تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەرگیرهێنان
«مست.، مت.»، «کعر.» بەگیرهێنان.
بەرۆک بەردان
«مست. مت.» واز له کەسێ هێنان شەڕ لە یەکێ لادان. دەست له کەسێ هەڵگرتن «سەد جارم گوت تۆم ناوێ، ئیتر بەسیه و پێی ناوێ،. بەرده، بەرده، بەرده! دەبڕۆ بەرۆکم بەرده» «فولکلۆر». * یەخەبەردان.
بەرەبەیان
[[1 به‌ر + 3- ئه/2+ 2- به یان ] ]
«نت.» 1- کاتی یەکەمین ڕووناکایی ڕۆژ تاریکایی شەو دادەدڕێ. * شەبەقی. 2- «مج.» سەر ەتای دەست پێکردنی گە لێ شت:: باپیرانی نەتەوەی کورد لە بەرەبەیانی دێریکا له کوردستان بووه.
بەرەدان
[[ 3_ به‌ره‌ +دان «فع.» ]]
«مست. مت.»، «مک.» زیاد کردنی ژمارەی «گۆ» ی گۆرە ویی و دەستەوانه و... ئەو جووره شتانه، که لەسەر نووکی پەنجە ڕا تەسکه و بۆ پان کردنی هەر ناوبەناو چەند گۆیەکی لێ زیاد دەکەن.:: دوو شیشی دیکەش بچنه ئەوجار بەرەی بده. نابێ گۆرەوی پاش دوازده شیش چیدی بەره بدرێ. هس.: «کعر.» پەرەپێدان.
بەرەژان
[[1_ به‌ر/3+3_ئه‌/2+ژان]، ]
«نت.» ورده ژان یا ژانێکی درۆزنەیه چەند ڕۆژێک پێش ئەوەی ئافرەت بزێ، تووشی دێت.
بەزیان
«مست.لا.» «سن.» تم: بەزین/١.
بەستران
«مست. لا. فج.»، «شێوەیێکی تری مەسدەری لازمی «بەستن» ه:: دەمت بەسترابوو قسەت نەکرد وادیاره ئە م کوڕه بەستراوه بۆیه هەر نابێ بە زاوا.
بەستەزمان
«ست.»، «مک.» پیاوی بێ دە م و پل و دەستەوەستان. ئینسانی بێ دەسەڵات * «سیم.» بەسزمان. بەسەزمان.
بەسزمان
«ست.»، «سیم.» تم: بەستەزمان.
بەسە ردادان
«مست، مت.» 1- پۆشینی عەبا و چارشێو و دەسماڵی ژنانه.::ئافتاو عەباکەت بەسەرداده و بچۆره ماڵی فەریده خان و بڵێ تا ئێره تەشریف بێنێ. دەسماڵێکی بەسەردادابوو دەتگوت پەڕی مێشییه. 2- به چەپۆک لە سەری کەسێک دان.:: وەها توند به سەری دادا ئاوری له چاوان دەرپەڕی. 3- هێرش بردنه سەر دوژمن:: نیوه شەوێ بە سەرماندادان نەمان هێشت جووقەواریان لێ دەرچێ.
بەسەردا هێنان
[[به/12+ سه‌ر +دا «=3-ئا» + هێنان]]
«مست.، مت.»، تاوانی کار و کردەوەیێک خستنه ئەستۆی کەسێ::ئاگای له هیچ نەبوو کەچی دزیەکەیان به سەردا هێنا. *به ئەستۆ دا هێنان. بەمل داهێنان، خستنه ئەستۆ.
بەسەرەوەنان
«مست. لا.» به یەک بین خواردنەوەی هەرشتێکی تراو «ئاو ماستاو، ئارەق و...و...» که دەقاپێک دابێ:: پەرداغەکەی هەڵگرت و به سەریەوه نا جامی دۆیەکەی به سەرەوەنا و تا چۆری لێ نەبری دای نەنایەوه «پیاڵەکەی نا بە سەریەوه و پێکێکی کەی بۆخۆی دروست کردەوه و وتی:» «بله:ژان، ل-95»
بەسەرەوەگەڕان
«مست.، مت.» 1- سەردان له کۆمەڵێ خەڵک که له چەند شوێنی دوور له یەکترین «بۆ هەر مە بەستێ بێ» .:: دەبڕۆ به سەر منداڵەکانەوه بگەڕێ مەبادا شتێکیان پێ بووبێ. 2- «مج.» مڵ و مۆ کردن، خۆ بەم و بەو بەخێو کردن.
بەسەزمان
«ست،»، «سیم.» تم: بەستەزمان.
بەش بڕان
«مست. لا.. فج.» بێ نسیب بوونی کەسێ له شتێ «ماددی، مەعنەوی» که به هیوا بووبێ پێی بگا و دەستی کەوێ.
بەش چوونەوه سە ربەشان
«کن.» به کەسێک دەگوترێ: «ڕەببی بەشت بچێتەوه سەربەشان» به نیازی ئەوەی ئەو کەسه کەسێکی نزیکی بمرێ و ببێته میراتگری و هێشتا میراتەکە بەش نەکرابێ خۆشی بمرێ و بەشەکەی ئەو بەسەر میراتگرەکانی پێشوودا بەش کرێتەوه.
بەشوودان
«مست. مت.»، «کعر.، سن.» ١-ژن یا کچێ له پیاوێک مارەکردن. 2- هەڵخەڵەتاندن و تووشی بەڵاکردنی کەسێ.
بەعینوان
[[کو. عا.]]
«ست.» حاڵی ئافرەتیکی جوان و شۆخ و شەنگ و لەخۆبایی، ئافرەتێکی به شەخسیەت.
بەلان
[[ به‌ی/1+2- ئان7]]
«نت.» ئادەمیزادی کە ڵەگەت و هە ڵچوو.
بەلاو ەنان
«ست.، مت.» دوور کردنەوەی کە سێ یا شتێ، له کارێک یا جێگەیەک:: ئەوه بۆ چی وا بەلاتەوه ناوین هەر لێمان ناپرسی؟ دەگەڵ دەستی خۆت ئەم کورسییەش بەلاوە بنێ.