تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان

X
   
 
   


سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
کوویزە (ڕایەت)
لاپانە قووڵەکەی جگییە . (باک.) ئارد.
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
گوێ ڕایەڵ
پندشنو، پندپذیر
فرمانبر
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گوێ ڕایەڵ
کەسێ کە قسەی پەند و قسەی گەورەتران بە جێ دێنێ
فەرمانبەر
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
گوێ ڕایەڵی
فرمانبرداری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گوێ ڕایەڵی
ملکەچی و فەرمانبەری
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گوێ ڕایەڵی
بەرفرمانی
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
گەرم ڕاهاتن
گرم شدن، سرگرم کار شدن
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گەرم ڕاهاتن
گەرمبوون
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بان گێڕان
«مست. مت.» گلێرکردنەوه و سووڕاندنەوەی باگردێن لەو سەری بانی خانوو بۆ ئەو سەری، بۆ پەستاونەوەی د رز و قەڵشەکانی و ئیشک بوونی دڵۆپه ی ناو ماڵ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگدەری گاڕان
«نت.»، «کن.» گوێدرێژ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ببڕای ببڕای
[[ببڕ+ئای+ببڕ+ئای]]
«بنت.» هیچ کاتێ، قەت:: ببڕای ببڕای من بم و جارێکی تر سەفەر ناکەم. «عا.» قطعا، ابدا.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به باڵابڕان
[[به /3+باڵا/1+بڕان]]
مست. لا.»، «کن.» 1- به قیسمەت بوون، به نەسیب بوون:: ەد یگوت من ناچم با ئەو جاره یەکێکی تر بچێ خۆ بە باڵای منەوه نەبڕاوه، 2-کارێک که له هەموو کەس چاتر به کەسێ بکرێ یا شتێ بۆ یەکێ له هەموو کەس زیاتر دەست بدا:: ئەوه هەر به نەوزاد دەکرێ دەڵەی به باڵی بڕاوه.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕاده
«نا.»، «کئێر.» ورده و خاکەیێکی که به کوتانەوە و سوونەوه و تاشین و بڕبەندکاری له مەعدەن «فلز» ێک د ەکەوێتەوه:: بڕادەی ئاسن، بڕادەی مس، بڕادەی زێڕ.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕاندنەوه
«مست. مت.» تم: بڕینەوه/5: پێویست ئەم شەڕه ببڕێتەوه. هەر بە دوو قسه بڕاندیانەوه.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕانەوه
[[بڕان+2-ئه‌وه/2]]
«مست. لا..» کۆتایی هاتنی شتێک:: ئیتر ئەم باسه بڕایەوه، قسە له شتێکی دی بکەین، کوڕه دەبەسه! نەبڕایەوه، بۆ هێندی لێ دەڵەی. ماڵی جووکلی به جارێک بڕانەوه کەسیان لێ دەرنەچوو «باسی زولفی درێژ و چاوی بەخەو + نەبڕاوه ! بووه بوه ترێ خەسرەو «حاجی قادر»
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕاو
«نمف.: بڕان» 1- برین لێکراو به تیخو چەقۆ 2- لەت کراو. جودابۆوه.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەخت وەرگەڕان
[[ بەخت+وه‌‌رگه‌ڕان]]
مست. لا.»، «مک.» چەواشەبوونی ئەحواڵی کەسێک لەباشی ڕا بۆ خەراپی.::دە ک ڕەببی تەخت و بەختی و رگەڕێ
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
پێ بڕان
[[پێ = «به + ی = ز.» + بڕان ]]
«مست. لا.» بەش بەرک وتن. «کاڵەم دڕا و چم پێ نەبڕا» .:: ئەو ساڵ 200 دیناری هەر لە تووتنی پێ بڕاوه.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئئیحتیڕامی خۆ ڕاگرتن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١-ڕەفتار کردنی کەسێ بەجۆرێ کە خەڵک قەدری بزانن و حورمەتی بگرن. ٢- (کن.) بێ ئەدەب نەبوون. با ئیحتڕامی خۆی ڕاگرتبا و هێندەی قسەی زیادی نەکردبا تا وای بەسەر نەهاتبا.
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارام لێ بڕان
«مستـ. لا.» ناڕەحەت بوون بە هۆی ژان و ئێش و نەخۆشی یان خەم و پەژارە و خەیاڵاتەوە: چەند ڕۆژە نەوزاد سوورەکوانێکی لێ هاتووە ئارامی لێ بڕاوه، لە تاو پیرۆت ئارامم لێ بڕاوه، ئەوەندی پەرۆش بوو ئارامی لێ بڕابوو* ئارام لێ هەڵگیران.
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
ئاراڕات
چیای ئاگرییە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاشووبگێڕان
ئاشووب نانەوە
سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووبگێڕان
«مستـ. لا.» تمـ: ئاژاوەگێڕان.
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
ئاشووبگێڕان
شەڕو کێشەنانەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان
ئاشگەڕان
ئیش بە ئاش کردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئامڕاز
هاوڕاز
سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئامڕاز
همراز

مافی لەبەرگرتنەوە © 2014 - 2024 وشەدان
پ‌.هـ.د پێوەندی هاوکێش وەرگرتنی قەدبڕی سایت