مثبت

بازاڕەكانی سەرمایە (هەروەها بازاڕكانی دارایی). ئەو بازاڕە داراییانەیە كە تێیاندا سەرچاوەكانی (پارە، بۆند، پشك) مامەڵە دەكرێت. ئەمانە و نێوندگرە داراییەكان (financial intermediaries)، ئەو ئامراز و دامەزراوانەن كە بە هۆیانەوە لە ئابووریدا پاشەكەوت دەكرێ و ئەو پاشەكەوتانەش دەدرێنە وەبەرهێن و وەبەرهێنان دەكرێن.

هاوسەنگیی زاڵ. سەیری ستراتیجیی زاڵ بكەن.

ستراتیجیی زاڵ. لە تیۆریی گەمەدا، ئەو دۆخەیە كە یەك لە گەمەكەرەكان باشترین ستراتیجیی هەیە بێ ئەوەی گوێ بدرێتە ستراتیجیی گەمەكەرەكانی تر. ئەگەر هەموو گەمەكەرەكان ستراتیجیی زاڵ بگرنە بەر، لەم حاڵەتەدا هاوسەنگیی زاڵ ڕوو دەدات.

بازاڕی كارامەی دارایی. بریتییە لەو بازاڕە داراییەی كە تایبەتمەندییەكانی بازاڕێكی كارامەی هەیە.

فاینەنس (پارەداركردن، دابینكردنی پارە). ئەو پڕۆسەیە كە ناوەند و یەكە ئابوورییەكان بە مەبەستی پاشەكەوت و خەرجكردن پارە بە قەرز دەدەن و پارە قەرز دەكەن.

دارەتە داراییەكان. بریتییە لە داواكاری و بەڵێنییەكانی لایەنێك لە لایەنێكی. وەك بۆند، قەرزی خانووبەرە، وامی بانك و پشك.

حیسابی دارایی: سەیری تەرازووی بازرگانی بكەن.

ئابووریی دارایی. ئەو لقەی ئابوورییە كە بۆ وەبەرهێنەری ژیر ئەوە شرۆڤە دەكات کە چۆن پارەكەی وەبەرهێنان بكات تا باشترین شێوە بە ئامانجەكانی بگات.

دامەزراوە نێوانگرەكانی دارایی. ئەو دامەزراوانەیە كە بەرهەم و خزمەتگوزاریی دارایی دەڕەخسێنن. ئەمانە بریتین لە دامەزراوە سپارنەرەكان (وەك بانكە بازرگانییەكان و پاشەكەوتكارەكان) و ئەو دامەزراوانەی سپارنەر نین (وەك پارەی سندووقی هاوبەش، یەكەی دەڵاڵی (یان یەكەی سمسەرە، brokerage house)، كۆمپانیاكانی بیمە و سندووقی خانەنشینی).

بازاڕە داراییەكان. ئەو بازاڕانەیە كە خزمەتگوزاری و بەرهەمەكانیان لە ئامڕازە داراییەكانی بۆ نموونە وەك پشك و بۆند پێك دێت.

سیستەمی دارایی. واتە بازاڕەكان و كۆمپانیاكان و دامەزراوەكانی تر كە بڕیاری دارایی خێزانەكان، بیزنز، حکومەت و لایەنەكانی جیهان ڕادەپەڕێنن. بەشە گرنگەكانی سیستەمی دارایی لەمانە پێك دێت: بازاڕی پارە، بازاڕی تایبەت بەو دارەتانەی كە سوودێكی جێگیریان هەیە وەك بۆند و وامی خانووبەرە، بازڕەكانی پشك بۆ خاوەندارێتیی كۆمپانیاكان و، بازاڕی دراوگۆڕینەوەی بیانی كە دروای جیاوازی وڵاتانی تێدا ئاڵووێر دەكرێت.

پەیماننامەی نێودەوڵەتی مافە مەدەنی و سیاسییەکان (1966)

پەیمانی نێودەوڵەتی مافە ئابووری و کۆمەڵایەتی و کولتوورییەکان (1966)

سیستەمی نەختینەیی نێودەوڵەتی (یان سیستەمی دارایی نێودەوڵەتی). ئەو دامەزراوانەن كە لە چوارچێوەیاندا كرداری پارەپێدانی مامەڵەكانی نێوان وڵاتان، ئەنجام دەدرێت. پرسێكی بنەڕەتی ئەوەیە چۆن دەكرێ نرخی دراوگۆڕینەوەی بیانی ڕێك بخرێ و دیاری بكرێت و حکومەت چۆن كاریگەری لەسەر نرخی دراوگۆڕینەوە دابنێت.

يوناني .اغريقي

serkêş

nObetî.

paşko, nasyarî yan mafê encamî,

paşkoyî.