تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



کەلتووری سیاسی
Political Culture
کەلتووری سیاسی
1ـــ بریتییە لە کۆمەڵێ بڕوا و هەست و ئایدیال و نەریت و بۆچوون و بایەخی کەلتووری کۆمەڵگە یان سیستەمێکی سیاسی. 2ـــ ئاستی زانستی و ڕامانەی تاک و چین و توێژە جۆراوجۆرەکان لە دەسەڵات و سیاسەت. 3ـــ ئەرکی لایەنە تایبەتییەکانی کەلتووری گشتی کۆمەڵگە کە لەگەڵ چۆنییەتی هەڵسوکەوت لەگەڵ سیاسەت، هێز، دەسەڵات، ئازادی، عەدالەت، دەوڵەت، حکوومەت و سیستەمی سیاسیدا پێوەندی هەیە. ئەمەش دەرەنجامی ئەزموونی مێژوویی نەتەوەیە لە کاتی ڕواروویی لەگەڵ دیاردە و ڕووداوە سیاسییەکانی ئەو نەتەوەدا.
گیاسارمە
گیاه سلمه
گیاسارمە
گیایە کە بۆ دەقاقی چیت دەبێ
گیاسالمە
گیاه سلمه
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گیاسالمە
گیایەکی بەهارییە لە مێرگدا دەڕوێ ، بنکەکەی وەک پەنجەی منداڵی ساوا وایە ، وشک دەکرێتەوە و بەهاڕراوی دەکرێ بەهەوێنی دۆندرمە
گیاسپی
گیاهی است داروی زخم
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گیاسپی
گیایەکی بەهارییە بنکێکی هەیە وەک پیاز ، بەهاڕراوییدەکرێ بەبرینەوە ، بۆ گۆشتە و زوون زۆر باشە
گیاسپی
گیایە کە بۆ دەرمانی برین دەبێ
گیاسەدر
گیاهی است
گیاسەدر
گیایەکی کوڵکنی دەشتەکییە
گەندەڵی سیاسی
Political Corruption
گەندەڵی سیاسی
کەڵک وەرگرتن لە دەسەڵاتی سیاسی بۆ گەیشتن بە قازانجی شەخسی و ناڕەوا بە گەندەڵی سیاسی لە قەڵەم دراوە. گەندەڵی ماڵی و ئیداری، گرنگترین لایەنی گەندەڵی سیاسی لە ئەژمار دێت. ڤیتۆ تانزی، هۆکارەکانی بڵاوبوونەوەی گەندەڵی، بەم شێوە ناوبردە دەکات :
1ــ یاسا و ڕێساکان (وەک دەرکردنی ئیجازەنامە، بە ناوچەیی کردنی ئیشوکارەکان).
2ــ چاودێری کردنی ڕیککەوتننامەی کڕین و سەرمایەدانانی دەوڵەتی (وەک دروستکردنی ڕێگەوبان پرد و فڕۆکەخانە).
3ــ ئەو بەرنامانەی کە پاڵنەرن بۆ باجدان.
4ــ چاودێری بە سەر ڕەوتی دامەزراندنی کارمەندان.
5ــ ماهییەتی سیستەمی سیاسی.
6ــ ماهییەتی سیستەمی سزادان.
بە بڕوای تانزی، گەندەڵی سیاسی لە زۆربەی وەڵاتان لە ژێر سەری ڕێبەرانی سیاسییەوەیە و لە هەندێ وەڵاتی دیکە لە لایەن کاربەدەستانی دەوڵەت و کارمەندانی شارەوانییە. ئەو دەوڵەتانەی کە بەپێی بەرنامەی ئایدیالی بەهێز و شۆڕشگێڕانە، دەگەن بە دەسەڵات، ڕەنگە بتوانن تا ماوەیەک بە پاڵپشتی ئەم ئایدیالە و هەستوخوستی شۆڕشگێڕانە، گەندەڵی کۆنترۆڵ بکەن بەڵام هەر کە هەست و سۆزەکە نیشتەوە، سەرلەنوێ هەڵدەداتەوە و پەرە دەستێنێ و ڕیشە دادەکوتێ. لە سیستەمی دیموکراسی ڕاستەقینەدا گەندەڵی ڕێبەران و بەرپرسانی سیاسی کۆنترۆڵ دەکرێت یان ئاشکرا دەبێت و بەری پێ دەگیردرێت و بە دەگمەن دەگاتە ئاستی گەندەڵی لە وەڵاتانی ئیستبدادیدا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کلیاس
[ا ]
(کیلیاس - kilyas)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اکیاس
[ع - ا - ص ]
(ئەکیاس - ekyas)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ایاز، ایاس
[ا ]
(ئەیاز، ئەیاس - eyaz, eyas)
شنەی شەو، شنەی سارد، بای فێنک.
حەیاس (مامساڵ):
ڕنەیەکە لەپشتەوەی پێی کەڵەبابانە و تەمەنیان نیشاندەدات.
حەیاس:
حەیاسە ، هەیاسە کەمبەرەیە ، کە ژنان لەپشتی خۆیان گرێ دەدەن.
خدرەلیاس
شانزدهم اسفند
خدرەلیاس
شازدەی مانگی ڕەشەمە: خدرەلیاس سەرما خەڵاس
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
روشن قیاس
[ص. مر ]
(ره وشه ن غیاس - rewşen xîyas)
زیره ک، تیژفام.
ستێرنیاس(باد.)
ﺌەستێرەناس._ی: ﺌەستێرەناسی.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سۆریاس
گیایەکی کوێستانییە گەڵای وەک کەوەر وایە بەڵام باریکترە دەکرێ بەچێشت .
سۆریاس
سیر کوهی، گیاهی است آشی
سۆریاس
گیایەکی کووێستانییە گەڵای وەکوو کەوەری وایە بهڵام باریکترە و دەکرێ بەچێشت.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سیاس
[ص ]
(سه ییاس - seyyas)
سیاسه توان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
صاحبقیاس
[ص.مر ]
(ساحیب قییاس ـ saĥib xîyas)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قیاس
[مص. ع ]
(غییاس – xîyas)
قەیاس
اَدگر، چنان دانیف سَنجش،
قەیاس
وەکزانی، وازانی ئەنازەگیری، بەراورددان [بەراورد کردن و هەڵسەنگاندنی دوو شت پێکەوە]
قەیاس
قِیاس، اِقاسَه، مُقایَسَه، تَشبیه، تقدیر
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مقیاس
[ا. ع ]
(میغیاس - mixyas)