«سـ.» حاڵی کەسێکی ئارەزووی کارێک یا شتێک یا کەسێکی تر بکا. □ مەدیان گوڵاڵان نە پای دەربەندان ئەو یەک تەر وێنەی ئارەزوومەندان «مە لەوی: مکبـ ـ ٤٣١».

(ست.)، (کئێر.) ئەو کەسەی زۆر دلسۆز بێ بەرامبەر دۆست و ئاشنای خۆی. قوربان پیاوی وا ئیرادەتمەندم کەم دیوە.

«ستـ.»، «هو.» حاڵی کەسێکی تووشی گیروگرفتێ بووبێ و سەری لێ شێوابێ، موتەحەییر بێ. «جەواتەی شێرۆ سەرەفگەندە بین» «جە سەودای گەردوون ئەرامەندە بین» «خانا_٦٧٩» تێبــ.ینی: ئەم وشەیە لە «ئەرام» و پاشبەندی «ئندە» یە و زیاتر فارسییە تا کوردی- پێکهاتووە. «ئەرام» خۆی وشەیەکی پەهلەوییە و مەسدەرەکەی «ئەرامیتەن» و «نمسـ.» یشی «ئەرامیشن» ە کە مانایان: «نائاسوودەیی و ئۆقرە نەگرتن» ە و تەواو پێچەوانەی «ئارام» ە کە بە مانای «دامەزران و ئۆقرە گرتن» هاتووە. «ئەرام» ی پەهلەوی تەرکیبێکە لە ئامرازی نەفی «ئە=نا» و «رەم» ی ئاوێستایی بە مەعنای ئیسڕاحەت کردن و ڕۆکەوتن. بە تێکڕایی ئەرامەندە[ئە+رام+ئەندە]دەبێتە ئەو کەسەی ئیسڕاحەتی لێ هەڵگیرابێ.

(بنت.) تم: ئەمەندە.

(بنت.) تم: ئەمەندووکانە.

(بنت.) تم: ئەمەندووچکە. تێبــ.- دەنگی (چ)ی ئووچکە لەسەر زمانان بۆتە (س).

(بنت.) میقدارێکی کەمتر لە ئەمەندووکەی پێ دیاری دەکرێ. *ئەمەندووسکە، ئەوەندووسکە.

(بنت.) بۆ موبالغە لە بچووک نیشاندانی شتێکدا. هێشتا ئەمەندووکانەیە، وایە! گەورەتربێ چۆن دەبێ. *ئەمەندووسکانە.

)بنت.) میقدارێکی کەمتر لە (ئەمەندە) پێشان دەدا.

(بنت.) ١- بە شێوەیەکی نامەحدوود میقدارێک پێشان دەدا (جاروبارە بە ئیشاڕەی دەست یان بەراوردکردن دەگەڵ شتێکی تر تەحدید دەکرێ). ماریکمان کوشت ئەمەندە دریژ بوو نەبێتەوە، ئەمەندەی بەرچیغێکیش ئەستوور بوو. قەت وڵاغم نەدیوە ئەمەندە بەرز و شۆخ. ئافرەتی ئەمەندە خوان هەر نابێتەوە. ٢- وەڵامی پرسیاری (چەند) و (چەندە)ی پێ دەدرێتەوە. مارەکەی کوشتتان چەندە درێژ بوو؟ -ئەمەندەی پشتێندێک. *ئەمەند، ئەمەنە، ئەوەند، ئەوەندە، ئەوەنە، هێندە.

(پب.) بە دوای ڕەگی هەندێ فیعلی ڕابردۆوە دەنووسێ و ناوی شتێکی لێ پێکدێنی کە (فیعل)ەکە بەبێ ئەو سەرناگرێ. (تم: هبێد-٤٤و٤٥). سووتەمەنی (ئەو شتەی سووتان بێ ئەو نابێ)، خواردەمەنی (ئەو شتانەی بۆ خواردن دەشێن). تێبــ.- لەم ساڵانەی دواییدا وشەی (چاپەمەنی) لەباتی (مطبوعات)ی عەرەبی داتاشراوە. ئەمە بە دوو سەران هەڵەیە، یەکیان پاشبەندەکە خراوەتە سەر (ناو)ێک و ناوێکی تری پی دروست کراوە، کە دەگەڵ ڕەوتی زمانی کوردیدا رێک نییە. دووەمیان ئەوەیە ئەگەر چاومان لەو هەڵەیەش قووچاند دەبوایە وشە تازەکە مانای (کەرەستەی چاپ) یا (نووسراوێکی بۆ چاپ کردن) ئامادە کراوە، بدات کەچی دەبینین لاباتی چاپکراو بەکار دەهێنرێ.

(بنت.)،(سن.) تم: ئەمەندە. تێبــ.- لە قسە کردنا (ن)ە کە تۆزێک دەگیرێ، هەروەکوو (ن)ێکی سووکی لە پێشەوەبێ وایە.

ست.» تم: بەدچاره.

(نا.) ١- دەزگایەکی هەمیشەییە کە لە چەند کەس پێکهاتبێ، بۆ هەڵسووڕانی کاروبار و ناوبەناو کۆببێتەوە بۆ تەگبیر کردن. ئەنجوومەنی وەزیران، ئەنجومەنی ئاشتی، ئەفراسیاو ئەندامی ئەنجومەنی شارە. ٢- جێگایەکی بۆ کۆبوونەوەی ئەو چەشنە دەزگایانە تەرخان کرابێ. ئەنجومونی شار لە خانووی میرزا ڕەحمەتی دایە. تێبــ.- بەلای منەوە ئەم وشەیە لە سێ کەرت [هەنگ+ ئو+مان] پێکهاتووە و کۆنترین شێوەی ئاوێستایێکەی (هەئێن (گ) یۆ دێمانە) یا (تهەنگیۆ دێمانە) بووە کە هەردووکیان بە کەڵکی ئەم لێکۆڵینەوەیە دێن: ١- هەنگ لە (هەئێنا)ی ئاوێستایی ورگیرابێ کە بە مانای (دەستە، کۆمەڵ و جەماعەت)ە تم: (ئەوڕەنگ: بەهرام- ٢٤٤) و پەهلەویش هەر بەو مانایە لە ئاوێستایی وەرگرتووە، ئێستاش لەبن لەهجەی موکریانی و هەندێ بن لەهجەی باکووریدا لە قالبی (ئەنگۆ)، هەنگۆ، هنگ، هوون = ئێوە)دا دەبیندرێ و زمانی فارسی زیندووی کردۆتەوە و لەباتی (فەوج) بەکاری دێنێ. ب) هەنگ لە (تهەنگ)ی ئاوێستایی بە مانای (تێگەیشتن، زانایی) داتاشرابێ. تم: (فرە: پفا-٢٠٦ و معین: فەرهەنگ، ج٤- ٥٢١٠) کە ئێستا لە وشەی (فەرهەنگ)دا دەیبینین. ج) ئو: ئامرازی ئیزافەیە، ئێستاش (ئو) لە لەهجەی هەورامیدا هەر ئامرازی ئیزافەیە. د) مان: لە (دێمانە)ی ئاوێستایی داتاشراوە و مانای (ماڵ، خانوو) دەدا. تم: (پد: یگد، ج٢-١٢٦) لە (خان و مان) و (نیشتمان)دا هەر بەو مانەیە ماوە. جا ئێستا ئەگەر هەموو ئەوانە تێک بکەینەوە بۆ وشەی (ئەنجومەن) دوو موعنایان دێتە دەست: ١) خانووی جەماعەت، ماڵی کۆمەڵ. ٢) خانووی زانا و تێگەیشتوان، خانووی زانین و تێگەیشتن.

«نا.» «کئێر.» 1- مانگی یازدەهەمی ساڵی ئێرانییه و دووەمین مانگی زستانه. د ەکەوێته «21ی کانوونی دوەم - 21ی شوبات»، سی ڕۆژه.* «مک.» ڕێبەندان. 2- ناوه بۆ پیاوان. تێبــ.ینی: وشەی ڤەهومەن که ئێستا بۆته بە همەن بە مانای چاک ڕ ەوشت هاتووە و له ئەسڵا ناوی یەکێ له ئەمشاسپە ندانی دینی زەڕدوشتییه. «ئەمشاسپەند» ی ئێستا له «ئەمێشۆشپەند» ی پەهلەوی وە رگیراوه. ئەویش له ئەوێستایی ڕا هێناویەتە سەر ڕچە ی زمانی پەهلەوی. له ئاوێستادا «ئه + مێشه + سپێنته» بووه و پارچەی یەکەمی ئەم وشەیه ئەوێستایییه ئامرازی «نەفی» یه و «مێشه» بەمانای مەرگ هاتووه که ئەم دوو پارچه مانایان دەبێته «بێ مەرگ= ئەوەی نامرێ» و بەڕای من وشەی «هەمیشه» ی کوردی ئێستا لەم وشە تێکەڵه کەوتۆتە وه و جەوهەری ماناکەی پاراستووه. کەرتی سێیە م که «سپێنته» یه بە مانای پاک و خاوێن و (مقدس) هاتووە و مانای (ئەمێشە سپێنتە)ی ئا وێستایی دە بێته «ئەو مووقەدەسەی مردنی بۆ نییه» .