پەژمینە [ (تەمێکە لەسەر کاکڵی بستە و گوێز و بادام و تاڵ و توند و خراپی دەکات)]

حَمَت، حَشَن، قَنَمَه، حَنحَنَه

کفک
سپیدک گیاه

کەڕوو

کەڕو، برش، کەڕە
دۆکەی گیا

کەڕوو٬ کەڕەووڵ٬ پەژمینە

کەڕوو. بەڵفێکی سەوزڕەنگە لەسەرنانی و چتی نمناک دەنیشێ. کەڕوویێکە لەسەر ڕووی بادام هەڵدەنیشێ و تاڵیان دەکات.

بیماری جذام

گولی

نەخۆشی گولی

کولی

یکبار
یکهو

یەکجار
لەپڕ، ژنشکاڤ

شەڵوار بەکۆڵ، ڕخە، شەلەمە، گیایەکی بەهارییەو بۆ ڕەوانی زۆر باشە

دلقک
چیدن کرک از پوست حیوانات

گاڵتەجاڕی گەمەی تەنافبازی
موو ڕنین لە کەوڵی ئاژەڵ

(نت.) ١- کاری ڕنینەوەی خوری و مووی کەوڵی مەڕ و بزن کە بە زیندوویی نەبڕابنەوە. ٢- (مک.) یەکێکە لە عناسری یاری (میرمیرێن) کە تا بیست سی ساڵ لەمەوپێش لە کوردەواریدا باو بوو. تێبــ.- ئیشکەڕن زەلامێک بوو جلکی سەیری دەبەر دەکرا، ریشێکی گەورەیان لە خوری بۆ دەکرد، کوولەکە ئاوییەکی درێژۆکەی لە باتی کڵاو دەکردە سەر و گۆپاڵێکی گەورەی بە دەستەوە دەگرت، ئەم پیاوە دوو ئیشی هەبوو، یەکیان جێبەجێ کردنی هەموو فەرمانێکی میر، دووەمیان وەپێکەنین خستنی میر تا بە پێی ڕێ و شوێنی یارییەکە لە میرێتی بکەوێ.

ووشکەڕن

رودخانەای که در تابستان می خشکد
اسب تعلیم ندیده

چۆمێ کە هاوین وشک دەکا
یەکسمی فێرەڕەوت نەکراو

باریکە ڕێگا، ڕێگای باریک و تەسک، ڕێگە باریکە

(نت.) ڕێگایەکە تەسک و خۆش نەکراو بێ بەڵام هاتوچۆی پێدا بکرێ.

ڕێگای باریکی تەسک

کوره راه

ڕچە، کوێرە ڕێ، ڕێگەی تەسک

باریکەڕێگا، ڕێگای باریک و تەسک

پیادەڕێ، ڕێچ، ڕچە، ڕچان، ڕەچە، ڕچەڕێ، باریکەڕا، ڕچکە، ڕێچکە، شیڤەڕێ

وتەیەکە بەکار دێنرێ لە کاتی شیوەندا

کلمه شیون و نوحه

وشەی شیوەن و خەمباری

«شر.»،«کعر.» ١- شێوە ڕستەیەکە لە شین و شەپۆڕی کاتی باوک مردن یا خۆشەویستێکا بە کار دێت:: ئەی باوکە ڕۆ پسشتت شکاندم. ٢- «مج.» - له دەربڕینی خەم و خەفەتدا بەکاردێت. تێبــ.- وا تێدەگەم کە کەرتی «ڕۆ» ڕیشەی مەسدەری «ڕۆیین» و «ڕۆیشتن» بێ.*«مک.» بابەڕۆ.

ووتەیەکە لەکاتی شیوەنێدا بەکار دێنرێ

بزنێکە گووێی بچووک و قوت بێ