«مست. مت.» » ڕێگا پێدان، ماوەدان بەکەسێ بۆ کردنی کارێ:: ده بوارەی ئێمەش بد ەن با دوو قسە بکەین. *«سن.» بگارەدان.

«نت.»، «مک.» ئاگردانێکه لە دیواری خانووی کۆن دروست دەکرا، زستانان بۆ گەرم داهێنانی ژوور ئاگریان تێدا دەکردەوه، وەکی دیش بۆ چێشت لێنان کەڵکیان لێ وەردەگرت، دووکەڵەکەی بە دووکەڵ کێشێکی تایبەتیدا که لەناو دیوار بۆیان دەهێشتەوه دەڕۆیشت و لە سەربان دەردەچوو، ئێستاش له هێندێک خانووی تازەدا هەر بۆ جوانی له قولینچکێکی ژوور دروست دەکرێ. تێبــ.- من وادەزانم ئەم وشەیه لەو کەرتانه پێکهاتووه که نیشانم داون، بەڵام دوکتور معین «تم: فەرهەنگ، ج1، ل- 475» وشەی «بوخاری» کە له زمانی فارسیدا پێشان هەر مانای «بوغاری» کوردی هەبووه و پاشان «کوورەی فەڕەنگی» جێگای بوغاری گرتۆتەوه بۆته ناو ئەویش، ئەم وشەیه نیسبەت دەدا به «بوخاری» عارەبی و (ژابا)ش هەر (بوخاری) نووسیوه و دەگەڵ «بوخاری» فارسی بەراوەردی کردووه «تم: ژابا-39». و (مەردۆخ )یش هەر بوخاری نووسیوه «تم: ب1، ل-121». * «سیه.» مغەیری.

نت.»، «سیم.» تم: بووکه بە بارانه.

نت.»، «مک.»، «سیم.» داوەڵێکه لەکاتی بێ بارانیدا منداڵان دوو داران ڕاست و چەپ لێک دەبەستن و پەڕۆ و پاڵی پێدا د دەن به جۆرێ شێوەی ئاد میزاد بدا و به ماڵانەوه دەیگێرن و ئەو گۆرانیه دەڵێن: «بووکه بە بارانی دەوێ، ئاوی بن دە غڵانی دەوێ، دەرزی کچۆڵانی دەوێ». و چوونه بەر هەر ماڵێک جامێ ئاو بەسەر خۆیان و بووکیاندا هەڵدەپڕژێنن و دیاریەکیشیان دەدەنێ. لە کوردەواری بڕوایان وایه کە ئە م کارە دەبێته هۆی ئەوەی باران ببارێ. *» سیم.» بووکەبارانێ. «سن.» وە وڵه بارانێ.

«مست. مت.» 1- تۆڵەکردنەوەی زە رەر و زیانێکی له کەسێ کەوتبێ. «عا.» تعویض:؛ ئەسپەکەی شامراد له ژێر کوێخا تۆفیقدا سەکەت بوو. بۆی بژارد. 2- خاوێن کردنەوەی دانەوێڵە لەو شتانەی هاو جسنی خۆی نین: برنجەکه ببژێره. ساوار به بژاردن پا نابێتەوه دەبێ بە ردەشۆر کرێ. هس.: «فر.» بووجاری + له بێژینگدانی د غەڵ و دانەوێڵه. 3- «مج.» ئەژمارتن له هەندێ بن لەهجەی موکریانیدا.* «بک.» بژارتن.

«مست.، لا»، «سن.» گێڕانەوەی خەو «تم: مردۆخ، ب1، ل-167» .

«نمف.: له بژاردن»، «محر.»، «مک.» تم: ئەژمارده:: نەچی هەروا بیدەیه دەستی، بژارده تەسلیمی که.

1- «نمس.»،، «مک.» لێک جوداکردنەوەی ڕایەڵ و پۆی تێکاڵاو یا پاش و پێش کەوتەی «کر». 2- «نمس.»، «سن.» وە رگێڕان له زمانێکەوه بۆ زمانێک. تەرجەمه «تم: مردۆخ، ب1، ل-167» تێبــ.- مردۆخ بەرانبەر بەم وشەیه چە ند وشەیەکی فارسی: «پەچوو، نوورەند، دەستیدازه، پایخوان و هەم سیراز» ی نووسیوه، له «برهانی قاتیع» دا هەموو ئەوانه به مانای «وەرگێڕان له زەمانێکە وه بۆ زمانێک» نووسراون، بەڵام «معین» یەکێکیشیانی نەنووسیوه. ئەوەی سەرنجی ڕاکێشام وشەی «پەچوو» ه که له لەهجەی باکوریدا دپاچڤه، هەیه به مانای تەرجەمه. 3- «نا.»، «سن.» تم: بژار /1و 2. 4- «نا.»، سن.» تۆڵەی زەرەره و زیان بۆ کەسێ دەکرێتە وه، ئەنجامی کاری بژاردن /1.

«مست. مت.»، «سن.» تم: بوارن، ڕابواردن، هەڵبواردن* «سن.» بگیرانن.

«نت.»، «سن.» تم: بواره. تێبــ.: بگار «تێبــ..» وهس.: (بیاره) که واتێدەگه شێو ەی تازەتری «بواره» بێت.

«مست. لا.» حیسابی کردنی پاره یا هەر شتێکی دیکەی که دە ئەژماردن بێت لەبەر چاوی کەسێکی تر، تا پاشان تەسلیمی بکرێ.

«مست.، لا.» تۆڵەی شتێکی له دەست کەسێدا زایه بووبێ یا زەرەری پێگەیشتبێ، تۆڵە بۆ خاوەنی شتێک کردنەوه.

«ست.»، «مک.» بۆنێکی ناخۆشه کە ئینسان ئازار بدا، بۆنی گۆشتی کاڵ، ماسی،.... تێبــ.- دیاره که خۆشی و ناخۆشی گەلێ لە بۆنەکان به پیاو کەوتووه.

نت.»، سیم.، سن.» تم: بۆ مادەران.

«نت.»، «کعر،» تم: بۆمباران. بۆمباران: [ بۆمب+ باران/2] «نت.»، «کئێر» بەربوونەوەی یەک لەدوای یەکی «بۆمبا» بەسەر جێیەکدا.* «کعر.» بۆمبا باران. تێبــ.ینی: دەنگی «ب» یەک لەم وشەدا لە ناو چووه. بۆردومان.

«مست. مت.» بەردانەوەی یەک لەدوا یەکی بۆمبابەسەر شوێنێکدا.

«مست. لا.» تێکشکان، ژێر کەوتن، قسه پێنەمان:: کۆنه پەرست له بەرانبە ر پیاوی ئازادیخوازا زوو بۆڕ دەخوا.

(کعر.) لەبەر ئەوەی..، بەو حیسابەی کە... بە ئیعتباری ئەوەی ئێوە لە کۆنگرەکە بوون باش دەزانن بڕیارەکانی چن.

(کن.) بە هەر بارێکدا بێ هەر زیان دەبینێ، کارێکی لە هەموو سەرێکەوە زەرەربێ.

«نت..»، «هل.» بەردیلێکی بەرانی نەخواردبێ، شەکەمێکی ئەستیور* «مک.» بەربواردوو.