«حمسـ.» تمـ: ئاگرپەرەستی.

«نتـ.» تمـ: ئاگر «ئاگری بن کا». تێبــ.: بەو جۆرەی کە لەم قامووسەدا ڕەچاو کراوە، دەبوو ئەم وشەیە لە ژێر سەر وشەی «ئاور» دا بنووسرێ، بەڵام وەک ئاشکرایە ئەو «بوور=ضمه» ەی لە پاش دەنگی «و» لە ئەسڵی وشەکەدا هەیە، لە تەرکیبدا لە ناو دەچێ و شێوەی نووسینیشی دەگۆڕێ. جا بۆیە ئەم وشەیە کەوتۆتە ئێرە و هەر وشەیێکی دیکەش لەم بابەتە ئاوا جێ گۆڕکێ دەکات.

«نتـ.»، «مکـ.» ۱-پۆلووی ئاگر کە ئەوەندە گەشابێتەوە هیچ سەرە بزووت یا خەڵووزی تێدا نەمابێتەوە. ۲- «کنـ.» بەڵای گەورە.: ئاوری سوور بێ خۆی تێداوێ.

«نا.» لیکاوی کرمێکە، ناوی کرمی ئاوریشمە، وەکوو هەودای زۆر باریک و بریسکە دار لە دەمی دێتە دەر و قۆزاخییەکی درێژووکەی «شکڵی لە بەڕوو دەچێ» لە دەوری خۆی پێ دەتەنێ و دەیکاتە هێلانە تا سەری وێک دێتەوە و کونی لێدەبڕێ، تێیدا دەمرێ. ئەم قۆزاخانە دەخەنە ناو ئاوی لە کوڵ و هەوداکانی لێک جوودا دەکەنەوە و دەیڕێسن. دەکرێ بە قوماش بۆ پۆشتەمەنی و کەل وپەلی تری پیاوانە و ژنانە. لە زۆر چێگەی دنیا ئەم کرمە بەخێو دەکەن خواردنی گەڵای دارتووە. ٭ئارمووش. هەرمووش. هەورێشم. «بکـ.» هەڤرمش. هس.: ئاوەڕێس. ئاوریشمی خاو_ «نتـ.» ئاوریشمی نەڕێسراو، بۆ چنین و تەنینی هەندێ پارچەی تایبەتی «هەوری، سرکەیی» یا نەخشاندنی تەکەڵتووی زینی ئەسپ و ئەو جۆرە شتانە بەکاردێت.

۱- «نتـ.» هەر شتێکی بە ئاوریشم نەخشی لەسەر کرابێ. ۲- «ستـ.» حاڵەتی هەر شتێ کە بە ئاوریشم نەخشێنرابێ. «وەستای سەراجم لەبۆ بێنن، تەکەڵتووی ئاوریشم دۆزم بۆ پێک بێنن.» «تحفە: جـ۲_۱٦۵». ۳- «سفا.» کەسێکی بە ئاوریشم چتان دەنەخشێنێ.: وەستا سەعیدی ئاوریشم دۆز.

«نتـ.»، «مکـ.» تمـ: ئاگرە.

«نتـ.»، «مکـ.» تمـ: ئاگرە گڕە.

«مسـ. لا.» تمـ: ئاووزیان «تمـ: خا. جـ۱-٦٣»

«نتـ.» تمـ: ئاویلکە.

«مستـ. متـ.» تمـ: ئاوزەنگی لێدان.

«بنتـ.» تم: ئاوزەنگی کوت.

«ستـ.» حاڵی قاچی پشت زەق و دەرپەڕیو، قاچێ کە پشتی لە قاچی ئاسایی زۆرتر بەرز بێ، قاچی کەوانی.

«مستـ. لا.»، «کنـ.» پێداگرتن لەسەر قسەی خۆ، پێ لێ دە کەوش کردن، پێ لێ دە پێسۆلێ کردن «لە کەسێ... بۆ کارێ»، ئیسرار کردن.: ئاوزەنگی داگرت تا پارەی لێ نەستاند وازی نەهێنا. ٭سم چەقاندن. تێبــ.ینی: قورسایی خستنە سەر ئاوزەنگی «داگرتنی» بۆ وەستاندنی وڵاغە، ئاشکرایە کە وڵاغ وەستا، سواریش هەر وەستاوە، بە سواری وەستان نیشانەی بەپەلە بوونە کە دەبێ مەبەستەکەی زوو جێ بە جێ بکرێ، جا بۆیە ئەم «کینایە» لە زمانیی کوردیدا پەیدا بووە.

«مستـ. متـ.» ۱-بەکار هێنانی ئاوزەنگی بۆ خێرا لێخوڕینی وڵاغ.: کوڕە ئاوزەنگی لێدە با بڕوا. ۲- «کنـ.» خێرا ڕۆییشتن. ٭ئاوزەنگی تێ تەقاندن. ڕکێف لێدان.

«مستـ. مت.» تمـ: ئاوزەنگی لێدان

«بنتـ.» ۱-جۆرێک لێخوڕینی وڵاغە کە هەر خێرا خێرا ئاوزەنگی لێبدرێ بۆ ئەوەی ڕانەوەستێ. ۲- «کنـ.» خێرایی.: ئاوزەنگی کوت خۆیان گەیاندە سەنگەرەکان. ٭چوار ناڵە. ڕکێف کوت.

«سـ.» ۱-ژن کە منداڵی لە زگی دابێ. ٭دوو گیان. زگ پڕ. (عا.) حامیلە. ۲-مێیینەی گیانداران «ئەوانەی بەچکەی خۆیان بە شیری مەمکیان بەخێو دەکەن»، کاتێ کە بەچکەکەیان لە سکدایە.: ماینەکە حەوت مانگ ئاوسە. مەڕەکە هەراش ئاوسە. ۳-حاڵی دار و درەخت، وەختی بووژانەوە و گۆپکە دەرکردن، گەڵا دەرکردن و گەشانەوەیان: داراوسان «مانگ» ۴- «کنـ.»، ا» حاڵەتی تووڕەیی و ڕقی زۆر کە کەسێ لە شتێ یا لە یەکێکی هەڵگرتبێ: وەختە ئاوس بێ لە داخی ئەم هەتیوە. ب» حاڵەتی بەغیلی بردن بە کەسێ لەبەر هەر هۆیەک بێ.: ئەوە بۆچی دەڵێی لە... ئاوسن.

«مستـ. لا.»، ۱-زگ پڕبوونی مێیینەی ئادەمیزاد و گیاندارانی مەمکدار، گوورانی «نطفه» لە منداڵدانیاندا. ۲-هاتنەسەر پشکووتن و گەڵا دەرکردنیی دار و درەخت. ۳- «کنـ.» تووڕە بوون، ڕق هەڵستان «لە کەسێ، لە شتێ»، بە غیلی بردن «بە کەسێ».

«مستـ. متـ.» ۱ز-گ پڕ کردن. ۲-تووڕە کردن. تێبــ.ینی: کەم دەکار دەکرێ.

«مسـ. لا.» بەرز بوونەوە و هەڵمسانی شوێنێکی لەشی ئادەمیزاد یا گیاندارێکی تر، لەبەر نەخۆشی، یان هەر هۆیەکی دیکە.: هێندەی ئاو خواردۆتەوە زگی ئاوساوە. بزنێک لەو دەشتە مندار ببۆوە ئاوسابوو، نەخۆشیی گورچیلە، لەش دەئاوسێنێ. ٭ئاماسان. ئاماسیان. ئاووسیان. ئەستوور بوون. با کردن. پەنمین. هەڵامسان. هەڵمسان. هس.: ئاوس.