تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەروانکه
[[ 1- به‌ر /2 +وان «ئم،» +كه «ئم.» ]]
«نت.»، «مک.» سیم.» پارچەیەک قوماش د ەیدروون و به بەر سینگی منداڵی ساوایەوە دەگرن و له پشت مل و ناو قەدی منداڵەکه له پشتەوه گرێ دەدرێ بۆ ئەوەی جلکەکانی پیس نەبێ.* «بک.، سن.» بەروانک.
بەرگه دەمانچه
«نت.» پارچەیەک جەرمه به شکڵی دەمانچەی دەخەنه ناو.
بەرەبەری بەیانی
کاتیکه هێشتا ساغ نەبۆتەوه شەوه یا ڕۆژ.
بەزاندن
«مست. مت.» دەرپەڕاندنی کەسێک له مەیدانی چالاکیدا. شکاندن و مەغلووب کردن:: بەرەی میللەتان و ئازادی خوازان، بەرەی کۆنەپەرەستان و ئەوانەی مافی میللەتان پێشێل دەکەن، دەبەزێنێ.
بەسترانەوه
[[ به‌ستران + 2-ـ ئه‌وه /2]]
«مست. لا.» 1- گرێ دارانی گیاندارێک بە شوێنێکەوه:: ئە سپەکه به کۆڵەکەی هەیوانەوه بەستراوەتەوه. 2- بۆڕ خواردن له مجادلەی زانستی و... و..... دا.
بەسەرزمانەوەگرتن
«مست.، لا.»، «مک.» زۆر گوتنەوەی قسەیێک یا باسێک:: ئەوه بۆچی باسی ئەو کابرایەت به سەر زمانەوه گرتووه و هەر دەیڵێی و دەیڵێیەوه.
بەفرانبار
هەوەڵ مانگی زستانی به حیسابی نەورۆزێ سی ڕۆژه، «21ی کانونی یەکەم - 21ی کانونی دووەم» ٠ * «کئێر.» دەی «فر.» .
بەلەشوانه
«نت،»، تم: بەنا شوانه.
بەناشوانه
[[1- به‌نا+ شوان =+ 5- ئه‌/1] ]
«نت.»، «سیم.» «گیایەکی بۆنخۆشه بۆ تام و بۆندارکردنی ماست بەکاردێت» هبێد، ل- 10». تێبــ.ینی: مردۆخ وشەی «مەنێ» ی وەکوو هاوتای «1- بەنا» نووسیوه کە وا وێدەچێ «مەندێ» ی موکریانی بێ و بەپێی ئەو تاریفەش که مامۆستا وە هبی بۆ «بەنا شوانه» یان نووسیوه دەبێ ئەمەیان مەندێ بێ نەک «1-بەنا» که مەردۆخ نووسیویه.
بەنبڕم ددانه
«کن.» بێ چەک و سیلاحم، هیچم پێ ناکرێ.
بەندیخانه
[[به‌ندی/1+خانه]]
«نت.» 1- جێگایەکە ئەو کەسانەی تێدا ڕادەگرن کە لەسەر تاوانێک حوکم دەدرێن و بۆ ماوەیەک ئازادیان لێ زەوت دەکرێ، ئا ئەو کەسانەی پێویست دەکا تا ڕۆژی موحاکمه له دەرەوە نەبن:: بەندیخانەی نوگرە سەلمان له عێڕاق. بەندیخانەی قەسری قەجەر له تاران. 2- «مج.» هەرشوێنێکی ناخۆش و تاریک و تنۆک.
بەهارەکانی
[[به‌هار/1+3-ئه/2 +كانی]]
«نت.» هێندێ کانیاو که لەسەره بەهارا دەتەقنەوه و زۆری پێ ناچێ وشکی دەکەن.
بەهانه
[[په:ڤه‌هان، ڤه‌هانه‌ك]]
«نا.»، «مک، بک.» 1- هەر هۆ و بەڵگە و د ەلیلێکی کەسێک ئەنگیزه «دافع و ئەسباب» ی ڕاستەقینەی کار و کردەو یێکی خۆی له ژێردا بشارێتەوه. 2- هۆ، بەڵگه و د لیلێکی ناڕاست و بێ جێ، بۆ خۆ ڕزگار کردن له تەنگ و چەڵەمە و گیروگرفت یا وەڵامدانەوەی پرسیار.::به بەهانەی دژایەتی دەگەڵ وڵات ئازادی خوازانیان دەخسته زیندانەوه. به بە هانەی ئاو خواردنەوه خۆیان لێدەدزینەوه. ئێستا بەهانەم بۆ نەدۆزنەوه»، «گفتی دوژمنم بۆ نەقۆزنەوە»، «ئێژن پف ئەکەی لە هەمەدانا»،«ئارد وەبا ئەدەی له خوراسانا». «هەژار: بۆ کوردساتان، ل- 78» هس.: 1» بۆنە. (مک.) پەڵپ- ب) په.» ڤەهانیک: سەبەب، سەبەبکار، مەعلوول «تم: فره، پڤا، ل-447» .* «سن.» بیانک. «مک.، سیم» بیانوو.
بەهانه هێنانەوه
عوزری نابەجێ نیشان دان. کردەو یێکی نابەجێ و ناڕاست به قسەی ناڕاست نیشان دان- «عا.» تبریرالموقف.
بەهانه پێ گرتن
«مست.، مت» تم: بیانوو پێگرتن.
بەڵغەم پێدانەدان
«کن،» بۆ بە پیاو نەزانین و بە هیچ و پووچ زانینی کەسێک.::یەکێکی وایه بی بینی بە ڵغەمی پێدانادەی.
بەیانان
[[1-به‌یان+ ئان/٢]]
«بنت.» تم: بەیانی/2.
بەیانی
1- «نت.» ڕۆژێکه ڕاستەوخۆ به شوێن ئەو ڕۆژەدا دێت که تێیداین. ڕۆژێک دوای ئیمڕۆ. «چوارشەممه له چاو سێ شەمـۆ، بەیانییه» :: بەیانی بچۆ باشترە (ئیمڕۆ مەچۆ) بەیانی جێژنە «ئیمڕۆ جەژن نییه» * سبەینێ «بک.» سوبەهی. «سن.» سبێ. سۆزی. 2- لەوەختی بەیاندا * بەیانەکی بەیانان، بەیانییان.
بەیانیان
[[به‌یانی/2+2-ئان/2]]
«بنت.» تم: بەیانی /2.
بەیانەکی
[[1-به‌یان+ئه‌كی/1]]
«بنت.» تم: بەیانی/2.