تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ڕوح چوون
برێتی لە ترسی زۆر، زاڵەترەک بوون
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ڕۆح چوون
بریتییە لە ترسان
ڕێ تێ چوون
امکان پذیری
ڕێ تێ چوون
شیاوی پێک هاتن، ڕەنگە: ئەم کارە ڕێی تێ ناچێ بکرێ
ڕێ لەبەر چوون
آسوده سفر کردن
ڕێ لەبەر چوون
ژانی ماڵات و چوارپێیان
گرکە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کوڵە چوارشەموو
دواترین چوارشەمووی مانگی سەفەرە کە دانی پێغەمبەری تێدا (شکێنراوە)
یەک چوون
چوونە یەک. [هاتنەوە یەک (کرژبوون، کۆبوونەوە)]
یەک چوون
تَقَبُّض، تَشَنُّج، تَجَمُّع.
به باچوون
[[به/3+3-با/1+چوون]]
«مست. لا.» له دەست دەرچوونی شتێک به هاسانی، له کیس چوونی شتێ «ماددی یا مەعنەوی» به خۆ ڕایی.
بچووک
[[بچ+ئۆك]]
«ست.» ١- حاڵی شتێکی لە هەر بابە تێکەوه «ئەندازه، قەدر و قیمەت، تەمەن و...» گەورە نەبێ:: ئەم خانووە بچووکه جێی ئێوەی تێدا نابێتەوه. ئەو کراسە دەبەرکه بزانە بە بەرت بچووک نیه. *بچکۆڵە، بچکۆلانە، بچکۆڵانە،بچووک، بچکۆلانه، بچکۆڵانه، چکۆله چکۆڵه، چکۆڵانه، گچکه،گچکەڵانە. «سن.، جنوو.» بووچک. ٢- «مج.» کەمتر لەکەسێ، خزمەتکاتی کەسێ،: تائێستا بچووکتان بووم لەمەودوا نابم. ٣- «بک.» منداڵ:. تێبــ. ١» وەکوو دەبینن دەنگی «ب» و «ل» لەم وشەیەدا دەبنە «پ» و «ل»، هۆی ئەم گۆڕانه جیرانەتی دەنگەکانه کە کار دەکەنه سەریەک و دەگۆڕێن. ب» بەلای منەوه ماکی ئەم وشەیه لە قۆناغی ئێستای زمانی کوردیدا «بچ» ە که دوای تێپەڕین بە دوو سێ قۆناغدا لە «ڤەچەک» ی پەهلەوی بە مانای «منداڵ» کەوتۆتەوە. وشەی «بەچ» لە وشەی «بەچکه» دا له «بوچک» ی بن لەهجەی سنەیی و لەهجەی جنووبیدا ئەو قۆناغەمان پێشان دەدە ن.
بچووکی
[[بچووك+٢-ئی]]
«حمس.» ١- کەمتری لە باری ئەندازه و قەدر و قیمەت و تەمەن و... ٢- «مج.» خزمەتکاری. * بچووکی.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئابڕووچوون
ڕیسوابوون
ئابڕووچوون
«مستـ.. لا.» سووک بوون لە ناو کۆمەڵا، بێ قەدر و حورمەت بوون لەبەر چاوی خەڵک. *ئابڕووتکان.
ئاقڵ تێکچوون
«مستـ. لا.»، «عا. کو.»، «مکـ.» ١- شێوانی ئاقڵ، لە دەست چوونی هەستی تێگەییشتن و سەرەودەر کردن لە کاران، لێک نەکردنەوەی چاکە و خراپە.. ٢- «کنـ.» شێت بوون، خەرفان.
ئاو لێچوون
[[ئاو+لێ «لە+ی» چوون]]
«مستـ. لا.» بەند نەبوونی ئاو بە دەفرانەوە.: ئافتاوەکە ئاوی لێدەچێ بیبەن لەحیمی کەن. گۆزەکە ئاوی لێدەچوو پنجمان کرد.
ئاوبەئاوچوون
بڕوانە: ئاوه و ئاوچوون
ئاولێچوون
نشت ظروف درز برداشته
ئاولێچوون
تکە کردنی دیزە و مەنجەڵی بە درز و کون تێ بوو
ئاولێچوون
ئاودەڵاندنی قاپ و دیزەو گۆزەی ئیترە، کە درزی هەبێ
ئاوڕووچوواندن(هەورا)
ئابڕووچوواندن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوڕووچوون
ئاوڕووچوون
آبرورفتە، گوهرشکستەشدن، بدنام شدن.
ئاوڕووچوون
بەدناوبوون. [حەیاچوون]
ئاوڕووچوون
تهتک، افتضاح، خزی، نضوب ماء الوجە.
ئاوڕووچووگ
آبرورفتە، گوهرشکستە، بدنام.