
هەر
دەڵێی
ئەستێ
و پووشوون،
هەمیشە
شەڕیانە. ٭کێردو
پەنیر
،
مشک
و
پشیلە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەوشار
(نمس.)
ڕێک
گوشین
. تێبــ.-
ئەم
وشەیە
دەگەڵ
مەسدەری (
وشین
،
کوشین
،
گوشین
) ڕیشەیان
یەکە
،
وەک
وشەیەکی
سەربەخۆ
لە
کوردی
ئێستادا دەکار ناکرێ
لە
تەرکیبی: تەڵای
دەستەوشار
، گۆڕەوشاردا دەبیندرێ.
ڕەنگە
لەباتی
(ضغط)ی عەرەبی
خراپ
نەبێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەوشۆ
[[ئەو+شۆ ٠شەو)]]
(مک.) تم:
ئیمشەو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بارووشە
[[با + ڕووش _ڕووشاندن) + ئە]]
(نت.)،(سن.) تم:
باوەشێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووشە
[[؟]]
«نا.»، «مک.» جۆرێکه
له
جۆرەکانی کلووی
بەفر
. تێبــ.- پێویسته
ئەم
وشەیه
دەگەڵ
«
پروشە
»
که
جۆرێک بارینی بەفره،
فەرق
بکرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنەوشان
[[بنهوش+2-ئان/7]]
قەزوانە
کە
دەوری
فەریکی
به
سەر
چووبێ و تەواویش
ناسکی
ڕەق
هەڵنەهاتبێ و
هێشتا
شنکایی و
ناسکی
تێدامابێ...لەو وەختەدا توێکڵەکەی
دووڕەنگ
دەبێ
هێندێکی
بنە
وشی
مەیلەو
شین
و توزێکیشی
سووری
باره
زەرد
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکه شوشە
[[ بووك/3+3-ئه/2+شوشە]]
نت.»، «کعر.»، «تت.» 1- بووکی منداڵانەیه
که
له
باغه
و
شتی
وا
دروست
کرابێ. 2- «کن.» ئادەمیزادی
ناسک
و
نازداری
به
ناز
پەروەردە
کراو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەد ڕەووشت
ست.» تم:
بەدخوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدرڕەووشتی
ست.» تم:
بەدخوویی
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارمووش
«نا.»، «هلـ.» تمـ:
ئاوریشم
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگوش
[[١-بان/١+گوش «گوشین» ]]
«نفا.»، «سیم.» تم:
بانگێڕ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بایەقوش
[[=تو. بایقوش]]
«نا.» تم:
کوندە
بەبوو «
بایە
قووش
بەرشی
جەشین و زاریش» «بڵبڵ
بێزار
بێ
جه
بێ
قەراریش» «خانا - ٦٦٧»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بن کەوش
[[بن++كهوش؟]]
«نت.»، «
هل
.، کی.» تم: بنکەنگڵ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنەوش
«نا. سن.»، «مک.
سیه
.» ڕەنگینه
لە
تێکەڵ
بوونی
دوو
ڕەنگی
شین
و
سوور
پەیدا
د ەبێ. تێبــ.-
ئەم
وشەیە
لە
ناوی
گوڵێ
«وەنەوشه» وەرگیراوه.*«مەنگوڕایەتی»
مۆر
. «سیم.»
بنەوشەیی
. «سن.»
وە
نەوش
.. (بک.)
بنەفش
. (جن.) بنۆوش.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرووش
[[؟] ]
«بک.»، «نا.» دەفرێکی مەعدەنه
چێشتی
تێیدا
لێ
دەنێن و
بۆ
ئیش
و
کاری
تری
ناو
ماڵیش
بە
کەڵک
دێ
، گەوره و
پچووکی
هەیه. *
مەنجەڵ
«=عا.: میرجەل»،
قازان
«
تو
.» تێبــ.ینی:
وەکوو
دەبینین
ئەو
ناوانەی
بۆ
ئەم
ئامرازه بەکاردێن یەکیان عاڕەبی و ئەویتریشیان تورکییه،
ئەگەرچی
به
پێی بەرنامەی
ئەم
قامووسه دەبوایه وشەی «
بەرۆش
»
وەکوو
هاوتای
مەنجەڵ
و
قازان
بنووسرێت،
بەڵام
چوونکوو وشەیەکی ڕەسەنه ڕەنگه
خراپ
نەبێ
له
لەهجەی
ناوەندی
زمانی
کوردیشدا بێتەوه مەێدان و
هەر
وشەیەکی
تری
لەهجه
کانی
دیکەی زمانەکەمان
که
دەینووسم
هەر
بۆ
ئەم
مەبەستەیه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەوش
(نا.)، (
سیم
.، سن.) «دارێکی دانەداری
پانه
، ئەیخەنە
ناوەندی
تان
و
پۆی
جاجمەوه
بۆ
ئەوەی
که
پێی بکوتن و
سفتی
کەن.»، «تم:
خا
، ب1 ل0 178». تێبــ.-
ئەم
تاریفه
دوو
ئامڕازی
جۆڵایی
دە
گرێتە وه:
یەکێ
«
شه
»
یه
و
ئەوی
تریان
«
دەفە
»
یه
که
شە
ی لەناودایه و
هاتووچۆ
دەکا
بۆ
کوتانەوه و
سفت
کردنی.
1
2