تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بات
[ا - ع ]
(باتتە - batte)
بات
[[؟]]
(نا.) هەرشتێکی جێگای شتێ تر بگریتەوە یا پێی بگیرێتەوە، هەر کار یا شتێکی وەبەر شتێ یا کارێکی دیکە بکەوێ یا وەبەری بخرێ. ((لە باتی خوێنی خۆم ڕازیم بە ماچێ + دەسا بیدە هەتا زیندووم و ماوم)). لە باتی ئەوەی وا دەستەوئەژنۆ دانیشتووی هەڵستە بڕۆ هەوڵێ بدە. تێبــ.- ئەم وشەیە هەمیشە (لەلە پێشەوە دێت و بە تەنیایی دەکار ناکرێ. * لە جیاتی، لە بری، لە برینی. (عا.) عوضا عن...، بدیلا....
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باتالیون
[ا ]
(باتالیۆن - batalyon)
دەستە، گروپ، بەتالیۆن، بەشتێک لە هەنگی پیادە یان تۆپخانە.
باترزا
از اعیاد یزیدیها
باترزا
جەژنێکی یەزیدیانە لە زستاندا
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باتری
[ا ]
(باتری - batrî)
پاتری، پیل.
باتری
پیلی چراگاز و ترۆمبیل
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باترە
[ا ]
(باتەرە - batere)
دەف، دایەرە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باتزۆک
مەردوومی خونکی بێ شەرم و شوورەیی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باتسمی
جەژنی گەورەی یەزیدی
باتسمێ
عید بزرگ یزیدیان
باتسمێ
جێژنی گەورەی یەزیدیان
باتسکە
جۆرێ هەنجیر کە زووتر پێدەگا
باتسکە
[[با + تس _=تز) = تێز (خێرا) + ئک + ئە]]
(نت.) تم: با هەنجیر. تێبــ.- آ) مانای ئەڕفی ئەم وشەیە بەو جۆرەی کەرتەکانی نیشانی دەدەن، دەبێتە: شتێکی (با) پەلەی لە پێگەیشتنی کردبێ و زووتر لە وەختی ئاسایی گەیاندبێتی. ب) وشەی (تەز) لە زمانی فارسیدا بە مانای گیایەکە تازە سەری دەرهێنابێ و لە زمانی پەهلەویشدا یەکێک لە ماناکانی (تێز) خێرا (سەریع)ە. (تم: فرە، پفا، ل-٤٣٢). ج) تەنیا (معر.) ئەم وشەیەی نووسیوە (تم: کشت، ج١، ل-٢٥). هس.: تێزە تێز (=پەلەپەل)، تێزە (تێزکە، تێسکە)ی تفەنگ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باتلاق
[ت ]
(باتلاغ - batlax)
باتلاخ، سیاناو.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باتمان
ئەندازەیەکە لە کێشان کە شەش حۆقەیە
باتمان
باطمان، پیمانه، نام شهری در شمال کردستان
باتمان
کێشانەیەکە هەمبەری شازدە کیلۆ و نیو، پێوانە
باتمان
[[بات + مان ؟]]
(نت.) ١- سەنگێکە بۆ کیشانەی شت و لە هەر شوێنە و ناوچەیەکی (کعر.) دەگۆڕێ و تا ٢٨ کیلۆ دەڕوا، بەڵام لە (کئێر.) هەروەک (بادەنان) ناگۆڕێ و ١٦ کیلۆیە. ((... ناردی بیست باتمانی پەمبۆ بۆ کڕی، میر شێخیان دەنێونا...)) (تحفە، ج١، ل-٣٧٣). تێبــ.- بە لای منەوە (مان)ی دوایی ئەم وشەیە هەر (مەن، من)ە کە ئەویش سەنگێکە و لە گەلێ ناوچە و مەڵبەندی کوردستانا باوە، لە زمانی سانسکریتیدا (مانە) بە مانای ((سەنگێکی دیاری کراو))ە و لە زمانی (ئاکەدی)شدا (مەنە) هەر بەو مانایە هاتووە (تم:معین، فەرهەنگ، ج٤، ل-٤٣٦٦). ٢- ناوی شارێکە لە کوردستانی تورکیا.
باتن
تو، میان، زیر، درون، اَندَرون، نهان، پنهان.