ئاپۆرەی مەردم و هەراو هۆریاو زەنا زەنا

(نا.)، (مک.) ١- زۆر و زەبەند، کۆمەڵێکی زۆری خەڵک. ((چەند لەشکرێکی ئەنگامەیە، بۆ قۆشەن و بە زەمزەمەیە)) (تحفە: ج١-٢٠٦). ٢- کار و کردەوە یا هەرا و هۆریای زۆر و سەرنج ڕاکێش (چ تاقە کەسێ بەرپای کا یا کۆمەڵە خەڵکێ). * هەنگامە. تێبــ.- من ئەم وشەم هەر بە (هەنگامە) بیستووە.

هەنگاو

لێدان و پێکانی شتێک

به هدف زدن

ئەنگافتن

(مست. مت.) ١- بەرد، تیر، گوللە و... لە نیشانەدان. فیشەکی بە خەسار نەدەچوو هەر دەستی لە پەلەپیتکە بەردەدا یەکێکی دەنگاوت، (دەئەنگاوت). ئەو هەموو بەردەت هاویشتێ نەت ئەنگاوت. هەر دەیئەنگێوم بۆ کوێ دەچێ. ٢- بە نەفەس و هێزی ڕوحی کەسێک تووشی ناڕەحەتی و گیر و گرفت کردن. لێمان بوونە شێخ مەند و شێخ ڕەش هەر لەوەی ئازان یەکتری بنفێون (بئەنگێون)، باسی ئەم شەخسە مەکە زۆر تووڕەیە تا ئێستا چەند کەسی ئەنگاوتووە. ٣- (مج.) دیتن، بەدی کردن. ((برایم خۆ من بە قسەی شەیتانانم دەگەڵ نەکردی، لە ڕازی کانییەم بۆ خۆم بەچاو ئەنگاوتی)) (تحفە: ج١-٣٧٦). * ئەنگافتن، پێکان (ماددی و مەعنەوی)، هەنگاوتن. (بک.) هەنگافتن. تێبــ.- مانای تەرکیبی ئەم وشەیە دەبێتە: لێل نیزیک کردنەوە، پێکەوە بەند کردن. تم: ئەنجامە.

تیرخورده

ئەنگافتە

دەردی کوتوپڕی، (ئەنگاوتە) لە گۆی دڵیدا

تیرخورده

ئەنگافتە

(نمف. سمف.: ئەنگاوتن)، (مک.) شتێ یا کەسێ کە هۆیەکی غەیرە ماددی پێکابێتی. ڕەببی ڕۆڵە ئەنگاوتەبی. کچی دایکم حەکیمی چی ئەوە ئەنگاوتە بووە خێری بۆ لە خۆ بگرن. * ئەنگافتە. هس.: ئەنگواو، ئەنگێوراو.

دەردی کوتووپڕی، لە کاتی تووککردنێدا دەڵێن: یاخووا_ت لێدا، ئەنگاوتە لە گۆی دڵی دا. ئەنگاوتن: لەنیشاندان، خرچاندن، خچاندن، خیچاندن، هەنگاوتن، ئەنگافتن، هنگافتن، لێدان،(هەورا)پێکان، پێکاندن، چتێک لە چتێکیتر بدرێ و ئازاری بدات یا زامداری بکات. پێروو ئەنگووت: کۆهەڵات، گەلاوێژ ئەنگووت: گەلاوێژ هەڵات، نێری خۆی ئەنگووتووە: نێری خۆی ناسیوە

(مست. لا.)، (مک.) کتوپڕ نەخۆش کەوتن، تووشی بەڵایەک بوون ( بێ ئەوەی هۆیەکی دیاری هەبێ).

بریندار

پەرێشان و گرفتار

پشیم، پریشان، افسردە، شپلیدە، آزردە، افگار، سگالی. ریش، زخمی، زخمدار.

دڵڕیش، دڵڕەنج، پەشێو، پەرێش، پەژێو. ڕێش، زەخمدار. [کز و داماو، دڵبڕین. بریندار]

ملول، محزون، حزین، مهموم، ملهوف، لهف، لهیف، لهوف. مجروح.