خواپەرستی

نوێژ

کەسێکە کە پەشیمان بووبێتەوە لەسەر نەکردنی کارێک

مەرگ.

ئەو بابە کە فەتح و ظەفەری قەلعەیە قەلعی
با قەلعی بکا زەلزەلەیی هاذیمی لەذذات

گوارایی، آتش. (قوەی گذراندن غذا از معده)

گوارایی، بگێرایی، هەزم. [هەرسکەر (هێزی تێپەڕاندنی خۆراک بە گەدەدا.]

هاضِمَة، مُحَلِّلَة.

هم پیمان

چەند کەسێکن کە سوێندخۆری یەک بن

دوو کەس کە بەڵێنی ئاریکاریان بە یەکتر داوە

سووێندخۆر. –ی: سووێندخۆری

ائتلاف/هم پیمانی

coalition

یەکگرتنی کاتیی چەند حیزب یا لایەنی سیاسی بۆ گەیشتن بە ئامانجی پەرلەمانی و هەڵبژاردنەکان. لە سیستەمێکی پەرلەمانی فرەحیزبی کە هیچکام لە حیزبەکان نەتوانن ڕێژەیەکی دەنگ بۆ دامەزرانی دەوڵەت بەدەس بێنن، چەند حیزبێک بۆ ئەم مەبەستە دەبنە هاوپەیمان. هاوپەیمانی پەرلەمانی بەزۆری بۆ هێشتنەوە یا هێنانە سەرکاری حکوومەتێکی تایبەت دێتە کایەوە بە شێوازێک کە حیزبە گەورەکە لەگەڵ یەک یان چەند حیزبی بچوکتر دەبێتە هاوپەیمان و بە ڕێژەی دەسەڵاتیان بەشداری حکوومەت دەکەن.
ڕەنگە هاوپەیمانییەتی لایەنێکی نەرێیی (سەلبی) بێت واتە بە ئامانجی ڕووخانی حکوومەت بێت. بۆ وێنە لە فەرەنسە، پاش شەڕی جیهانی دووهەم کومۆنیستەکان و باڵی ڕاستی توندڕەو بوونە هاوپەیمان و حکوومەتی ئەو سەردەمەیان ڕووخاند.
هاوپەیمانییەتی لە هەڵبژاردندا بەم جۆرەیە کە حیزبە هاوپەیمانەکان، بە قازانجی یەکدی دەنگ دەدەن بە لیستەیەکی هاوبەشی پاڵێوراوان و هەرێمەکان بە ڕێژەی خۆیان دەسەڵات دابەش دەکەن. ئەم شێوازە لە کۆماری چوارەمی فەرەنسەدا بە کارهات.
لە سیستەمی دووحیزبی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکادا ئەم زاراوە مانایەکی دیکەی هەیە بەم واتایە کە چەند گرووپی ناو دوو حیزبـە کە (دیموکرات و کۆماریخواز) بۆ نەیاریکردن لەگەڵ هەندێ سیاسەتی حکوومەت یەک دەکەون. وەک چۆن دیموکراتەکانی باشوور و کۆماریخوازەکانی باکوور بۆ نەیاریکردن لەگەڵ هەندێ بڕیاری ڕۆزڤێڵت و تڕۆمێن یەککەوتن.

(هەریمەن - herîmen)

ئەهریمەن.

(هەزیمە - hezîme)

هەڵاتن، شکان.

(هەم پەیمان - hem peyman)

هاو عەهدو پەیمان.

(هەڤاپەیما - hevapeyma)

فڕۆکە، بالەفڕ، تەیارە.

گوڵە مێخەکی کێوی یە.

نیم بند، نیم برشت، آب پَز.