تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 707
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ژوڵیاگ
پژمرده
،
ژولیده
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ژوڵیاگ
ژاکاو
،
سیس
هەڵگەڕاو
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ژوی
انگم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ژوی
جیوەی داروگیا
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ژێر بەرەو ژوور
چاوێکە
لەبەر
بێ
هۆشبوون ڕەشێنەکەی چووبێتە
بەرەو
ژوور
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کی ژوان
کدامیک
از
آنها؟
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کی ژوان
کام
لەوان
؟
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برژوا
«نمف. له مس. برژان.»، «مک. سیم. هل.کک.» ١-
هەر
شتێکی
خواردەمەنی
که
ڕاست
وخۆ
به
هۆی
ئاگرەوه له حاڵەتی
کاڵی
و
خاوی
هاتبێتەدەر و
بۆ
خواردن
ئامادە
بووبێ::
گۆشتی
برژاو
.
ماسی
برژاو
، *برشته «
تەنیا
بۆ
نان
». «سن.»
برژیاگ
. «بک.»
براشتی
. ٢-
زۆر
شارەزا
و
لێزان
بوونی
کەسێک له کارێکا.*کوڵاو.سووتاو.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆرژوا
«نا.»، «کئێر»
تاکه
کەسێک
لە
چینی
بۆڕژوازی
تێبــ.- آ»
ئەم
وشەیه له زمانی فڕەنسیێڕا هاتۆته
ناو
زمانی
فارسی
و لەوێشڕا کەوتۆته
ناو
زمانی
کوردی
له
کوردستانی
ئێران
. ب» زمانی فڕەنسی
ئەم
وشەیەی له بووورگ «
bourg
» ی ئەڵەمانی
به
مانای «شاڕۆکه» داتاشیوه و مانای «بۆرژوا» دەبێته: «
خەڵکی
بوورگ»، دانیشتووی بوورگ» و مانای دیکەشی هەیه،
بەڵام
لەزمانی کوردیدا
هەر
مانا
سیاسیەکەی مەبەسته. ج» له زمانی کوردیدا وشەی «
شارەزا
»
مان
هەیه
که
لە
لانی
لۆغەتەوه ماناکەی دەبێته: «ئەوکەسەی
لەسار
-
زاوا
- لەدایک بووه»
کە
دەقاو
دەق
مانای «بۆرژوا» ی فڕەنسی
یه
،
بەڵام
وەکوو
دەزانین
ئەم
وشەیه
ئێستا
تەنیا
بەمانای «کەسێکی
ڕێ
و شوێنی کارێک بزانێ
یا
بەڵەدی
جێگایە ک
بێ
» بەکاردێت.* «کعر.»
بۆر
جوازی/1.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
آباژور
[ا - فر ]
(ئاباژور - abajûr)
سابات
،
کەپر
،
چاتۆڵ
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاوەژوو
کاڵاو پۆشاکی
هەڵگەڕاوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاوەژوو
ئاوەژووبوون
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاوەژوو
ئاوەژووکردن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوەژوو
[[ئاواژ+ئوو]]
«سمفـ.»، «مکـ.» ۱- پێچەوانەی
باری
ئاسایی
،
هەڵگەڕانەوە
«
بۆ
هەموو
شتێ». ۲-
بەروپشت
کراو
«
بۆ
جل
و
پۆشاک
».
بە
ئاوەژوو_ «بنتـ.»
بە
شێوەیێکی
پێچەوانە
. بەراوەژوو_ «ستـ.»
حاڵی
جل
و
پۆشاک
کە
دیوی ناوەوەیان خرابێتە
دەرەوە
،
بەر
و
پشت
کرابن:
ئەوە
بۆچی
کەواکەت بەرئاوەژوو
دەبەر
کردووە ٭«سیمـ.، هڵل.»
بەرەواژ
. «بکـ»
واژی
.
واژی
بووین:
لەجێ
چوون
، وەرگەڕانی جمگەی
دەست
و
قاچ
«تمـ: ژابا_۴۲۹». تێبــ.۱»
بە
لای
منەوە کەرتی یەکەمی
ئەم
وشەیە «
ئاواژ
»
لە
وشەی «ئەپانک، ئەپاک، ئەپاچ» ی ئاوێستایی کەوتۆتەوە
کە
بە
قسەی
دوکتۆر
معین
«تمـ: بوڕهان. جـ۱_۲۱۷، پەراوێز/۹»
لە
قاڵبی «ئەپاچ»
دا
بە
مانای «
بۆ
دواوە
،
دیسان
» چۆتە
ناو
زمانی
پەهلەوی
و «
باز
» ی
فارسی
تازە
هەر
بەم
مانایانە و
چەند
مانایاکی
تر
لێ
کەوتۆتەوە «ئەواژ» ی بن لەهجەکانی سلەیمانی و
هەولێر
وەچی
ڕاستە
و
خۆی
«ئەپاچ» ی ئاوێستایین و «
ئاواژ
» ی موکوریانی قۆناغێکی تازەتری گۆڕانی وشەکە حیسابە. ب» بەوەیڕا
کە
«
ئاوەژوو
»
لە
قاڵبی سفەتی مەفعوولیدایە
من
وای
بۆ
دەچم
کە
دەبێ
«ئەپاچ» ی ئاوێستایی
لەو
قۆناغەدا
کە
چۆتە
ناو
زمانی
پەهلەوی
قالبی «مەسدەر» ی وەرگرتبێ و زیاتر
لەوە
دەکا
ئەم
مەسدەرە
لە
شێوەی «ئەپاچتەن»
یا
«ئەپاچیتەن» دابووبێ
بەڵام
نە
لە
کوردی
و
نە
لە
فارسیدا مەسدەرێکی ئاوام
بەرچاو
نەکەوتووە ڕێگەی
ئەوە
بدا
بڵێین
وەچی
ئەو
مەسدەرە کۆنەیە
کە
«
ئاوەژوو
» ی
لێ
بە
جێماوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاوەژوو
کاڵاو پۆشاکی هەڵگەڕاوەوە، بەرواژی، وەرگێڕڕاو،
وەرگێڵاو
،
بەرەواژ
،
واژی
،
تەرسە
، هۆکدار،
ڤاژی
، هەڵگەڕاوەوە، (
دەر
) هەڵگەردیاو،(خۆ)
قەلەواژی
،
هەڵەوگەڕ
،
پێچەوانە
، بەرەواژوو، پاشبۆکی، چەواشە._ بوونەوە: هەڵگەڕانەوەی
پۆشاک
و
ئیتر
،
وەرچەرخان
، وەرگەڕان._ کردنەوە:
هەڵگێڕانەوە
،
وەرگێڕان
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوەژوو کردن
«مستـ. متـ.» تمـ:
ئاوەژوو
کردنەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوەژوو کردنەوە
«مستـ. متـ.» ۱-هەڵگێرانەوەی شتێک
لە
بارێکەوە
بۆ
بارێکی
تر
. ۲-بەر و
پشت
کردنی
جلک
و پۆشتەنی:
لە
کوردەواری
کە
سەگ
بلوورێنێ لینگە کەوشێک
ئاوەژوو
دەکەنەوە. ٭
ئاوەژوو
کردن
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاژوان
لێخۆڕین
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاژوان
لێخوڕان
، ڕانران
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاژوین
هاژین
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاژوین
بڵاوبوونەوەی شتێک
لە
شوێنێک
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاژوین
لێخوڕین
لە
شووێنێکیدا؛
ئەو
ڕانە
لەو
پاوەنەدا_
بووە
. بڵاوبوونەوەی ئاژاڵان
لە
دەشتێدا
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاژوەر
لێخوڕ
،
ئاژۆ
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
افژولیدن
[مص - م ]
(ئەفژولیدەن - efjulîden)
پەرێشان
کردن
،
پەڕاگەندە
کردن
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
انگژوا
[ا ]
(ئەنگیژڤا - engijva)
ئاغەڵ
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
اوژولیدن
[مص - م ]
(ئەوژولیدەن - ewjulîden)
پەڕاگەندەکردن،
پەرێشان
کردن
، هاڕوژاندن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
بردنەژوور
بردنە
ناوەوە
7
8
9
10
11
12
13