«سـ.» ڕەنگی وەکوو ڕەنگی گوڵی ئەرخەوان، سووری مەیلە وبنەوش، سوورێکی ڕەش باو.

«مستـ. متـ.»، «مکـ.» شتێک بە زۆر وەرگرتن: هەر دەی ئەستێنین بۆ کوێ دەچێ، دەمێکە ئەستاندوویە و دەنگی نەکردووە. ٭ساندن، سەندن، سەنن. لێ ئەستاندن_ «مستـ. متـ.» شتێک بە زۆر لە کەسێک وەرگرتن، بە تۆبزی لە دەست دەرهێنان: هیند قیڕسیچمەیە بە زۆر و بە خواهیشت شتێکی هەر لێ دەستێنێ، زۆری هاوارکرد فایدەی نەبوو ئاغا سەت تمەنی هەر لێ ئەستاند. ٭لێ ساندن، لێ سەندن، لێ سەنن.

«مستـ. متـ.»، «مکـ.» ۱- وەرگرتنەوەی شتێک لە کەسێک. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەرە نیمچە زۆرێکی لە مەدلوولکەیدا بەدی دەکرێ.: هەر هەڵنەستام تا تەسبیحەکەم ئەستاندەوە. تا پارەکەت نەستێنییەوە واز نەهێنی. ۲- گرتنەوەی شار یا هەر شوێنێکی تر کە دوژمن داگیری کردبێ.: ئۆردووی سوور هەموو ئۆرووپای لەدەست نازییەکان ئەستاندەوە. بۆ ئەستاندنەوە_ «مستـ. لا.» ۱- وەڵام دانەوەی گۆرانی بێژێک لە لایەن گۆرانی بێژێکی تر، بە گۆرانی. «گۆرانی بێژی یەکەم بەندێک دەڵێ ئەوجار ئەویتر دەست پێدەکا... تا گۆرانییەکە تەواو دەبێ». ۲- دووپاتە کردنەوەی سەربەندی گۆرانییەک لە لایەن چەند کەسەوە «کارێکی کۆرس دەیکا».

«مستـ. متـ.»، «کنـ.» زیان گەیاندن بە خۆ، یا خەڵک، وەسەر تەڵە پەڕاندن: ئەوە حەمەیە و دۆغری، ساڵی بە هەزاری چووبێ ئەستۆی خۆی دەشکێنێ، وادەکەی تا ئەستۆمان بشکێنی، هەستن با بڕۆین تا لە خشتەی نەبردووین و ئەستۆی نەشکاندووین.

۱- «ستـ.» ئەوەی پێوەندی بە پیاوی ئەعیانەوە هەبێ.: خانووبەرەیەکی ئەعیانی کردوە. ۲- «حمسـ.» ئاکار و خووی ئەشڕاف و گەورە پیاوان، ئەعیانی.: لافی ئەعیانی لێدەدا و لێشی نایە.

«نا.» ۱- چیرۆکێکی ڕووداوی کۆنی وا بگێڕێتەوە نەچێتە مێشکەوە و ئاقڵ نەیگرێ٭حەکایەت، داستان، نەقڵ، «هو.» ڕاز، هەقایەت. ۲- «مجـ.» قسەی ناڕاست، قسەیەک بە مەبەستی خەڵەتاندن بکرێ. «مێهری ڕوخی زیبات، بە ئەفسانەیی زاهیر» «دەرناچێ لە دڵ، زەحمەتی بێهۆدە چ لازم» «ئەدەب: گمـ- ۵۹» «نەا، ئەو دەبدەبە و، سەر ئەو سەراوە» «ئێستە ئەفسانە و نەخشی سەراوە» «پیرە مێرد- ۱۲۵» «شەش مانگ بەم ئەفسانەگلی دامەوە لای خۆی» «نەمزانی ملم بشکێ تێدا چووم زەرەرم کرد» «ڕەزا- ۱۳»

(ز.) زەمیری ئیشاڕەیە. ((... ئێمە ئەمانە بە خۆ ئەزانین و لە خۆمانیان جیا ناکەینەوە...)) (بلە؛ ژان-١٥٨) *(مک.) ئەوانە.

(نمس.) ١- ڕاستی و دەست پاکی. ٢- تم: ئامانەتی. ((زۆر کەم ئەمێنێ نوێژ و جەماعەت)) ((لە ئەمانەتیش ئەکەن خیانەت)) (پیرەمیرد-٢٥٧) ٣- (مج.) گیان، ڕووح. خوا هەروەختێ حەزی کرد با ئەمانەتی خۆی بەرێتەوە.

(نا.)، (مک.) تم: ئامانەتی.

(بنت.)، (جف.) ئەمەیان. وەڵامی پرسیاری (کامیان، کێهەیان؟)ی پێ دەدرێتەوە. لەم کراسانە کامیان باشن؟ ئەمیانە.

(نت.) ناوی ئیشاڕەیە: ئەم جێگایانە، ئەم دەوروبەرە. جەمعی (ئەمێ)یە.

(شر.) تم: ئەمەتا.

(بنت.) تم: ئەمەندووکانە.

(بنت.) بۆ موبالغە لە بچووک نیشاندانی شتێکدا. هێشتا ئەمەندووکانەیە، وایە! گەورەتربێ چۆن دەبێ. *ئەمەندووسکانە.

(مست. لا.) تم: ئەمەگ (ئەمەگ بەجێهێنان).

(نت.) تم: ئەنگوچک.

(ز.٠ زەمیری ئیشارەیە بۆ جەمع. ئەوانە کێ بوون لە ماڵی ئێوە، ئەوانە بۆ کوێ دەبەی.

(نت.) ناوی ئیشاڕەیە بۆ (ئەو)ێک لەناو کۆمەڵێ (ئەو)دا، *ئەوەیان.

(شر.) تم؛ ئەوەتا.

(کن.) تووک و نزایە و تەنیا لە ناو ژناندا باوە، گەلێ جار هەر وەکوو قسەیەکی ئاسایی دەگوترێ و لە دڵان گران نایە، بەڵام لە کاتی دەمەقاڵی و شەڕە دەندووکێدا بە (جنیو) حیساب دەکرێ و شەڕەکە بەتین تر دەکات. * بابانت شیوێ، بابانت کوێر بێتەوە.