«نا.»،دەفرێکی شووشەیه به شکڵی ئوستوانەیی دروست کراوه و پاشان تەنگ دەبێتەوه تا زارکەکەی بەقەدەر «تەپەدۆر» ێکی لێدێ، تراوی جۆر بەجۆری تێدەکەن.:: بوتڵێک ئاوی سارد، بوتڵێک نەوت، بوتڵێک ویسکی، * «کئێر.» بوتری. «سیه.» قاپ.

«نا.» کردەوه یا قسەی ناڕاست که وەپاڵ کەسێکی بدرێ. * «بک.» بوختان. «جن.» بۆخت.، بۆختۆم.

«مست. مت.» بە ناڕاست قسەیەک یا کارێک دانه پاڵ کەسێ.:؛بوختانی پێدەکەن. بۆختانی پێ کرد گوتی هەزار تمەنم قەرزداره.

«مست. لا.» قسەی ناڕاست وەپاڵ خەڵکی دان، کردەوەی وەها وەپاڵ خەڵکی دان که نەیان کردبێ.* «بک.» بوختان کردن. «جن.» بۆخت ڕخته.

«نا.» 1- پارچە قوماشێکی چوار گۆشەی گەوره یا بچووکه بۆ ئەم مەبەستانەی خوارەوه بەکاردێت. 1» لەماڵی کوردەواریدا ژنان جلوبەرگی کوردی تێدەپێچن و لەسەر تاقەی دادەنێن یا دەنێو یەغدانی دەنێن. ب» ئافرەت کەلو پەلی حەمامی تێ دەنێن و دەگەڵ خۆیانی دە بەن. ج» - بۆ هاتووچۆ و سەفەران پێداویستی کەمی تێدەبەستن. د- فەقێیان کەلوپەل و کتێبــ.ی تێدەخەن. 2- ئەو قوماشه به ئامادەکراوی «به کەلو پەلەوه» بۆ هەریەک لەو مەبەستانەی سەرەوه. «... تەنکه هەێ تەنکه، ت نکەی شیرازی، بوخچەکەی هەڵگرت بۆ مالی قازی» «فۆلکلۆر». تێبــ.- ئێستاکە چلۆنایەتی ژیان و باو و نەریتی کوردەواری دەستی بە گۆڕان کردووە بوخچەش لە مۆدە کەوتووه و «چانتا» و «ساک» و.. جێگەیان گرتۆتەوه.* «جن.» بۆشخه. بوخچەی نەکراوه، «نت.»، «کن.»، کوڕێکی هێشتا ژنی نەهێنابێ.

«نت.»، «مک.» یاریێکی کوردەوارییه، گەورە و بچووک دەیکەن، کۆمەڵێک دادەنیشن و «پرێسکە» یێک بۆ یەکتر هەڵدەدەن و یەکێکیش که «تێکەوتووه» له دەرەوەی کۆڕەکه بەدەوریاندا هەڵ دەخوولێ و هەوڵ دە دا پرێسکەکه بگرێتەوه و له دەستی هەرکەسی قۆستەوه، ئەو کەسه تێدەکەوێ و جێگایان دەگۆڕنەوه.* «کعر.» بوخچە بگەردانێ. «سن.» بوخچەگەردان.

«نت.»، « «کعر.» تم: بگەردانی.

«مست. مت.» پێچانەوەی کەلوپەل لەناو «بوخچه» یێکدا، بۆ هەر مەبەستێ بێ.

«نت.»، «سیه.» شۆربای بڕوێش «هبێد، ل-20» تێبــ.- آ» مەبەست «بڕوێش/1-2» ه. ب» بەلای منەوه ئەم وشەیه دەبێ «بۆدراو» بووبێ و دەنگی «د» کەی لە باتی ئەوەی وەک لەهجه سلەیمانیدا دەبیندرێ، کلۆر بۆبێ به جارێک فڕێ دراوه.

«مست. لا.»، «کعر..» تم: بورانەوە.

«حمف.» حاڵی تەڕەکاری زۆر گەییو. «تم:بووردن/3»

«نا.، س.» زەوی که ساڵێک نەکێڵدرابێ.* بوور. (جن.) بوورە= زەوی کە گەر نەکێڵدرابێ. هس.: بەیار. تێبــ.ینی: وا تێدەگەم ئەم وشەیه و هاوتاکەشی هەرتکیان عەڕەبین.

«نت..»، «مک.» بەر هەڵبێنەیەکه لە هێندێ مەڵبەندی کوردستان: «شاروێران، هەوشار، مەحاڵی چارداوڕوو...»، لەباتی خامی سپی یاشین، لەبوزوی دەکەن.

«نت.»، «مک.» ئاگردانێکه لە دیواری خانووی کۆن دروست دەکرا، زستانان بۆ گەرم داهێنانی ژوور ئاگریان تێدا دەکردەوه، وەکی دیش بۆ چێشت لێنان کەڵکیان لێ وەردەگرت، دووکەڵەکەی بە دووکەڵ کێشێکی تایبەتیدا که لەناو دیوار بۆیان دەهێشتەوه دەڕۆیشت و لە سەربان دەردەچوو، ئێستاش له هێندێک خانووی تازەدا هەر بۆ جوانی له قولینچکێکی ژوور دروست دەکرێ. تێبــ.- من وادەزانم ئەم وشەیه لەو کەرتانه پێکهاتووه که نیشانم داون، بەڵام دوکتور معین «تم: فەرهەنگ، ج1، ل- 475» وشەی «بوخاری» کە له زمانی فارسیدا پێشان هەر مانای «بوغاری» کوردی هەبووه و پاشان «کوورەی فەڕەنگی» جێگای بوغاری گرتۆتەوه بۆته ناو ئەویش، ئەم وشەیه نیسبەت دەدا به «بوخاری» عارەبی و (ژابا)ش هەر (بوخاری) نووسیوه و دەگەڵ «بوخاری» فارسی بەراوەردی کردووه «تم: ژابا-39». و (مەردۆخ )یش هەر بوخاری نووسیوه «تم: ب1، ل-121». * «سیه.» مغەیری.

«محر. عا.»، «نا.» تم: بخوور.

«نا.» ڕ ق، قین.:: بوغزی له دڵ گرتبوو. بوغزلەزگ - «ست.»، «مک.» حاڵی ئامیزادێ کە ڕق له کەسێ هە ڵبگرێ و له وەختێکا دەری ببڕێ.

«مست. مت.» خۆش نەویستن، ڕق لێ بوون:؛، من کەس نابووغزێنم. پیاوی دووزمان خوداش دەیبووغزێنێ.

«س.»، «مک.» تم. باغر. «ماڵەکەڕه زۆر بوغڕایه، هەروا دەڕوانێ له کلیسایه» «بەیتی جوولەکان» .

«مست. لا.»، «مک.» تم: باغر بوون.

«نا.»، «هل.» تم: بەهار