سەنرا، کڕدرا

کنفرانس امنیت و همکاری آسیا

Conference for Security and Cooperation in Asia (CSCA)

ئەم دانیشتنە هاوشێوەی «کۆنفرانسی ئاسایش و هاوکاری لە ئەورووپا»یە کە بە مەبەستی پاراستنی ئاشتی و ئۆقرەیی لە ئاسیادا پێکهاتووە. دوابەدوای دانیشتنی سەرۆک کۆماری وەڵاتانی ئێران، تورکیا و وەڵاتانی ئاسیای ناوین لە عیشقاباد لە ساڵی 1992 لە بارەی پێویستی ڕێکخستنێکی نوێ بۆ ئاسایش، سەرکۆماری قازاغستان پێشنیازی دامەزراندنی کۆنفرانسێکی لەم شێوەی چێکرد کە ئامانجەکانی بریتی بوون لە:
1ــ دەستەبەرکردنی گەرەنتییەک بۆ پیادەکردنی ئاسایش و ئۆقرەیی ناوچەکە لەسەر بنەمای سنوورە ناسراوەکانی ئەو کاتە.
2ــ ئاسانکاری بۆ پەرەسەندنی هاریکاری لە نێوان وەڵاتانی ناوچەکە.
3ــ دیاریکردن و بەکارهێنانی پێوانە و پێکهاتەی یەکسانی سیاسی و کۆمەڵایەتی.
کۆنفرانس، سێ بابەتی بۆ وێککەوتن دیاری کردووە: ئاسایش، ئابووری و مرۆڤی.

کنفرانس کشورهای آفریقایی ــ آسیایی

Afro-Asian Conference

ئەم کۆنفرانسە لە ئاڤریلی 1955 لە باندۆنگی ئەندونیزیا پێکهات و یەکەم کۆنفرانسی نێوان ـــ دەوڵەتانی کیشوەری ئاسیا و ئەفریقا لە ئەژمار دێت. ئەگەرچی ناکۆکییەکی توند لە نێوان وەڵاتانی لایەنگری ڕۆژاوا و دەوڵەتانی لایەنگری کۆمۆنیستی و وەڵاتانی بێلایەن لە ئارادا بوو بەڵام کۆنفرانسی باندۆنگ، چەند بڕیارێکی لەمەڕ هاریکاری ئابووری و کولتووری و خودموختاری و دژایەتی لەگەڵ کۆڵۆنیالیزم دەرکرد. ئەم کۆنفرانسە، سەرەڕای دژایەتی چین، پشتگیری خۆی لە جاڕنامەی مافەکانی مرۆڤ ڕاگەیاند.
وەڵاتانی بەشدار بریتی بوون لە: ئەفغانستان، کامبۆج، سەیلان، ئەردەن، لائۆس، لوبنان، لیبریا، لیبی، نیپاڵ، پاکستان، ئێران، فیلیپین، عەرەبستان، سوودان، سووریا، تایلەند، تورکیا، ڤیتنامی باکووری و باشووری و یەمەن. توێژەرانی سیاسی نوێنەرانی قوبرس، ئەمریکا و کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقاش بەم کۆنفرانسەوە دەلکێنن.

( kiya))

گەوره ، خاوەن، خودان، خوا، پاشا، مەرزەوان، حوكمڕان.

دروستکردنی ئاڵتوون و زیو بەدەرمان

زانیارییەکە باس لە دروستکردنی هێندێ شت دەکا بەلێدان و جوێکردنەوەیان

(کیمیا - kîmya)

کیمیا.

کیمیا، طلا ساختن

تەڵا دورس کردن [زانستێکە هەروەها: ئیکسیر: مادەیەکە جاران بەتەما بوون مسی پێ بکەن بە زێڕ]

کِیمیاء

کیمیا، شیمی

زانستێکە

زانیاریێکە باسی دروستکردنی هێندێ چت ئەکا بە لێکدان بە لێکنان و جووایەزکردنەوەیان٬ دروستکردنی زێڕ و زێوبە دەرمان. زانستێکی ناسراوە بەزمانی ف،رانسەی شیمی پێدەڵێن٬ پیشەی پارە و دراودروستکردن٬ گیایەکە بنەکەی کوڵکە وەکوو بنی گلێخەیە سەلکەکەی دووای ووشک کرانەوەی کرێتە تۆز بۆ برینان زۆر باشە.

میگو

جۆرێ قرژاڵۆکەیە بە عەرەبی روبیانی پێ ئێژن

کف دریا (چیزی است سفید رنگ شبیه به استخوان پوسیده)