تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



شیاری (باک.)
شیاوەش
سیا٬ ڕەش.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عالیات
[صوا.ع ]
(ئالییات ـ alîyat)
به رزو بڵندو پێرۆز.
ڕاستی؟بۆپرسیاره
ئایا ڕاسته؟ بەڕاستی؟ ، ئایاوایه؟، ڕاستی؟
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کلیاس
[ا ]
(کیلیاس - kilyas)
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آب حیات
[ا ]
(ئابی هەیات - abi heyat)
ئاوی ژیان، دەڵێن سەرچاوەو ئاوێکە لە هادیسدا، هەر کەسێک لێی بخواتەوە ئیدی نامرێ و گوایە خدر پێغەمبەر ئەو ئاوەی خواردۆتەوە، کینایەیە بە مانای زاری ماشوقش دێت.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آب سیاە، آب سیە
[ا ]
(ئابی سیاه، ئابی سییەه - abi sîyeh, abi sîyah)
یەکێکە لە نەخۆشییەکانی چاو کە دەبێتە هۆی کوێری و نابینایی، ئاوی رەش، بەو شەرابەش دەگوترێ کە لە ترێی رەش دەگیرێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبیار
[ا - ص ]
(ئابیار - abyar)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبیاری
[ا - مص ]
(ئابیاری - abyarî)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آتریاد
[ا ]
(ئاتیریاد - atiryad)
دەستەیەک سەرباز.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
آلة الخياطة
مكنَة الخیاطة / ئامێری دروون. مەکینەی خەیاتی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أبقىَ عليه. أبقى على حياته
رَحَمَهُ وشَفَق علیه / بەزەیی پیاهاتەوە. هیچی لێ نەکرد. ژیانی پاراست.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أبو رَيّاح
فُزاعَة / داهۆڵ.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أتَى على الأخضر واليابس
تەڕووسکی پێکەوە سوتان. هیچی نەهێشت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أَحاد في الرياضيات
التسعة اعداد الأولی / یەکان. نۆ ژمارە لە یەکەوە تا نۆ.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أحياء
عِلم الأحیاء / بیولوجیا / زیندەوەرزانی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أحياناً
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أدلى بتصريح أو يبيان
أعلَنَ. صَرَّح / دووا. ڕایگەیان.