تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 728
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگربەردانەوە
«مستـ. متـ.»، «سیمـ.» ئاگرتێ
بەردان
،
سووتمان
پەیداکردن
لە
شوێنێ.: چەتەکان ئاگرێکیان بەردایەوە
خێرا
کوژاندیانەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵفانە
[[ئاڵف + ئانە/٣]]
«نتـ.» یەکێکە
لە
باجەکانی دەرەبەگایەتی،
کە
لە
باتی
هەقی
ئەو
ئاڵفەی لادێیێکان
بۆ
زستانان دایدەخەن لێیان دەستێندرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵوو هەڵدانەوە
«مستـ. متـ.»
دەست
پیدا
هێنان
و داماڵینی «
ئاڵوو
»
لە
دیوی دەرەوەڕا،
بۆ
نیشاندنەوەی ئاوساوییەکەی و چاککردنەوەی. تێبــ. ــ
لە
کوردەواریدا،
کە
ئاڵووکەوت
بەم
جۆرە چارەی دەکەن. ا»
چەند
بەیانییەک
لە
خورێنی
،
بە
قامکی
گەورە
لە
دیوی
دەرەوە
و
لە
ژێرڕا
بۆ
سەرەوە
دەستی
پێدا
دێنن و جاروبارەش پەنجەیان
چەور
دەکەن
تا
چاتر
گەرمی
دابێنێ و
پاشتر
دابماڵدرێ. ب»
چەند
بەیانیان
لە
خوڕێنی پەنجەی گەورەی
دەست
دەنوشتێننەوە و قەفی ناوەڕاستی
بە
بەرزایی
دەخەنە نێوانی
دوو
ڕیزی ددانەوە و ماوەیێک
بەم
جۆرە دەیهێڵنەوە. ئەمەیان
تەنیا
بۆ
ئاڵووی قوڕگە. *
ئاڵوو
هەڵدانەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵۆزاندن
«مسـ. متـ.» تمـ: ئالۆز کردن: ئیشەکەیان
لێ
ئاڵۆزاندین.
کچێ
ماشەرەکە ناڵۆزێنی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئایساندن
«مستـ. متـ.» ۱- داگیرساندنی
ئاور
و
چرا
و... و
نە
کووژاندنەوەیان.:
تا
ڕۆژ
سۆبەمان گەرممان نەدەهاتەوە. ۲- سووتاندنی سووتەمەنی:
نەوت
زۆر
دایسێنن.
هەڵایساندن
[هەڵ «پیبفبـ.» +ئاییساندن]، «مستـ. متـ.» ۱- داگیرساندنی
ئاگر
،
چرا
... «
دەڵێن
فەرموویە
یار
،
بێتە
مەتاڵای خەتی ڕێحانی» «
بڵێن
با شەمعی ڕوخساری هەڵایسێنێ!
ئەوا
هاتم
» «
حەریق
». ۲- «کنـ.» سازکردنی
فیتنە
و
شەڕ
و شۆڕ.:
لە
سەرەتای
ئەم
چەرخەوە
ئەڵمان
دوو
شەڕی گەورەی
لە
دنیادا هەڵایساند.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوقیانووس
[[=لاتینی: ئۆسێئانووس]]
«نا.» دەریای
زۆر
گەورە
و
پان
و
بەرین
. تێبــ.ینی: آ»
لە
دنیادا
پێنج
ئوقیانووس
هەن: ۱- ئوقیانووسی
گەورە
«کەبیر،
هادی
،
ساکن
،
ئارام
» ۲- ئوقیانووسی
ئەتڵەس
«موحیتی
ئەتڵەسی
، ئاتڵانتیک» ۳- ئوقیانووسی
هیند
. ۴- ئوقیانووسی
سەهۆڵ
بەندی
باکوور
. ۵- ئوقیانووسی
سەهۆڵ
بەندی
جنووب. ب»
ئوقیانووس
و دەریاکانی
تر
،
تێکڕا
لە
دە
بەش
حەوت
بەشی
ڕووی
زەوییان داپۆشیوە. ج»
ئەم
وشەیە
لە
لاتینیڕا چۆتە
ناو
زمانی یۆنانی و
بۆتە
«ئۆکێئانۆس»،
ئەو
جار
عەڕەب
وەریانگرتووە و کردوویانە
بە
«
ئوقیانووس
»
وە
بەم
شێوە
عەڕەبییەی هاتۆتە
ناو
زمانی
فارسی
و
کوردی
و زمانانی ترەوە. ٭بەحری
موحیت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوقیانووسیە
«نا.»، «کئێر.» یەکێکە
لە
پێنج
بەشەکانی
دنیا
لە
قاڕەی «ئوستوڕالیا» و
لە
چەند
کۆمەڵە
دوورگەیەک پێکهاتووە،
کە
لە
ئوقیانووسی ئارامدا
پەرش
و بڵاون.
هەشت
میلیۆن و ۹۷۰هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و ۱۹ میلیۆن نفووسی
هەیە
«۱۹٦۹»، تمـ: «لاڕووس_۱۴۴۴».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئۆڕانیۆم
[[فرەنسی]]
«نا.»، «کئێر.» یەکێک
لە
عونسورەکانی خۆڕسکاو،
لە
ڕێزەی «فلیززات» حیسابە و ڕەمزی
کیمیایی
«U» ە،
سەنگی
تایبەتی
«۷ر۱۸» ە،
لە
کاندا
بە
شکڵی ئووڕان «ئۆکسیدی ئۆرانیۆم»
دەست
دەکەوێ
کە
«اشعاع» ی
زۆر
نییە
،
ئەگەر
ئاتۆمی ئۆرانیۆم بشکێنن هێزێکی گەورەی
لێ
پەیدا
دەبێ
کە
بۆ
گەلێ
ئیش
و
کاری
ژیانی
ئیمڕۆ
کەڵکی
لێ
وەردەگیرێ، بۆمبای
ئاتۆم
ئەنجامی تەقاندنی ئاتۆمی ئۆرانیۆمە. ٭یۆرانیۆم.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیحیانە
[[محر، عا.: احیانا]]
(
بن
.)
ئەگەر
ئیحیانە
چووی و
لەوێ
نەبوو
دانیشە
تا
دێتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیحیانەن
[[عا.]]
(
بن
.)
هەندێ
جار
، جاروبارە،
جارجار
.
ئیحیانەن
پیاو
وا
لێ
دەکا
سەری
لێ
بشێوێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرووکانە
[[ئێرە + ئووکە + ئان + ئە]]
(نت. بنت.) تم:
ئێرەکانە
. تێبــ.-
لە
ڕاستیدا
ئەم
وشەیە شوێنێکی بچووکتر و نیزیکتریش
پیشان
دەدا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشتییانەبردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١-
حەز
لە
خواردنی خواردەمەنێکی
معین
نەکردن
.
خەڵکی
شار
ئیشتییایان
چەنگ
سووتەکە
و
ئەو
جوورە
چێشتانە
نابا
. ٢- (کن.)
تێرخواردن
لە
چێشتێک،
کەم
خواردن
و
ئارەزوو
بەسەرچوون
لە
خواردەمەنیەک،
حەز
بە
خواردن
نەکردن
.
وەرە
بە
زیادی
کە
ئیشتییام
نابا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکانی
[[ئیشک + ئانی]]
(نت.) ١-
هەر
شوێنێکی
ئیشک
کە
دەوروبەری
قوڕوچڵپاو
بێ
.
ڕۆڵە
بە
ئیشکانییەکەدا
بڕۆ
با کەوشەکانت
قوڕاوی
نەبن. *
ئیشکایی
. ٢-
جێگا
وشکەکانی
سەر
زەوی//
دەریا
.
پاش
حەوت
ڕۆژان
ئیشکانی
دەرکەوت. ٣- [
ئیشک
+ئانی]. (س.)
ئەو
حاڵەی
پاش
تەواو
بوونی
تەڕوقوڕی
زستان
بە
سەر
زەویدا
دێ
.
لە
باران
بڕانەوە
ئیتر
ئیشکانی
دەست
پێدەکا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعانە
[[عا.: ئیعانە= یارمەتیدان]]
١- (نمس.)
یارمەتیدان
،
کۆمەگ
کردن
. ٢- (نا.)
پیتاک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعانە کۆکردنەوە
[[ئیعانە + کۆ + کردنەوە]، [عا. کو.]]
(مست. مت.)
خڕ
کردنەوەی
پارە
یا
هەر
شتێکی
دیکە
لە
خەڵک
،
بۆ
یارمەتیدانی کەسێک
یا
هەیئەتێکی
کۆمەڵایەتی
یا
بۆ
کاری
خێر
. مزگەوتەکە ڕووخابوو ئەهلی
گەڕەک
ئیعانەیان
کۆ
کردەوە
و چاکیان
کردەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیماندار
[[ئیمان + دار]، [عا. کو.]]
(سفا.) تم:
ئیماندار
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیماندار
[[عا. کو.]]
(سفا.) کەسێکی
باوەڕی
بە
دینی
ئیسلام
هەبێ.
خوا
عافووی
کا
ئیشاڵڵا
لە
ڕێزی ئیماندارانە و دەچێتە بەحەشتێ. ٢- کەسێکی
باوەڕی
(
بە
هەرچییەکی
بێ
)
بەهێز
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینتیقام ئەستاندن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)
تۆڵە
ئەستاندن
،
تۆڵە
کردنەوە
. *
ئینتیقام
کێشان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینجارەکانێ
[[ئینجار + ئە + کە (ئم: تەعریف) + ئان +ئێ]]
(بنت.) تم:
ئەمجار
.
ئەوجا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینجانە
[[؟]]
(نا.)، (کعر.) قاپێکی سواڵەتە بنەهوڵی تێدا دەچنن. * (کئێر.)
گوڵدان
.
3
4
5
6
7
8
9