تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 297
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دا بڕین
«نت. مت.» -
جیا
کرنەوه
یا
دوور
خستنەوەی بەشێکی شتێ له ئەسڵی
خۆی
.::نیوەی خانووەکەی
بۆ
خۆی
دا بڕیوه و هێشتاش چاوی
لە
نیوەکەی دیکەیەتی.
پۆلیس
کەوتنه
ناو
خۆپیشاندانەکه و بەشێکیان دابڕی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
له بنی کولەکەی دا
«کن.»
هەرچی
هەبوو
ئاشکرای
کرد
. تێبــ.-
به
گشتی
جیاوازی
نێوان
ئەو
دوو
مانایه، بەشوێنی دەکارهێنانی وشەکە دەردەکە
وێ
که
مەبەست
دیوی دەرەوەیه
یا
ژوورەوه.::
چۆڕێ
ئاو
بکه
بنی
ئەم
جامە
وه
«دیوی ژوورەوە»،
بنی
جامەکە
لەسەر
زەوی
دامەنێ «دیوی
دەرە
وە
.». 3- مەودای
نێوان
زەوی
و هەرشتێکی
تری
وەکوو
میچی
خانوو
،
بەرزایی
کەم
بێ
یا
زۆر
:؛
خۆمان
هاویشته بن پردەکه
تا
فڕۆکەکان
ڕەت
بوون
. با
لەبن
ئەم
ساباته دانیشین
تۆزێ
ماندوومان بحەسێتە
وه
. 4-
دوایی
هەرشتێکی
به
پێوە
لەسەر
زەوی
وەستابێ.::بن
دیوار
،
لەبن
ئەو
داره
دانیشین
تا
شێرکۆش دەمانگاتێ. 5-پەرد ەیەکی
تەنکه
لەناو
شە
رمی
کچاندا.* «مک.»
کچێنی
. «جن.» دوخترۆنی، «بک.»
کاچانی
«سن.»
کەنیشکی
. 6-
ئاخری
هەندێ
شت.:: بچێته
بنی
دنیاش دەستم
هەر
دەیگاتێ. 7- ڕەگی
هێندێ
گیا
و سەوزه
که
زۆر
یا
کەم
گەوره د ەبێ و هێندێکیان و کوو: «
توور
،
گێزەر
،
شێلم
و...»
بە
کەڵکی
خواردن
دێن
. 8- ژێر.::
لەبن
لێفەکەوه چاوی
زیت
دەچوو پارەکانم
لەبن
دۆشەگەکه داناوه
بۆم
بێنه. تێبــ.-
ئەم
مانایه
دەگەڵ
ئی «3»
تۆزێ
لێک
جیاوازن، لێره
ئەو
شتەی دەکەوێته «بن» شتێکەوه دەنووسێن
بە
ڵام
لەمانای سێیەمدا
لێک
دوور
دەبن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوێشک دان
«
مست
.، لا»، «کعر.»
تووشی
حاڵەتی
باوێشک
بوون
*
باوێشک
هاتن.:
مچۆل
بەم
نیوەڕۆیەش
هێشتا
خەواڵووه و
باوێشک
ئەدا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بای باڵ دان
«
مست
.، لا.»، «کن.» ١-
دەست
له بەریەک
بڵاو
کردنەوه و
خۆ
لەبەریەک کێشانەوه و
ماندوویی
لەخۆدەر
کردن
. ٢- «مج.» پیاسەیەکی
بچووک
لە
شوێنێک
هەوای
پاکی
لێ
هەبێ «دەرەوەی
شار
،
ناو
باخ
و
بێستان
» ::
ئێواران
تۆزێ
بای
باڵی
خۆت
بده. چووینه
تووی
مەلیک
بای
باڵی
خۆمان
دا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برای دایکی
ئادەمیزادێکی نێرینه
که
دەگەڵ
کەس
یا
کەسانێکی
تر
دایکیان
یەک
بێت. *داییک
برا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برک دان
«مست.لا.»، «مت.» تۆرهەڵدانی
شتی
فڕێدان
و هاویشتنی شتێک.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بن دانەوه
«مست. مت.»، «مک.»
هەڵقەندن
و
دە
ردانی
خاک
و خۆڵی دەرەوەی بنجه گیایەک
یا
دارێک
بۆ
ئەوەی
به
بنه
هەڵکەندرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک دابەزاندن
مست. مت.» هێنانە
خواری
بووک
«
بووک
»
لە
خوانی
زین
پاش
ئەوەی
دە
گاته
بەرماڵی
زاوا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بە ئامانەت دان «دانان
«مستـ. متـ.» ١- شتێک
لە
لای
کەسێ
دانان
کە
پاشان
لێی
وەربگیرێتەوە. ٢- ناشتنی مردووی
شیعە
لە
شوێنێک
تا
لە
هەلێکدا بگوازرێتەوە
بۆ
شوێنە پیرۆزەکان.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەبا دان
مست. مت.»
زایه
کردنی شتێ،
به
هیچی شتێک له
دەست
خۆ
دەرکردن.:: شێره
ئەو
هەموو
پارەیه ی
هەبوو
به
بای
دا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدم دادانەوه
مست. مت.»، «مک.»
بەر
پەرچ
دانەوەی کەسێکی قسه
دەکا
و قسەکانی
به
دڵی یەکێک
نەبێ
که
دە
یان
بیسێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدیارەوه دانیشتن
«مست. مت.»
چاوەدێری
کەسێک
یا
شتێک کردن.:: بەدیارەوە
دانیشتن
مەبادا
کارێکی هەبێ. ئەوه بەدیار مەوه دانیشتووی
کەچی
؟
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاخ و داخ
«نتـ.»
ئاهـ
و ناڵەی
تێکەڵ
بە
نیمچە
گریان
و
کڕووزانەوە
و زیاتریش
لە
جارێک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئالیک دان
«مستـ. متـ.»
کاو
و
جۆ
، کردنە
بەر
وڵاغان.: با
ئالیک
بدەم
جا
دێم
.
خێرا
بن
ئالیک
بدەن
تا
بڕۆین.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو دادان
[[ئاو+دا «پیبـ.» +دان «فعـ.» ]]
«مستـ. لا.» ۱-
گیر
نەبوونی
ئاو
بە
زەوی
و کانیاوانەوە و
خێرا
چوونە
خوارێ
بە
زەویدا،
لەبەر
فشەلێ
زەوی
کە
ئاو
بە
خۆیەوە ڕاناگرێ. ۲-تمـ:
ئاولێچوون
. ۳-نەخۆشییەکە،
تووشی
قول
و
قاچی
وڵاغی
بەرزە
دەبێ
و جومگەی
دەست
و قاچیان دەئاوسێ و
کە
دەستی
لێبدری
وەکوو
ئاوی
تێدابێ
وایە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو دان
[[ئاو+دان «فعـ.» ]]
«مستـ. متـ.»
ئاو
بۆ
ماڵات
و
بەرزە
وڵاغ
و...
بردن
،
یا
بردنی
ئەوان
بۆ
سەر
چۆم
و کانیاوان
بۆ
ئاو
خواردنەوە.: وڵاغەکان
ئاو
دەن
تا
بڕۆین. «دەیباتە
سەر
چۆمی
و
ئاوی
نادا
دەیهێنێتەوە»، «کنـ.» فریوی
دەدا
، فێڵی لێدەکا.
فێڵباز
و
زرینگە
. ۲-بەردانەوەی
ئاو
بۆ
سەر
کشتوکاڵ
،
یا
بە
ئاوپاش
و ئامرازی
تر
ئاو
کردنە
ژێر
درەخت
و
گوڵ
و
ئەو
جۆرە شتانە. کارێکی
ئاودێر
دەیکا.:
لە
پێرێوە باخچەکەت
ئاو
نەداوە.
ئەوشۆ
ئەستێڵەکە بگرن
بەیانی
ئەو
پەڵە
تووتنە ئاودەن. شامراد
دوێنێ
بێستانی
ئاو
دەدا
. ٭ئاوداشتن. ۳-سەخت و
ڕەق
کردنی
چەقۆ
،
شمشێر
،
کێرد
،
گاسن
،
تیر
. تێبــ.: ئامرازەکە
لە
کوورەدا
سوور
دەکەنەوە و
پاشان
دە
ئاوی
هەڵدەکێشن.
شمشێر
و
خەنجەر
و...
بۆ
ئەوەی
برینیان
چا
نەبێتەوە
لە
باتی
ئاو
دە
ژەهراویان هەڵکێشاوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو دانەوە
«مستـ. لا.»
جیا
بوونەوەی ئاوێ
کە
لە
هەندێ
شتدا
هەیە
و کۆبوونەوەی
لە
دەفرەکەی شتەکەی تێدایە.: ماستی
مانگا
ئاو
دەداتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاورنگ دان
«مستـ. لا.»، «مکـ.» ۱-بریسکانەوە، بریقەدان «شتێک» ۲-پڕیشک
لە
ئاگر
بوونەوە
«وەک:
لە
کاتی
لێکدانی
ئەستێ
و
بەرد
». ۳- «کنـ.»
تووڕە
بوون
و
پرتە
و
بۆڵە
و
هەڕەشە
و
گوڕەشە
کردن.:
جارێ
وازی
لێبێنن
تا
سارد
دەبێتەوە،
هەروا
ئاورنگان
دەدا
. ٭ئاوڕینگدان.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوزەنگی دار
«ستـ.»
حاڵی
قاچی
پشت
زەق
و
دەرپەڕیو
، قاچێ
کە
پشتی
لە
قاچی
ئاسایی
زۆرتر
بەرز
بێ
،
قاچی
کەوانی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوزەنگی داگرتن
«مستـ. لا.»، «کنـ.»
پێداگرتن
لەسەر
قسەی
خۆ
، پێ
لێ
دە
کەوش
کردن
، پێ
لێ
دە
پێسۆلێ
کردن
«
لە
کەسێ
...
بۆ
کارێ»،
ئیسرار
کردن
.:
ئاوزەنگی
داگرت
تا
پارەی
لێ
نەستاند
وازی
نەهێنا. ٭سم
چەقاندن
. تێبــ.ینی:
قورسایی
خستنە
سەر
ئاوزەنگی
«داگرتنی»
بۆ
وەستاندنی وڵاغە، ئاشکرایە
کە
وڵاغ
وەستا
، سواریش
هەر
وەستاوە،
بە
سواری
وەستان
نیشانەی بەپەلە بوونە
کە
دەبێ
مەبەستەکەی
زوو
جێ
بە
جێ
بکرێ،
جا
بۆیە
ئەم
«
کینایە
»
لە
زمانیی کوردیدا
پەیدا
بووە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوڕ دانەوە
«مستـ. لا.»
بە
خێرایی
سەر
بۆ
لای
تەنیشت
یا
پشتی
خۆ
،
وەرچەرخاندن
و
تەماشا
کردن.:
تا
ئاوڕم دایەوە
خۆی
ون
کرد
.
بە
لاماندا
تێپەڕی
هەر
ئاوڕیشی
نەدایەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوڕینگ دان
«مستـ. لا.» تمـ:
ئاورنگ
دان
.
1
2
3
4
5
6
7