تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 369
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکیل
(نا.)، ١- (مک.)
پارچە
تەختەیەکی
شێوە
سێ
سووچی درێژۆکەیە،
بە
تاقە
بزمارێک
لە
لای
سەر
و
خواری
پەنجەرە
دادەکوترا
بۆ
ئەوەی
نەهێڵێ بکرێتەوە. *
شەیتانۆکە
٢- (سن.)
پێوەند
یا
هەر
شتێکی
تر
کە
دەست
و
قاچی
وڵاغی پێ دەبەستنەوە. ٣- (مج.)، (سن)
فەرمان
،
حوکم
،
دەسەڵات
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکیل کردن
(مست. مت.)، (سن.) ١-
پاشبەند
و
پێشبەند
کردنی وڵاغی
بەرزە
.
بەم
گوریسە ماینەکە
ئیشکیل
کە
با ڕانەکا. ٢- بەستنەوەی دەستێک و
قاچی
وڵاغ
بۆ
هەر
مەبەستێ
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە
[[ئیشک + ئە]]
(ست.) ١-
مەڕ
و
بزن
یا
مانگایەکی نەزابێ. ٢- پارەیەکی
لە
لاوە
داندرابێ و نەخرێتە سەوداوە.
دەهەزار
دینار
پارەی ئیشکەی
لە
ماڵێ
هەیە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە سۆفی
[[ئیشک + ئە + سۆفی]]
(نت.) ١- سۆفێکی
زۆر
بە
تەنگ
جێبەجێ
کردنی
داب
و
دەستووری
سۆفیاتێوە
بێ
،
سۆفی
موتەعەسیب. ((زەمزەمەی بولبولی بەهارانی،
ئیشکە
سۆفی
دەخاتە
گۆرانی
)) (؟) ٢- کەسێکی
وا
پیشان
دەدا
کە
سۆفییە و ئاکاریشی سۆفیانە
نەبێ
. تێبــ.-
بەم
مانایە
وەکوو
لاتاو
بەکاردێت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە سەرما
[[ئیشک + ئە + سەرما]]
(نت.) سەرمایەکی
بەفر
یا
بارانی
دەگەڵ
نەبێ
.
ئیشکە
سەرمای
کەرکووک
لە
مۆخی
ئیسقان
کاردەکا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکە کەڵەک
[[ئیشک + ئە + کەڵەک]]
(نت.) دیواری
بەرد
،
کە
بەردەکان
چین
چین
لە
سەریەک
داندرابن
بێ
ئەوەی
قوڕیان
لە
بەیندا
بێ
. بەردەمی ئەشکەوتەکەی (خلەگەر)مان
بە
ئیشکە
کەڵەک
هەڵچنی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەدۆ
[[ئیشکە+ دۆ]]
(ست.)،(کی.) حەیوانێکی نەزابێ و
شیری
هەبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەر
١- (نفا.)
ئەو
کەسەی
بۆ
پەیدا
کردنی
بژیوی
خۆی
و
خێزانی
توانست
و هێزی
کار
کردنی
خۆی
دەخاتە
گەڕ
. ٢- (سفا.) کەسێکی
چاک
هەڵدەسووڕێ و
کاران
ڕادەپەڕێنێ.
ئەوەی
حەزی
لە
ئیش
کردنە. ئیشکەری
وەک
خۆی
هەر
نابێتەوە. ئیشکەرمان
زۆرە
بۆیە
حاڵمان
وا
خۆشە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەمس
[[ئیشک + ئە + مس= مز]]
١- (نت.) مووچەی
کرێکار
کە
نان
خواردنی
دەگەڵ
نەبێ
(زیاتر
مەبەست
نانی
نیوەڕۆیانە)، ٢- (ست.)، آ) کرێکارێکی
بە
ڕۆژانەی
ڕووت
کار
دەکا
و
نان
لە
سەر
حیسابی
خاوەن
کار
ناخوا
. ب) کارێکی
بەم
شێوەیە بکرێ.
بە
ئیشکەمس
ئەو
پەڵە
دەغڵە بدروونەوە،
ئیشکەمس
ئەو
دیوارەمان
بە
چەند
بۆ
دادەنێن،
کاری
ئیشکەمس
هەروا
دەبێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەڕن
[[ئیشک + ئە+ڕن (ڕنینەوە)]]
(نت.) ١-
کاری
ڕنینەوەی
خوری
و مووی
کەوڵی
مەڕ
و
بزن
کە
بە
زیندوویی
نەبڕابنەوە. ٢- (مک.) یەکێکە
لە
عناسری
یاری
(
میرمیرێن
)
کە
تا
بیست
سی
ساڵ
لەمەوپێش
لە
کوردەواریدا
باو
بوو
. تێبــ.-
ئیشکەڕن
زەلامێک
بوو
جلکی سەیری
دەبەر
دەکرا
، ریشێکی گەورەیان
لە
خوری
بۆ
دەکرد،
کوولەکە
ئاوییەکی درێژۆکەی
لە
باتی
کڵاو
دەکردە
سەر
و گۆپاڵێکی گەورەی
بە
دەستەوە
دەگرت،
ئەم
پیاوە
دوو
ئیشی
هەبوو
، یەکیان
جێبەجێ
کردنی
هەموو
فەرمانێکی
میر
، دووەمیان وەپێکەنین خستنی
میر
تا
بە
پێی
ڕێ
و شوێنی یارییەکە
لە
میرێتی بکەوێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەڵ
[[ئیشک + ئەڵ]]
(نت.)
لق
و پۆپی
ئیشک
بووی
دار
و
درەخت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکەڵوا
[[ئیشک + ئە + هەڵوا]]
(نت.) هەڵوای ئیشک: تێبــ.- خواردنێکە
لە
ئارد
و
ڕۆن
و
دۆشاو
یا
شیرەی
شەکر
ساز
دەکرێ
، زیاتر
بۆ
سەفەری
دوور
(
حەج
و...)
دەگەڵ
خۆیان
دەبرد.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشیئباه لێکردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.)، (کعر.) ١-
شک
کردن
لە
کەسێ
کە
ڕەنگە
کارێکی کردبێ. ئیشتیباهی دزییان لێکردووە
بۆیە
گرتوویانە. ٢-
شک
لە
نەخۆشییەک
کردن
کە
تووشی
کەسێک بووبێ.
دوکتۆر
دەیگوت
ئازاد
ئیشتیباهی
سیلی
لێدەکرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعادە کردنەوە
[[عا.: ئیعادە + کو: کردەوە]]
١- (مست. لا.)
دووپاتە
کردنەوەی
قسە
،
سەر
لە
نوێ
خوێندنەوە
یا
گوتنەوە
.
چەند
جارمان
لێ
ئیعادە
کردەوە
،
ئەوجار
تێ نەگەیشت.
زۆر
سەیرە
دەجار قسەیەک ئیعادە دەکاتەوە. ٢- (مست. مت.) آ)ڕەت کردنەوەی شتێک
بۆ
خاوەنی. کتێبــ.ەکەم
بۆ
ئیعادە
کردەوە
.
هێشتا
پارەکەی شێرکۆی ئیعادە نەکردۆتەوە. ب)
گەڕاندنەوە
و ناردنەوەی شتێک
بۆ
شوێنێ. ئەوڕاقەکانیان ئیعادەی
بەغدا
کردۆتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعاشە
[[=عا.: ئیعاشە= ژیاندن]]
١-
ژیان
،
گوزەران
. ئیعاشەی
بە
چییە
؟ *مەعیشەت. ٢- (کعر.) داییرەیەکی حکومەتییە
بە
کاروباری
ئازووقە
ڕادەگا.
نانی
ئیعاشە
بە
پێنج
فلسانە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعانە
[[عا.: ئیعانە= یارمەتیدان]]
١- (نمس.)
یارمەتیدان
،
کۆمەگ
کردن
. ٢- (نا.)
پیتاک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعانە کۆکردنەوە
[[ئیعانە + کۆ + کردنەوە]، [عا. کو.]]
(مست. مت.)
خڕ
کردنەوەی
پارە
یا
هەر
شتێکی
دیکە
لە
خەڵک
،
بۆ
یارمەتیدانی کەسێک
یا
هەیئەتێکی
کۆمەڵایەتی
یا
بۆ
کاری
خێر
. مزگەوتەکە ڕووخابوو ئەهلی
گەڕەک
ئیعانەیان
کۆ
کردەوە
و چاکیان
کردەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعتبار
[[=عا.: ئیعتبار]]
(نا.) ١-
نرخ
،
بایەخ
. قسەی
ئەم
پیاوە ئیعتیباری
بۆ
نییە
. ئەوەندەیان
درۆ
کردووە قسەیان ئیعتیباری نەماوە. ٢-
باوەڕی
،
بڕوا
،
بە
حیساب
هاتن
. ئیعتیباری پێ مەکەن. پیاوی هەڵمەتە
کاسە
بە
هیچ
ئیعتیبار
ناکرێ. ٣- (کئێر.)، آ)
ئەو
باوەڕەی
بازرگان
یا
بانک
بە
کەسێکی
دەکا
و
پارە
یا
کاڵای
بە
قەرز
دەداتێ. ئیعتیباری ملوێنێکی
لە
بازاڕ
هەیە
.
بانک
ئیعتبارێکی
سەت
هەزار
تمەنی
بۆ
کردۆتەوە. *(کعر.)
ئیعتیماد
. ب) میقدارێک پارەیە
لە
بوودجەی دەوڵەتیدا
بۆ
مەبەستێک
تەرخان
دەکرێ
. ئیعتباری
سووتەمەنی
مەدرەسەکانی
مەهاباد
ساڵی ٢٥٠
تمەن
بوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعتیبار پێ کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.)، (کئێر.)
باوەڕ
کردن
بە
کەسێ
لە
هەر
بابەتێکەوە
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعتیبار کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.)، (کعر.)
بە
حیساب
هێنان
،
لە
قەڵەم
دان
. ئیعتیباری
کەن
من
هەر
نەبووم،
وای
ئیعتیبارەکە پیاوێکی کوشتوە و
خۆی
هاویشتۆتە ماڵت.
7
8
9
10
11
12
13