تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 129
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنه ماڵ
[[بنه+ماڵ]]
«نت.» 1-
خێزانی
ئەشراف و
نەجیب
. 2-
هەر
ئینسانێکی له خێزانێکی
ئاوا
کەوتبێتەوه *
خانەدان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەجێ مان
مست. لا.» 1-
دوا
کەتنی
کەسێ
له هاوڕێکانی:: کوڕینه
یەواش
بڕۆن مامه حمە
هەر
بەجێ
دەمێنێ. 2- مانەوەی
کەسێ
یا
شتێ
لە
شوێنێک:: قەڵەمەکەم له
سەر
مێزەکه
به
جێماوە. ئێمه هاتینەوه و
خسر
ەو
لەوێ
به
جێ
ما.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاش و ماش
«نتـ.»، «سیمـ.» وتەیەکە منداڵان کاتێ
قسە
دەگەڵ
یەک
دەبڕنەوە، دەیڵێن،
وەکوو
بیانەوێ بڵێن: هیچمان
لە
هیچ
،
یا
هەر
کەسە
لە
ماڵی
خۆی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاموور ماڵە
«مکـ.»
شل
و
شەوێق
لە
نیر
بەستراوە و
گاسن
زۆر
لە
زەوی
دەچێتە
خوار
و قوونی
دەندە
لە
زەوی
دەخشێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەجێ ماڵی «کەسێنان
«کنـ.» ١-
وێران
کردنی
ماڵی
کەسێ
«
تەخت
کردنی
جێ
ماڵەکەی،
کە
بکرێتە
کێڵگە
و
ئاوی
لێ
بندرێ
تا
ئامادە
بێ
بۆ
کێڵان
. ٢-
تووشی
بەڵاکردنی کەسێک
بە
جوورێ
وەکوو
ماڵ
وێرانی
وابێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجازەی مار گرتن
(نت.) کارێکە شێخێکی تەریقەتی قادرت
دەگەڵ
دەروێش
یا
هەر
کەسێکی
تری
دەیکا -دەدەمی دەتفێ،
یا
پەنجەی دەدەمی
خۆی
دەنێ و
پاشان
دەیخاتە
دەمی
دەرویشەکەوە...- و
ئەمە
بۆی
دەبێتە
ئیجازە
،
پاشان
دەروێش
یا
ئەو
کەسە
بە
بێ
ترس
ماران
دەگرێ و پێیەوە نادەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێستری ماچە
(نت.) ئێستری
مێ
. ئێستری
ماچە
ئاووس
نابێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنه ماڵه
[[بنهماڵ+5ئه/1]]
«نت.» .، «مک.» کۆمەڵێ
خزم
و
قەومی
یەکتر
«
دوور
و
نزیک
.»
که
بنەچەکەیان دەچێتەوە
سەر
کەسێک::بنەماڵەی
شێخان
گەلێ
لق
و پۆپی
لێ
بۆتەوه، بنەماڵەی
ئەردەڵان
چەند
پشت
له
سنه
والی
بوون
. «بک.»
ماڵبات
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆ مادەران
[[؟]]
نت.»، «مک.» گیایەکی دەشتەکییه
گوڵی
زەرد
و
سپی
دەگرێ، گەڵای
ورده
، بۆنی
زۆر
تونده و نیزیکەی میترێک
بەرز
دەبێتەوه، له
کوردستان
ڕەگ
و گوڵەکەی
بۆ
داوودەرمانی
کوردەواری
بەکاردێت و بەگشتی له
لادێ
قاپ
و قاچاغی پێ
دە
شۆن
. * «سیم.»، سن.»
بۆ
مارانه. «جن.» برنجداس. «سن.» تم:
بۆ
مادەران.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆ مارانه
نت.»،
سیم
.، سن.» تم:
بۆ
مادەران.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەفر ماڵک
«نت.» تم:
بەفر
ماڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانماڵ
[[١-بان/١+ماڵ «ماڵین» ]]
« «نت.»، «سن.» بێڵێکه
لە
چە
ند
پارچە
تەختە
دروست
کراوه و ئەوسەرەوسەرەکەی دەتەختەیەکی دەگیرێ، بەفری لەوسەری بانەوە پێ ڕادەدەن
بۆ
ئەو
سەر
. *«کعر.»
بەفر
ماڵ
«
خۆشناوەتی
» شپارۆخ. «مک.» وەرەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بە ئامانەت دان «دانان
«مستـ. متـ.» ١- شتێک
لە
لای
کەسێ
دانان
کە
پاشان
لێی
وەربگیرێتەوە. ٢- ناشتنی مردووی
شیعە
لە
شوێنێک
تا
لە
هەلێکدا بگوازرێتەوە
بۆ
شوێنە پیرۆزەکان.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەتەماح
[[ كو.عا]، [به/٨ +تهماح تهمهع ]]
ست.» تەماحکار.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاخرزەمان
[[ عا. کو.] ]
«نتـ.» ١- دوامین
دەوری
دنیا
کە
لە
پاشان
بە
پێی
قسە
و حوکمی
دین
قیامەت
دادێ
و
دنیا
خراپ
دەبێ
. ٢- «کنـ.» ڕۆژگاری
ناخۆش
و
پڕ
ئاژاوە
کە
کەس
ئاگای
لە
کەس
نەبێ
هەر
کەسە
دە
هەوڵی خۆیدا
بێ
. □ «
ئەی
خودا
لەو
ئاگربارانە
،
ئەی
خودا
لەو
ئاخرزەمانە».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاردماڵک
[[ ئارد + ماڵ «ماڵینەوە» + ئک] ]
«نتـ.» ئامرازێکە «تۆپەڵێ
پەڕۆ
و
پاڵ
»
پاش
تەواو
بوونی
کاری
ئاش
و ڕاوەستانی، دەوروبەری بەرداشەکەنی پێ دەماڵنەوە و
خاوێنی
دەکەنەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارمانج
«نا.»، «بکـ.» تمـ:
ئامانج
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمان
[[ ستـ: ئەسمەن، پهـ: ئاسمان ]]
«نا.» ١-
ئەو
شینایییە
پان
و
بەرین
و
بێ
بن و بناوانەی
کە
لە
ژوور
سەرانە
و
مانگ
و
ڕۆژ
و ئەستێرەکانی تێدا دەخولێنەوە
یا
ڕاوەستاون.: پچێتە پەڕپەڕووچکەی ئاسمانێ دەیهێنمە
خوارێ
. □ «
وەک
شێفەلەتە
چۆن
، نەبم
لەت
لەت
» «
ئاسمان
بەرز
و
دەسا
،
زەوی
سەخت
» «
سەلام
ــ ١٧٦». ٢- چێگەی پیاوچاکان:
عیسا
چوو
بۆ
ئاسمانان، مەلاییکەت
لە
ئاسمانان
هاتنە
خوار
. *
عاسمان
، «بکـ.»
ئەزمان
، ئەزمێن. عەسمان. «
زازا
» ئاسمییە «تمـ: ژابا ــ ١٠».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمان و ڕێسمان
«ستـ.» ١-
ناڕێک
،
نالەبار
. ٢-
قسە
،
کار
یا
شتێ سەروبنی
پێکەوە
نە
نووسێ. ٣- وەڵامێک
پێوەندی
بە
پرسیارەوە
نەبێ
. ٤-
حاڵی
دوو
شتی
جیاواز
لە
یەکتر:
ئەم
فەرماییشتانەی
ئێوە
،
وە
ئاسمان
و ڕیسمان دەچن. جوابێکی دایەوە
ئاسمان
و ڕیسمانیش
نەبوو
، قسەی
وای
دەکرد
ئاسمان
و ڕیسمانی
چی
؟ □ «
بە
حاتەم
گەر
بکەی تەشبیهی
ئەم
ئاغایە
بێ
عەقڵی» «
کە
فەرقی
ئەم
لەگەڵ
ئەو
ئاسمان
و ڕیسمانی
بوو
» «رەزا ــ ٣٣».
چوون
بە
ئاسمانا: «کنـ.» ١-
خێرا
و
گورج
و
گۆڵ
و
بە
تووڕەیی
،
لە
حاڵی
دانیشتنەوە
هەستانە
سەرپێ
. ٢-
زۆر
تووڕە
بوون
و
ئەرز
بە
خۆوە
نەگرتن
،
لە
شوێنی
خۆ
جووڵە
جووڵ
و
گوڕە
گوڕ
کردن:
هەر
گوێی
لە
قسەکان
بوو
وەک
فیشەکە شێتە
چوو
بە
ئاسمانا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمانی
[[ ئاسمان + ٣- ئی] ]
«ستـ.» ڕەنگی
وەک
ڕەنگی
ئاسمان
، شینێکی
کاڵ
. * عاسمانی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمانە
[[ ئاسمان + ە ــ ئە/١ ] ]
«نتـ.»، «سنـ.» میچی
خانوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمانەی دەم
«نتـ.»، «سنـ.» تمـ:
مەڵاشوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشقەوماشقە
[[ = عا.: عاشق و معشوق] ]
«نتـ.» ١-
دوو
کەس
کە
حەز
لە
یەکتر
بکەن. ٢- «مجـ.»
دوو
کەس
کە
دۆستایەتییان
زۆر
گەرم
بێ
و
هەمیشە
پێکەوە
ببیندرێن:
ئەوە
چییە!
ئەم
دووانە
هەر
دەڵەی
ئاشقە
و ماشقەن. ٣-
نێرە
و مێیەی «
مار
»
لە
حاڵی
لێک
هاڵانا:
ئەم
کونە
ئاشقە
و ماشقەیێکی تێدایە
چەند
جار
دیتوویانن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئافتۆمات
«نا.»، «کئێر.» جۆرێک چەکی شەڕه،
لە
تفەنگ
بچووکتره و
لە
دەمانچە
گەورەتر
،
بۆ
هەڵگرتن
سووکە
و
فیشەک
زۆر
دەخوا،
هەر
جارێک
میلی ڕابکێشرێ
ئیتر
پێویستی
بەوە
نییە
پاش
تەقاندنی
هەر
فیشەکێک -
وەکوو
تفەنگی
تر
- جارێکی
تر
میلی ڕابکێشن و فیشەکی
بەرنە
بەر
. هێندێکیان
بۆ
تەقاندن
دەرەجەیان هەیه،
یەک
یەک
،
یان
دوو
دوو
،
یان
هەرچی
فیشەکی تێدا
بێ
هەمووی
بە
جارێک
دەردەکا. کلاشینکۆف و
ستێن
ئافتۆماتن. تێبــ. ــ
ئەم
وشەیە
هەر
عەینی وشەی «ئۆتۆمات» ی فرەنسییە
کە
لە
ئۆتۆماتۆس» ی یۆنانی وەرگیراوە و مەعنای ئەوەیە: «
لە
خۆیەوە
کار
دەکا
،
لە
خۆیەوە دەبزوێ».
لە
شەڕی دووەمدا کاتێ «ئۆردووی
سوور
» هاتۆتە
کوردستانی
ئێران
ئەم
وشەیەش
بە
شێوەی ڕووسییەکەی هاتۆتە
ناو
زمانی
کوردی
. * تەماتیر، تەماتیک: «کعر.» تۆمیگەن. هس.:
ئافتاب
،
ئافتاو
بە
مەعنای:
لەخۆیەوە
دەدرەوشێ
یا
لەخۆیەوە
گەرم
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامادە
«سـ.»
حاڵی
کەسێکی
بۆ
جێ
گەیاندنی کارێک
ساز
و حازربەدەست
بێ
، :
هەموو
دەمێ
ئامادەی خزمەتم.
دە
خۆتان
ئامادە
کەن
تا
بڕۆین،
چونکوو
لە
ناخافڵ
دامان
بە
سەر
ماڵی
شێرکۆدا، هیچیان
ئامادە
نەبوو
. □ «
یەکێ
وەن
،
هەر
وەخت
نیشان
ئامادەن» «کێشا و
بەر
شیە و،
ئەو
نیشان
دادەن» «مەولەوی: مکبـ ــ ٤٦٤» *
بە
دەستەوە
،
تەیار
،
حازر
،
ساز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامادە بوون
«مستـ. لا.»
ساز
و
حازر
بە
دەست
بوون
بۆ
ڕاپەڕاندنی
فەرمان
و
جێ
بە
جێ
کردنی
کار
و
ئیش
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامادە کردن
«مستـ. متـ.»
سازدان
و
حازر
کردنی یەکێک
یان
شتێک
بۆ
مەبەستێک
یا
بۆ
جێ
بە
جێ
کردنی فەرمانێک.:
نەریمان
خۆی
ئامادە
کردووە دەچێتە
مەکتەب
،
خۆیان
بۆ
ڕاو
ئامادە
کردووە، لێژنەی
ئامادە
کردن
، ژوورەکە ئامادەیە
فەرموون
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامادەیی
«حمسـ.»، «نتـ.»، «کعر.»
سازی
و
تەیاری
،
حازر
بە
دەستی.:
ئامادەیی
خۆی
پێشان
دا
بۆ
هاوکاری
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامارات
[[ئامار + ئات «ئمـ. جەمع» ] [؟] ]
«نتـ.»، «
گەردی
تورکیا،
برادۆست
»
ئامراز
و کەلوپەلی سەنعاتێک: ئاماراتی
دارتاشی
. ئاماراتی
خۆ
بدە
ئاموری پێ چاکەم. هس.:
ئامراز
،
ئامێر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاماسان
«مسـ. لا.» تمـ:
ئاوسان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاماسیان
«مسـ. لا.»، «جفـ.» تمـ:
ئاوسان
.
1
2
3
4
5
6
7