«مست.، لا.» 1- باڵ گرتنەوەی باڵنده بۆ بڵیندایی زۆر. 2- «مج.» لە هەموو بابەتێکەوه، خۆ زیاتر لەوەی کە هەیه خستنە بەرچاو. *خۆ هەڵکێشان. 3- چاو ده پایه و مەقامی زلی کۆمەڵایەتی، سیاسی،...،... بڕین. «بەرزفڕین ملی پیاو ئەشکێنێ» .

«نت.»، «سن.» 1- تم: بادەوه. 2- یارییەکی منداڵانەیه، بەرد بۆ هەوا هەڵداوێژن و هەوڵ دەدەن که دێتەوه خوار بیگرنەوه نەیەڵن بکەوێته عەرزی.

«مست.، لا.»، «کعر.» تم: بەرز فرین.

«مست. مت.» 1- تم: بەرز کردنەوه. 2- «مج.» زیاد کردنی پایە و مەقامی کەسێ.

(مست. مت.) ١- شتێک یا کەسێ لە شوێن خۆی بەرەو ژوورتر کردن. منداڵەکەی بەرز کردەوە و کوتای بە عەرزدا. ٢- شت بەسەریەکا کەڵەکەکردن بە جۆرێ کە لە ئاستی زەویڕا بڵیندبێ. بەقەد کێوێک فەردە شەکریان لەم دەشتە بەرز کردبۆوە. ٣- (مج.) تم: بەرز کردن/٢:: نانی سوێرە بەرزی دەکاتەوە پاشان دەلاقی ڕۆدێت.

«نت.». «سن.» تم: بەرکاو.

«نت.تم: بڵیندایی.

«مست.، لا.» 1- بزووتنەوە و جووڵانەوەی شتێک یا گیاندارێک لە ژێرڕا بۆ لای سەر ووی خۆی به جۆرێکی وا که کەم و زۆر له شوێنی پێشووی دوور کەوێتەوه، دەکرێ لەم حاڵەتی دوورکەوتنەوەیدا بە شوێنەکەی پێشوویەوە نووسابێ یا لێی جوودا بووبێتەوه، جا جیابوونەوەکەشی یێکجاری بێ یا بۆ ماو یەک:: فڕۆکەکە هێندە بەرز بۆتەوه هەر بەقەدەر، چۆلەکەیەک دیاره. ئەم بارانەی دوایی زۆر باش بوو دەغڵ بستێک بەرز بوونەوه. ئەم دیواره دوێنێ و ئیمڕۆ باش کاری تێداکراوه، دوو گەز بەرز بۆتەوه. 2- زیاد بوونی پایە و مەقامی کەسێک::ئێستا زۆر بەرزبۆتەوه هێندەی نەماوه ببێته وەزیر ئەوەی هیچی دەباراندا نەبێ که بەرز بۆوه لەخۆی بایی دەبێ.* ەرزەوه بوون.

«نت.»، «کعر.» 1- مەوجوودێکی ئەفسانە ییه، بەو جۆرەی که له چیرۆکەکانی فۆلکلۆریدا باسی کراوه زۆر درێژ و باڵا بڵینده، هەر لە سەربانان قیت دەبێتەوە و خۆی پێشانی خەڵک دەدا، یا به پێلەقه بانەکە دەکوتێتەوه و گازی خەڵکی ماڵەکه دەکات، که بۆی چوون لەبەر چاوان ون دەبێ. 2- «مج.» کەسێکی بێ هەست و خوست لە گیرو گرفت یا گونگەڵ و گێچەڵان ڕزگاری دەبێ و بۆی دەردەچێ:: ئاژاوەکەی نایەوە و بۆخۆی وەک بەرزەکی بانان بۆی دەرچوو.

«ست.»، «بک.» تم: بزر.

«نت.»، «سن.» حەشوورەیەکه وەکوو «کولله» وایه، بەڵام بچووکتره و ڕەنگی شینه، لەناو دەغەڵاندا دەژی، هەمیش ه زیقه زیق و جیرەجیر دەکا و دەنگی تیژه. «عا.»، زیز، سرار.* جڕجڕه. بەرزە چڕه.

«مست.< لا.»، «کعر.» تم: بەرز فڕین.

1- تم: بەر مسوڵدان. 2- شوێنی لای خوارەوەی گیاندارانی چوار پێ.:: گوریسەکە به بەر زگی وڵاغەکەدا بەرە و لەولاوه بیهێنەوه سەر پشتی. *«سیم.» بەرسک.

«نت.»، «سن.» تم: ئەسکەمله.

«ست.» حاڵی نۆمایەکی وەختی ئەوەی هاتبێ بگیرێ و زینی بخرێته سەر پشت، جوانوێکی هاتبێته ئەوەی سوار هەڵبگرێ.

«نت.» تم: بەرزایی:: پایەی کەم شاعیری کورد دەگاته بەرزی نالی. تێبــ.ینی: هس.: «هەرابێرێزەئیتی» که لەزمانی ئاوێستاییدا به «چیای ئەلبورز» له باکووری تاران گوتراوه، «هەرا» بەمانی چیا و «بێرێزەییتی» بە مانی «بەرزێتی» یه.

«نت.» کەسێکی لەناو قسەی خەڵکا هەڵبداتێ و قسە کەی پێ ببڕێتەوه.

«ست.» لوصت بەرز، لثخۆڕازی، ئەوکەسەی بە خۆی دەنازێ، ڕۆح زل.

«نت.» گیایەکی بۆنخۆشی بەدەوامه، دەگەڵ جاتره و نەعنا و پنگ، یەک «تیره» ن، له شوێنی خیسک شین دەبێ، گوڵ و گەڵاکەی هەرتکیان بۆنیان هەیه.

«نت.» کعر.» ئەسپ، ئێستر.* «مک.» وڵاغی بەرزه.