تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاڵقە لە گوێ
[[عا. کو.]]
«ستـ.» ١- گوێ لە مست، گوێ ڕایەڵ، کەسێکی بە قسەی کەسێکی تر بکا، ٢- «کنـ.» بەندە، غوڵام، عەبد. تێبــ. ــ لە دەورانی بەندەداریدا کە مرۆڤ وەکوو کاڵا دەکڕدرا و دەفرۆشرا بۆ ئەوەی «بەندە» و ئەوانەی عەبد نەبوون لێک جیا بکڕیتەوە، ئاڵقەیێکیان لە گوێچکە یا ملی «بەندە» کان دەکرد. چی بووترایە: بەندە و عەبدی فڵان کەس یان بیگوتیا: ئاڵقە لە گوێی وەکوو یەک بوو. * ئەڵقە بە گووش، ئەڵقە لە گوێ.
ئایشە گوێ درێژ
«نتـ.»، ۱- «مکـ.» یەکێکە لە و مەوجوودە خەیاڵییانەی کە لە فۆلکلۆڕی کوردیدا باس دە کرێ. ئەمەیان لە موکریان دایکان مناڵی پێ دەترسێنن، ڕەنگە هەر لەبەر ناوە سەیرەکەی بێ.: ڕۆڵە بنوو ئایشە گوێ درێژ هات. ۲- «سیمـ.»، «کنـ.» کەر.
بانگ بە گوێ دادان
«مست.، مت.» خوێندنی ئەو دووعاعایانەی کە له دینی ئیسلامدا بۆ «بانگ /٢» دیاریکراوە. لەبن سەری منداڵی ساوای تازه لەدایک بوو. تێبــ.- ئەم کاره چەند ڕۆژێ پاش بوونی منداڵ دەکرێ، شەوێک به پێی حاڵ خێزانه خاوەن منداڵەکه، دۆست و خزم و کەسی خۆیان و مەلایەک بانگ دەکەن بۆ نان خواردن و ناونانی مناڵەکەیان قۆنداغەکەی منداڵەکە لەشوێنێک دادەنێن و «مەلا» لەلای ڕاستی سەری ڕا دەو ستێ و بانگ دەدا، پاشان به د ەنگێکی بەرز ئەو ناوه دەڵێ کە دایک و بابی منداڵەکه پەسە ندیان کردوه و دەبێژێ: «ئەو ناومان نا...».
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێ گوێ
بریتییە لە کەسێک کە ئامۆژگاری نەچی بەگوێیدا
تەپڵی گوێ
تەپڵی گۆش
داڵانی گوێ
دهلیز الاذن
داڵانی گوێ
Vestibule of the ear
گوێ
گوێچکە. [ئەندامی بیستن.]
گوێ
اُذن، سَمع.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گوێ
دو پارچە گۆشتە بە لای ڕاست و چەپی سەری گیاندارەوە ، کونێکی تێدایە دەمگی پێ دەبیەت
گوێ
گوێچکه٬ گوھ کۆ٬ ـــ لە مست : خۆشباوەڕ٬ خستنە پشت ـــ : گوێ پێنەدان٬ بە هەڵێنان: بە گوّدا خوێندن٬ ـــ بان : سەرەتناتکە٬ سەراسوێ ٬ ـــ بەگوارە: گیلاخە ٬ گیایەکە٬ قەراخ٬ کەنار٬ ـــ گران: گوێ کپ٬ ـــ بڕ : دەستبڕ٬ ـــ بەل: گوهبە ٬ گەوج٬ ڕازڕانەگر٬ ـــ درێژ: کەر ـــ دێری : فەرمان بەرداری ٬ سەرشۆڕی ٬ ـــ ڕاگر: بیستە(ڕەوا.)
گوێ بڕ
کلاهبردار
گوێ بڕ
دەسبڕ، گووشبڕ
گوێ بڕکە
بیماری گوش کودکان
گوێ بڕکە
نەخۆشیەکی زارۆکانە
بای ڕە گوێیان نیشتووە
(کن.) خۆی لێ گۆڕاوە، مەغروور بووە.
بن گوێچکه
بُناگوش، بُن گوش.
بن گوێچکه
بناگوێچکه. [بناگوێ، پەناگوێ]
بن گوێچکه
لِهزِمَة.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەربای گوێکەوتن
بریتییە لە سووسەکردنی قسەیەک
زرنگەی گوێچکه
آواز گوش.
زرنگەی گوێچکه
[زرنگاوەی گوێ.]
زرنگەی گوێچکه
دَويّ، هَوِيّ، طَنین، هَفِیف، صَرِیر.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سەر . گوێلاک
سەنگینی گوێچکە
سنگینی گوش، دیر شنیدن
سەنگینی گوێچکە
کەم ژنەفتن، دێر ژنەفتن [قورس بوونی گوێ، باش نەبیستن]
سەنگینی گوێچکە
وَقر
قرتماخەی گوێچکە
قرتماخەی گوێچکە
سمراخە، چڵک گوێچکە [ژەنگی گوێ]
قرتماخەی گوێچکە
اُفّ، صِملاخ
نەرمەی گوێچک
بەشی خوارەوەی گوێ٬ کە نەرمە گۆشته٬ ئەو بەشە ی نەرمە گۆشتەی خوارەوەی گوێیه٬ کە ئافرەتان کونی دەکەن و گوارەی پێوەدەکەن
نەرمەی گوێچکە
خاج، نرمەی گوش، بلگ گوش.
نەرمەی گوێچکە
بەڵگ گوێچکە. [شلکەی گوێ.]
نەرمەی گوێچکە
شَحمَة، شَحمَةُ الأُذُن.
پاران گوێن
گوساله پارینه