جۆرە سیستەمێکی سیاسی کە تێیدا تەنیا یەک جەمسەر چالاک بێت. یەک جەمسەری زیاتر لە حکوومەتێکی جیهانگیردا لە ئارادایە. دوای کۆتایی پێهاتنی شەڕی سارد هەندێ گومان دروست بووە لەسەر ئەوەی کە وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، ئێستا یەکەم زلهێزی جیهانە و ئەمە دەرفەتێکی وای بۆ دەڕەخسێنێ کە جیهان بەرەو یەک جەمسەری ببات. لیبرالیزمی ئابووری و کەم تاکورتێکش دیموکراسی هاوبەشی، ڕەنگە تا ڕادەیەک ببنە یارمەتیدەری سیستەمی یەک جەمسەری.

تۆڕی سەرانسەری جیهانی کە زۆرجار بە وێب یا «WWW» ناسراوە، باشترین خزمەتی ئەنتەرنێتە کە لەڕێگەی چەندەها میدیاوە دەتوانێ نووسراوە، دەنگ، وێنە و ئەنیمەیشێن ڕاگوێزێت. بنکەکانی وێب لە تەواوی جیهاندا بڵاو بوونەتەوە بەڵام زۆرترینیان لە وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکادایە. لە تۆڕی ئەنتەرنێتدا ملیۆن ــ ملیۆن کۆمپیتەری خانەخوێش پێکەوە پێوەندییان هەیە. هەرکام لەم کۆمپیتەرانە لە زاکیرەی خۆیاندا کۆمەڵێ زانیاری جۆراوجۆریان جێگیر کردووە. ئەگەر کەسێک بخوازێت لە دەریای بێبڕانەوەی ئەم زانیارییانە بە خێرایی و بەلەز کەڵک وەربگرێت، دەبێ لەڕێگەی تۆڕی جیهانی ئەنتەرنێتەوە دەستبەکار بێت. ئەم تۆڕە لە ساڵی 1992 لە لایەن تیم بێرنێرز لیی، شارۆمەندی ئەمریکایی داهات و یەکەم بنکەکەشی لە لایەن ناوەندی توێژینەوەی فیزیکی گەردیلەیی ئەورووپا cern لە بەینی سویسڕا و فەرەنسەدا بنیات نراوە.

لە دوای سەرهەڵدانی چین و ژاپۆن و ئەورووپای ڕۆژاوا وەک هێزێکی جیهانی و دەرکەوتنیان لە گۆڕەپانی نێونەتەوەییدا مۆدێلی دوو جەمسەری سیاسەتی جیهانی کە بنەمای سیاسەتەکانی ئەمریکا لە ساڵەکانی 1950 و 1960 بوو، جێگەی خۆی دا بە مۆدێلێکی دیکە کە بە فرەجەمسەری ناوی دەرکردووە. تاکوو پێش کۆتایی هاتنی شەڕی سارد، دوو زلهێزی ئەمریکا و سۆڤیەت نەبێ کە خاوەنی هێزی ئەتۆمی بوون، ئەم چەند هێزەی دیکە، زیاتر وەک دەسەڵاتێکی ئابووری و سیاسی ناویان دەرکردبوو ئەمێستا دوای شەڕی سارد و لاوازبوونی ڕێکخراوە نێونەتەوەییەکان، جیهان بەرەو دۆخێکی تاک جەمسەری مەیل دەکات.