تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان

X
   
 
   


سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دابەزاندن
[[ دا «پێبف.» + به‌زاندن ] ]
«مست. لا.» 1- هێنانه خواری یەکێک لەسەر پشتی ئەسپ و هەموو جووره هۆیەکی هاتوچۆ.:: دەستی گرت و له ئۆتۆموبیلەکه دای بەزاند هەیتەیەکی وایه سواران له ئەسپی دادەبەزێنێ. لەشکرێکی زۆریان به پاراشووت لەو دەشته دابەزاندووە. 2- له پایە و پلەی کۆمەڵایەتی و... هێنانه خوار وه:: به چەند جارێک چەند پلەیان دابەزاند و کردیانەوه موودیر.* «کعر.» داگرتن.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
میوانی بایینجانی
«نت.»، «مک.» کەسێکی لە مەجلسێکدا ڕووی نەدرێتێ یا بانگ نە کرابێ لە خۆیەوه چووبێ. «عا.: تفیلی» :: ئە وه بۆچی وا گرژ بوون خۆ ئێمه میوانی بایینجانی نین.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
هێنانه بەر بار
1- ڕام کردن و ڕام هێنانی وڵاغێک بۆ بار هەڵگرتن. 2- «مج.» ڕام کردن و موتیع کردنی کەسێ بۆ ڕاپەڕندنی ئیشێ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
هەڵبەزاندن
[[ هه‌ل «پێبڤ» + به‌زاندن]، ]
«مست.مت.» 1- شتێک یا کەسێک له خوارەوه ڕا بۆ لای سەرەوه و هەڵاویشتن و جوڵاندن:: منداڵەکه هێنده هەڵ مەبەزێنه با ئازاری نەگا. 2- «مج.» تەشقەڵە پێ کردن. کارەسات بەسەر هێنان.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
وەک لەبانێک بەر...دەنەوه وابوو
«کن» ئاگای له... هیچ شتێک نەبوو، لە پێشدا هیچ شتێک...لەو کاره یا یا ئەو قسەیەی نەدەزانی. «عا.» موباغەتەکرا. «هل.» تۆپێک...، لەخۆ.. دێت.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١- بارانە
[[باران+ ئە]]
(نت.)، (مک.) ١- تم: باران. ٢- هەوایەکی گۆرانی کوردییە. ((بارانە و بارانە، هەوای بارانەی تازە...)).
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١-ئانێ
«ئمـ.»، «سیمـ.»، ١- ئامرازی زەرف تەواو دەکا و «ناو» دەکەوێتە نێوانی هەردوو کەرتی ئامرازەکە.: لە ماڵەوانێ بووم، لە ژوورەوانێ دانیشتبوو. ٢- بۆ تەحدید بە کار دێت: ئەوەتانێ، کامەتانێ؟ دێتەونێ، ڕۆییشتەوانێ، وەرە ژوورەوانێ، بڕۆ دەرەوانێ تەماشای ئاسمان بکە.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢- بارانە
[[بار + ئانە]]
(نت.) ١- پارەیەکە کاروانسەرادار و خانچی لەو (بار)انەی دەستێنن کە بۆ ماوەیەک (شەوێ یا زیاتر) لە (خان)ەکانیان دەخرێن، بەپێی ژمارەی (بار)ەکان و ئەو (شەو)انەی دەمێننەوە زیاد و کەم دەکا. ٢- باجێکە دەربەگ و دەسەڵاتداران بە ژمارەی بار لەو کاڵانەیان دەستاند کە بە مەڵبەندی دەسەڵاتیاندا تێدەپەڕی.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢-ئانێ
«پبـ.» «هلـ.» تمـ: ئێن: تۆپانێ جگانێ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
کەڵەبابێکی بێ وادە بانگ بدا سەری د بڕن
«کن.» کارێکی لەوەختی خۆیا نەکرێ زیانی بە دواو یه. تێبــ.- پێشوونیان کە کەڵەشێرێکی ئاوایان سەربڕیوه، لەوە ترساون کە هەستی بە بەڵایەکی لابەلا کردبێ !! بۆیه بانگ د دا.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
گەیاندنە ئەنجام
تم؛ بە ئەنجام گەیاندن. لەو باوەڕەدا مەبە کە ئەم ئیشە بگەیەننە ئەنجام.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بامجان فەڕەنگی
«نت»، «سن»، تم: بایینجان / ٢-ب.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بان گلێر
«نت.»، «سن.» تم: باگردان.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بان گێڕان
«مست. مت.» گلێرکردنەوه و سووڕاندنەوەی باگردێن لەو سەری بانی خانوو بۆ ئەو سەری، بۆ پەستاونەوەی د رز و قەڵشەکانی و ئیشک بوونی دڵۆپه ی ناو ماڵ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگ لێدان
[[بانگ/١+لێ «پپیف» +دان]]
«مست.، لا.» هاوار کردن، بەدەنگی بەرز ناڕ ەحەتی و پەژارە ی خۆ دەربڕین. «.... چووونه ماڵی هەیدەر گۆرانی، جنازەی برایان هەڵدەگرت و دەیانهێناوه، بانگ لەسەر بانگیان لێداوه، دەڵێ: «هیچ کەس وای لێ نەقەوماوه.» «تحفه، ب٢،.ل-٢٦٩» .*بانگ ڕاهێشتن /٢. «سن.» هەڵدان.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگ هەڵدان
[[بانگ/١+هه‌ڵ «پێبف» +دان]]
«مست.، لا.»، «سن.» تم: بانگ لێدان.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگدەری گاڕان
«نت.»، «کن.» گوێدرێژ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوێشک دان
«مست.، لا»، «کعر.» تووشی حاڵەتی باوێشک بوون *باوێشک هاتن.: مچۆل بەم نیوەڕۆیەش هێشتا خەواڵووه و باوێشک ئەدا.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڵشکان
(مست. لا.)، ١-توانستی فڕین نەمانی باڵەندەیەک لە بەر ئەوەی باڵێکی ئازارێکی پێگەیشتبێ یا شکابێ. ٢-(کن.) تووشی بەدبەختی بوون، بێچار بوون، سەر نەکەوتن.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بای باڵ دان
«مست.، لا.»، «کن.» ١- دەست له بەریەک بڵاو کردنەوه و خۆ لەبەریەک کێشانەوه و ماندوویی لەخۆدەر کردن. ٢- «مج.» پیاسەیەکی بچووک لە شوێنێک هەوای پاکی لێ هەبێ «دەرەوەی شار، ناو باخ و بێستان» :: ئێواران تۆزێ بای باڵی خۆت بده. چووینه تووی مەلیک بای باڵی خۆمان دا.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بخووردان
«نت.» دەفرێکی تایبەتییه، زەمانی پێشوو له دیو ەخانی پاتشایان و ئەمیر و گەورەپیاوان دایان دەنا و بخووریان تێدا دەسووتاند.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برک دان
«مست.لا.»، «مت.» تۆرهەڵدانی شتی فڕێدان و هاویشتنی شتێک.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برۆ تێکنان
«مست. لا.» گرژ کردن و وێک هێنانەوەی هەردوو «برۆ» یان به نیشانەی ناڕازێتی له کردەوەیێ یا پێ خۆش نەبوونی قسەیەک.:: قسەکانی به کەیفێ نەبوو برۆی تێکنا. هەتا دەی بینی برۆی تێکناوه.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بریان
«س.» تم: برژاو.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بریقەدان
«مست.لا» تم: بریسکانەوه.:: له دوورەوه بریقەدەدا.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بسته لێدان
[[نبسته؟+لێدان]]
«مست. لا.» بە دوو پەنجەی دۆشاومژە «قامکی شاده» ی هەردووک دەستان، یا به قامکه گەوره و دۆشاومژەی دە ستێک، له سەر هەوای مووسیقا و هەڵپەڕکێ دەنگ دەرخستن.* «مک.» چەقەنه لێدان. «سن.» پل تەقاندن.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به باڵابڕان
[[به /3+باڵا/1+بڕان]]
مست. لا.»، «کن.» 1- به قیسمەت بوون، به نەسیب بوون:: ەد یگوت من ناچم با ئەو جاره یەکێکی تر بچێ خۆ بە باڵای منەوه نەبڕاوه، 2-کارێک که له هەموو کەس چاتر به کەسێ بکرێ یا شتێ بۆ یەکێ له هەموو کەس زیاتر دەست بدا:: ئەوه هەر به نەوزاد دەکرێ دەڵەی به باڵی بڕاوه.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به جێ هێنان
مست. مت.»، «مک.» تم: به جێ گەیاندن
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به پێی فیلان
کن.» زۆروزەبەند، ئێگجار زۆر.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بوخچه گەردان
«نت.»، «سن.» تم: بوخچە بگەردانی.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕدان
[[ بڕ+دان «فد» ]]
«مست.، مت.» جووداکردنەوه: شەوێ دی گورگ له ڕانەکەی دا و چەند سەرێکی بڕداوە.

مافی لەبەرگرتنەوە © 2014 - 2024 وشەدان
پ‌.هـ.د پێوەندی هاوکێش وەرگرتنی قەدبڕی سایت