لە تەڕی ڕزگار کردن
لە شیردان وەستانی شیردەر: چێڵەکەمان ئیشکی کرد

(مست. مت.)، آ) نەهێشتنی تەڕایی لە شتێکدا کە خۆی تەڕایی هەبێ، بە هەر هۆیەکی لەلاوە. لە کوردستان گەلێ میوە و گیا و گۆڵ ئیشک دەکەن و هەڵیدەگرن بۆ زستانێ. ب) بە کارێکی مەعنەوی ( بەد قەدەمی، چاوپیسی، بێ شانسی...) خیر لە کارێک یا شتێک بڕین، کەڵک پێوە نەهێشتن. ((بچێتە سەر سیروان ئیشکی دەکا)). ٢-(مست. لا.) آ) تم: ئیشک بوون. هەموو ساڵی لەم مانگەیدا کانی پیرەمەلەک ئیشک (ئیشکی) دەکا، ب) بڕانی شیری مەڕ و بزن و مانگا و... مانگاکەی ماڵی حاجی شەریف ئیشکی کردووە.

(مست. مت.) نەهێشتنی تەڕایی لە سەر شتێکی کە لە لاوە تەڕ کرابێ یا تەڕ بووبێ. دە وەرنە نیزیک سۆبەکە خۆتان ئیشک کەنەوە، ها! ئەوە خاولی دەموچاوی پێ ئیشک کەوە. ٢- (کن.) پاشەکەوت کردن، دەست پێوەگرتن، لەچەری کردن. بە قوربانە! لیرەکان دەست لێ مەدە هەر ئیشکیان کەوە. هیچ خەرج ناکا هەر خەریکە پارەکانی ئیشک دەکاتەوە، ئەم منداڵانەی لە برسان ئیشک کردۆتەوە. تێبــ.- بەکارهێنانی ئەم وشەیە بەم مانایانە، سەر کۆنەی تێدایە.

(مست. مت.)، (سن.) ١- پاشبەند و پێشبەند کردنی وڵاغی بەرزە. بەم گوریسە ماینەکە ئیشکیل کە با ڕانەکا. ٢- بەستنەوەی دەستێک و قاچی وڵاغ بۆ هەر مەبەستێ بێ.

١- (مست. لا.) دووپاتە کردنەوەی قسە، سەر لە نوێ خوێندنەوە یا گوتنەوە. چەند جارمان لێ ئیعادە کردەوە، ئەوجار تێ نەگەیشت. زۆر سەیرە دەجار قسەیەک ئیعادە دەکاتەوە. ٢- (مست. مت.) آ)ڕەت کردنەوەی شتێک بۆ خاوەنی. کتێبــ.ەکەم بۆ ئیعادە کردەوە. هێشتا پارەکەی شێرکۆی ئیعادە نەکردۆتەوە. ب) گەڕاندنەوە و ناردنەوەی شتێک بۆ شوێنێ. ئەوڕاقەکانیان ئیعادەی بەغدا کردۆتەوە.

(مست. لا.)، (کئێر.) باوەڕ کردن بە کەسێ لە هەر بابەتێکەوە بێ.

(مست. لا.)، (کعر.) بە حیساب هێنان، لە قەڵەم دان. ئیعتیباری کەن من هەر نەبووم، وای ئیعتیبارەکە پیاوێکی کوشتوە و خۆی هاویشتۆتە ماڵت.

(مست. لا.) دەربڕینی ناڕازێتی بەرامبەر کار و قسەی کەسێ یا هەیئەتێ. ئەو هەموو ئیعتیڕازەشی کرد گوییان نەدایە.

(مست. لا.) ١- ئیقرار کردن، دان پێداهێنان. ٢- ڕاستی گوتن، سەلماندن. ٣- ئاشکرا کردنی ئەندامەتی خۆ و خەڵک لە پارتییەکەدا لای کاربەدەستانی میری یا دەرخستنی نهێنییەکانی ئەو پاڕتییە.

(مست. مت.) کوشتنی کەسێ لەسەر بڕیاری دادگایەک، جا بە هەڵاوەسین بێ یا گوللە باران کردن و...

(مست. لا.) ڕۆژوو شکاندن. بەربانگ کردنەوە.

(مست. لا.)، (کعر.) ١- نابووت بوونی بازرگان یا کاسبێکی ناو بازاڕ. نەدار بوون. لە مایەکەوتن. ٢- دۆڕاندنی زۆر لە قومارا. ٣- لە دەست دانی باوەڕی خەڵک بە خۆ، لە ئیش و کاری سیاسی و کۆمەڵایەتیدا.

شکایەت بردنە بەر دادگا بە شێوەیەکی قانوونی.

(مست. لا.) ١- دەست بە ماڵی خۆوە گرتن. ٢- کەم خەرج کردن، دەس گێڕانەوە لە سەرف کردن. ٣- (مج.) خەرج و مەسرەفی بێهوودە نەکردن، پاشەکەوت کردن.

(مست. لا.) ١- دەست بە کارێ کردن، پر بە کارێکدا کردن. ٢- ئازایەتی و دلێری نواندن. ئەو ئیقدامەی... کردی بە کەس ناکرێ.

(مست. لا.) ئیعتیڕاف کردن.

(مست. مت.) ١- ڕازی کردنی کەسێ بە قسە و بیروڕای خۆ. ٢- پێ قبووڵ کردن. توانستێکی سەیری هەیە لە ئیقناع کردنا. ئیقناعم کردەوە واز لە سەفەرەکەی بێنێ. بۆی ئیقناع نەکرا.

(مست. مت.) ١- دەست درێژی کردن، خۆ تیگەیاندن. ٢- (مج.) ئازاردان. (نابێ ئیلاقەی فەرخی بکەن ئەمەگم دەچێ بەزایە)) (تحفە: ج٢- ١٢١). ٣- (مج.) پێکهاتنی کاری جنسی نێوان ژن و پیاو. ((چوار ساڵ بوو شەمێی هێنابوو، ئیلاقەی نەدەکرد. کوتی: بۆچی ئیلاقەی من ناکەی؟ کوتی: هەتا بە دەستی خۆت دۆخینم نەکەیەوە...)) (تحفە: ج١-٣٣٤).

چغریدن، پرسش، آگاهی گرفتن. روکردن، نگاەکردن، روبرگرداندن.

لاکردنەوە، بەرکردن، هەواڵپرسی. [ئاوڕدانەوە، بایەخپێدان]