تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 105
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنایانە
[[ ئاشنا + ئانە/ ١ ]]
«ستـ.، بنتـ.»
وەکوو
ناسیاو
.
بە
شێوەی ناسیاوان.:
ئەم
کارەتان
لە
ئاشنایانە
نەدەچوو.
ئاشنایانە
قسەیان
دەگەڵ
بکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشپەزخانە
«نتـ.» «مکـ.»
ئەو
ژوورەیە
لە
ماڵان
بۆ
چێشت
لێنان
تەرخان
دەکرێ
و
کەل
و پەلی
چێشت
لێنان
و
قاپ
و قاچاغیشی تێدا دادەنرێ. * «سیمـ.»
مووبەق
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاغایانە
[[ ئاغا + ئانه ]]
١- «نتــ» باجێکه،
دەرەبەگ
و
خاوەن
مڵک
لە
ناوچەیەکدا
کە
خۆیان
مڵکیان تێدا
نەبێ
بەڵام
دەستیان بەسەر مەڵبەندەکەدا
بڕوا
،
لە
جووتێرەکان و
خەڵکی
لا دێی دەستێنین. ٢- «ستــ»
ئەوەی
لە
ئاغا
دەوەشێتەوه، کارێکی
بۆ
ئەوە
ببێ
بۆ
ئاغا
بکرێ
یا
هەر
یاغا بیکەن.:
ئەم
فێز
و ئیفادەی
ئاغایانە
بۆ
تۆ
نەهاتووە. ڕاوێکی ئاغایانەمان
کرد
. ٣- «بنتـ»
بە
شێوەی ئاغایان،
وەکوو
گەورە
پیاوان، وێنەی جوامێران.:
ئاغایانە
وازمان
لێ
بێنە
.
ئاغایانە
دانیشە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاقڵانە
[[ ئاقڵ٢+ ئانه١ ]]
«عا. کو.»، «بنتـ.»
بە
شێوەی یەکێکی
عاقڵ
،
وەکوو
کەسێکی تێگەییشتوو:
هەرچی
پێی بسپێرن
ئاقڵانە
ڕایدەپەڕێنێ،
ئەم
کارە
ئاقڵانەیە
لە
دەست
هەموو
کەس
نایێ
،
خۆ
دنیا
خرا
نابێ
جارێک
ئاقڵانە
بجوڵێتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامان لەرزانە
«نتـ.» هەوایەکی کلاسیکی
گۆرانی
کوردییە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئانە
[[٢- ئان/١ + ه ــ ئه/١]]
«پبـ.» ١-
بە
دوای «
ناو
» و «
سفەت
» ەوە دەنووسێ و دەیانکا
بە
«
قەید
» و مانای «
جۆری
،
بە
شێوەی،
وەکوو
،
وێنه
،
لە
کاتی
و
لە
وەختی»
یان
لێ
زیاد
دەکا
.: ئازایانه، پاڵەوانانه، پیاوانه، مەردانه،
مەستانە
. ٢-
بە
دوای
ناوەوە
دەنووسێ و ناوێکی تازەی
لێ
دروست
دەکا
،
بۆ
«
کرێ
» و هەقی
ئیش
و...
کە
بدرێ
بە
کەسێ.: جێژنانه،
ڕۆژانە
«هەقی
کاری
ڕۆژێکی کرێکار»،
سەرقەڵەمانە
،
مانگانە
«مەعاشی مانگێکی کەسێ»،
کاڵەدڕانە
. ٣-
بە
دوای «
ناو
» ەوە دەلکێ و دەیکا
بە
ناوێکی
تازە
بۆ
کۆمەڵێ
لەو
باج
و پیتاکانەی دەربەگەکانی
کوردستان
لە
جووت
بەندە
و مسکێنانی دەستێنن.:
پووشانه
، ڕۆنانه، سوورانه، فڕووجانه،
مڵکانە
. ٤-
بە
دوای «
ناو
» ەوە دەلکێ و دەیکا
بە
«
سفەت
» .: ئازایەنه،
پیاوانە
. تێبــ. ــ فەرقی «
قەید
» و «
سفەت
»
کە
بەم
پاشبەندە
دروست
دەبن
بەندە
بە
جێگا
ی
دە
کارکردنی
وشە
تازەکەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوخانە
«نتـ.» تمـ:
ئابخانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاودەستخانە
«نتـ.»، تمـ:
ئابخانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاورخانە
«نتـ.»، «مکـ.» ۱-تمـ: ئاتەشخانە/۲، ۲-تمـ:
ئاتەشخان
، ۳-تمـ: ئاگرخانە/۱.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوەخانە
[[ئاو+ئە+خانە]]
«نتـ.»، «مکـ.» قوتویەکی تەنەکەیە
بە
ژێر
بێشکەی منداڵەوە هەڵداوەسرێ و بلوێری دێتە
ناو
،
کە
مناڵەکە
میزی
کرد
بە
بلوێردا دێتە
ناو
ئەو
قوتوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوەڵانە
[[؟]]
«نا.»، «سیمـ.» خەڵاتێکی
خاوەن
مەڕان
، دەیدەن
بە
شوان
،
کاتی
کە
یەکەم
بێچووی
کە
لە
دەشت
بووبێ، بیهێنێتەوە
بۆ
ماڵ
. «تمـ: هبێد_۴، خا_6۷، معر_۱۹».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژانخانە
[[ ئاژان + خانە]، [فرەنسی. کو.] ]
«نتـ.» داییرەی پۆلیسی شارێک *
پۆلیسخانە
،
شارەوانی
، شورتە «
عا
.».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاکابرانە
[[ ئاکابر +ئانه/١]]
«عا. کو.»، «بنتـ.» ١-
ئەوەی
لە
پیاو
ئاکابر
دەوەشێتەوه، کارێکی پیاوی
ئاکابر
بیکا.
ئەم
کوڕە
بەم
مناڵی
خۆیەوە کارێکی
هێندە
ئاکابرانەی کردووه،
پیاو
سەری
سووڕ
دەمێنێ. ٢-
بە
شێوەی پیاوی
ئاکابر
،
وەکوو
ئاکابران.: کوڕم
تۆزێ
ئاکابرانە
دانیشە
ئەم
جوڵە جوڵەت
لە
چیە
؟
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگر خانە
«نتـ.»، «سیمـ.» ١- کوورەی ئاسنگەران
کە
ئاسنی
تێدا
سوور
دەکەنەوە. ٢- تمـ:
ئاتەشخان
. ٣- تمـ:
ئاتەشخانە
* ئاوورخانە،
توونخانە
،
تونگخانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگربارانە
[[ ئاگرباران + ە ــ ئە/ ]١ ]
«نتـ.» هەوایەکی
گۆرانی
کوردییە. □ «
ئەی
خودا
لەم
ئاگربارانە
،
ئەی
خودا
لەو
ڕێزە
خاڵانە
،
یار
بەبێ
تۆ
مالم
وێرانە
». «فۆلکلۆر».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵفانە
[[ئاڵف + ئانە/٣]]
«نتـ.» یەکێکە
لە
باجەکانی دەرەبەگایەتی،
کە
لە
باتی
هەقی
ئەو
ئاڵفەی لادێیێکان
بۆ
زستانان دایدەخەن لێیان دەستێندرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیحیانە
[[محر، عا.: احیانا]]
(
بن
.)
ئەگەر
ئیحیانە
چووی و
لەوێ
نەبوو
دانیشە
تا
دێتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرووکانە
[[ئێرە + ئووکە + ئان + ئە]]
(نت. بنت.) تم:
ئێرەکانە
. تێبــ.-
لە
ڕاستیدا
ئەم
وشەیە شوێنێکی بچووکتر و نیزیکتریش
پیشان
دەدا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعانە
[[عا.: ئیعانە= یارمەتیدان]]
١- (نمس.)
یارمەتیدان
،
کۆمەگ
کردن
. ٢- (نا.)
پیتاک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعانە کۆکردنەوە
[[ئیعانە + کۆ + کردنەوە]، [عا. کو.]]
(مست. مت.)
خڕ
کردنەوەی
پارە
یا
هەر
شتێکی
دیکە
لە
خەڵک
،
بۆ
یارمەتیدانی کەسێک
یا
هەیئەتێکی
کۆمەڵایەتی
یا
بۆ
کاری
خێر
. مزگەوتەکە ڕووخابوو ئەهلی
گەڕەک
ئیعانەیان
کۆ
کردەوە
و چاکیان
کردەوە
.
1
2
3
4
5
6