(مست. مت.) هێنانە خواری (بار) لە پشتی وڵاغ یا هەرجوورە بارەبەرێکی تر بە یەکجاری. خێرا بارەکان لەو لۆرییە داگرن.

(نت.)، (کئێر.) بەربێڵایەکە لە خان و کاروانسەرایان دروستی دەکەن، کاروانچی بارەکانیان لەوێ دەخەن، تا بەفر و باران و هەتاو لێیان نەدا. تێبــ.- کەرتی (ئەنداز) لە مەسدەری (هەنداختەن) پەهلەوی وەرگیراوە، کە لە زمانی کوردیدا شکڵی گۆڕاوە، و بە مانا پەهلەوییەکەوە بۆتە (هاویشتن، ئاویشتن) زمانی (فارسی)ش ئەم وشەیەی بە شێوەی (ئەنداختەن) وەرگرتووە. ئەم بڕە وشەیە لە تەرکیبی چەند وشەیەکی دیکەی کوردیشدا وەکوو: تیرەنداز، چاوەنداز، سەرەنداز و...و... دەبیندرێ.

(مست.، لا.) ١- گوڕبەستنەوە و خۆ کۆکردنەوە و خۆهەلاویشتن و بە تاو خۆ فڕێدانە شوێنێکی دوورتر. ٢- لە بەرزایی ڕا خۆ هەڵداشتنە شوێنێکی نزم. ٣- (بک.) هەڵاتن و ڕاکردن(زیاتر لەدەسی کەسێ یا لە ترسان)

(مست.، لا.)، (مک.) بازدان.

«مست.، مت.» خوێندنی ئەو دووعاعایانەی کە له دینی ئیسلامدا بۆ «بانگ /٢» دیاریکراوە. لەبن سەری منداڵی ساوای تازه لەدایک بوو. تێبــ.- ئەم کاره چەند ڕۆژێ پاش بوونی منداڵ دەکرێ، شەوێک به پێی حاڵ خێزانه خاوەن منداڵەکه، دۆست و خزم و کەسی خۆیان و مەلایەک بانگ دەکەن بۆ نان خواردن و ناونانی مناڵەکەیان قۆنداغەکەی منداڵەکە لەشوێنێک دادەنێن و «مەلا» لەلای ڕاستی سەری ڕا دەو ستێ و بانگ دەدا، پاشان به د ەنگێکی بەرز ئەو ناوه دەڵێ کە دایک و بابی منداڵەکه پەسە ندیان کردوه و دەبێژێ: «ئەو ناومان نا...».

مست. مت.»، «کن.» باسی چاکەی کەسێ کردن، پەسن دان، تاریف کردنی.

(نت)، ئەو گیاندارانەی باڵیان هەیە و دەفڕن. باڵدار هاتووە باڵی وەراندووە، ناڵدار هاتووە و ناڵی وەراندوە. - (کن.)، جێگایەکی پر مەترسیە کە هەر کەس ڕووی تێکردووە ڕزگاری نەبووە. *باڵندە، پەلەوەر، مەل. (جنو) بالۆنە. (سن.) باڵنە.

(مست. مت.) بە شێوەی بالۆرە گۆرانی کوتن.

(مست. لا) پیاسە و ڕۆیشتنی لەسەرخۆ و بە نیازی ئیسڕاحەت و هەوا خۆری. ٢- بەرهەمی جووڵاندنی هەوا بە ئامرازێکی دەسکرد. بای پانکەش هەر گەرمە. ٣- گاز (غاز)ێکی لە زگی ئادەمیزاد و هەندێ گییانداری ترا، لە دەروونی (دەزگای عەزم)دا کۆ دەبیتەوە. تێبــ.- ئەم (غاز)انە ئەگەر لە (مەعدە)دا بن بە ڕێگای گەروودا (گرپ و قڕقێنە) و ئەگەر چووبنە ناو (ڕیخۆڵە)کانیش، ئەوا بە ڕێگای خوارەوەدا (تڕ، تس) دەردەچن، منداڵەکە بایەکی لێ بۆوە دایکی چەپۆکێکی پێدادا. ٤- یەکێکە لەو چوار (عنسر)ەی کە زانایانی پێشوو وایان دانابوو هەموو شتێکی ئەم دنیایە دەچێتەوە سەر ئەوان (خاک، ئاو، ئاگر، با). ٥- لووت بەرزی، غروور.

«ست.» حاڵی هەر کەسێ یا شتێ ئەهەمیەت و ئیعتباری هەبێ.

«مست.، لا.» تم: ئەهەمیەت پێدان.

«مست. مت.» به تلێگراف مەبەستێ به کەسێ ڕاگەیاندن.:: برووسکەیان بۆ لێدا بوو که دایکی نەخۆشە بەپەله ڕۆی.

تم: برووسکاندن/1::هەر برووسکه دەدا.

هەر شتێکی بریسکەی هەبێ و بدرەوشێتەوه. «بزماره و بزماره، سۆلی بریقەداره» «فولکلۆر» .

«ست.» حالی ئەو کەسەی به جۆرێک له جۆران ئەندامێکی لەشی «برین /1» ی لێ پەیدا بووبێ. تێبــ.- ئەم وشەیه بۆ «برین / 2» ناگوترێ و دەڵێن دەستم برینی لێ هاتووه.*زامدار، «سن.» زامار.

«مست. مت» دروست کردنی «برین /1» له شوێنێکی لەشێکی ئینسانێک. * برین لێکردن

«مست.، مت.»، «سیه.» .» 1- وەڕەواج خستنی کاڵایەک. 2- گەرم کردنی بازار، وەڕمێن خستن و لەکەسادی ڕزگار کردنی بازاڕ. 3- وەگەڕ خستنی کەسێ، ڕێز وحورمەت بۆ کەسێ ساز کردن *«مک.» وەبرەخستن.

«مست. مت.» 1- «بزمار» لەشتێک داکوتان.:: وەستا گیان یەک دوو بزمارم بۆ لەو کەوشە بده. 2- «کن.» فێل له کەسێ کردن، فریو دان و دەست بە زاخاکردنی یەکێک.

«کن.» قسه کردن بۆ کەسێ هیچی تێ ناگا.

«مست.، مت.» دەرهێنانی دەنگ له «1- بلوێر» به هەوای مۆسیقا. ئەم کاره به «فووو» پێداکردن و پەنجه بزاوتن و گواستنەوه، لەسەر حەوت کونەکانی «1- بلوێر» جێ به جێ دەبێت.