تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئیعتینا پێکردن
[[عا.: ئیعتینا + کو: پیکردن]]
(مست.،ت.) ١- گوێ پێدان، ئەهمیەت پێدان. ٢- ئاووڕ لێدانەوە، ئیعتینا بەم جۆرە شتانە ناکا. هەر ئیعتیناشی پێ نەکرد. دەبێ ئیعتینای پێ بکەی.
ئیعتیڕاف پێکردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) ١- بەڕاست زانین. ٢- بە ڕەسمی ناسینی دەوڵەت یا هەر هەیئەتێکی کۆمەڵایەتی، سیاسی و... ٣- بە زۆر و زەبری لێدان یا هەر هۆیەکی ڕاستی کارێ یا ڕووداوی بە کەسێ ئاشکرا کردن.
ئیفتیخار پێکردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) شانازی بە کەسێ یا بە شتێک کردن. ئیفتیخاری پێدەکەم کە تێکۆشەرێکی کوردە. * ئیفتیخار پێوە کردن. شانازی پێوە کردن.
ئیفتیڕا پێکردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) تم: بوختان پێکردن. ئیفتیڕایان پێکرد.
ئیقرار پێکردن
[[عا. کو.]]
١- (مست. لا.) تم: ئیعتیڕاف کردن. ٢- (مست. مت.) تم: ئیعتیڕاف پیکردن.
ئەتک پێکردن
[[عا. کو.]]
«مستـ. متـ.» هاندانی کەسێک بۆ کردنی کارو کردەوەیەکی ئەوتۆ، کە لە ئەنجاما تووشی خەجاڵەتی بێ و بە خۆیدا بشکێتەوە: ئەو ئەتکە چ بوو پێتان کرد، ئەتکێکی وایان پێ کردووە تا دنیا دنیابێ لە بیری نەچێتەوە. «پێی ئەکا ئەتک و سیاسەت، هەرکەسێ خۆی حەز بکا» «قاتڵی ڕووحی «حەمە» و جەللادی «وەسمان» هاتەوە»
باوەڕ پێکردن
«مست،. مت.» ١-قسەی کەسێ بەراست زانین و هەرچی بیڵێ بە حەقیقەت دانان. ٢- قبووڵ کردنی قسه، خه بەر،... و بە ڕاست دانانی. *باوەر پێ بوون، بڕواپێکردن.
بوختان پێکردن
«مست. مت.» بە ناڕاست قسەیەک یا کارێک دانه پاڵ کەسێ.:؛بوختانی پێدەکەن. بۆختانی پێ کرد گوتی هەزار تمەنم قەرزداره.
بڕوا پێکردن
«نا.»، «مک.» تم: باوەرپێکردن.
بەقا پێکردن
[[عا.، کو.]]
«مست.مت.» تم: باو ەر پێکردن.
بەیعەت پێکردن
«مست.، لا.»، ڕازی بوون به سەرۆکایەتی کەسێ و جڵە وی کاروباری خۆی تەسلیم کردن. هەڵبژاردنی سەرۆکی وڵات بە شێوەی ئیسلامەتی. تێبــ.ینی: تەگبیر و ڕاوێژ دەکەن تا ڕایان دێته سەر یەکێک بیکەن بە خەلیفه. ئەوجار یەکە یەکه هەڵدەستن و دەستی ئەو کەسه دەگرن و دەڵێن: بەیعەتم پێکردی. ب» خوالێخۆشبوو قازی مەحەممە دی شەهید سەرەڕای ئەوە که به شێوەیەکی گشتی و ئەمڕۆیی بۆ پێشەوا و سەرۆکایەتی حکومەتی میللی کوردستان هەڵبژێردرابوو، تا ماوەیەکیش هەرکەس بۆ دیتنی دەچوو داوای لێدەکرد «بەعەتی پێبکا» و دەیگوت تا سەرۆکایە تیەکەی شێوەی شەرعی و ئیسلامەتی وەربگری.
تەرن پێکردن(سل)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تەوزە پێکردن
گاڵتە پێکردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دیق پێکردن
سوێ خستنە ناودڵ
دەس پێکردن
رَخش، رَخشیدن، آغازیدن، آغازکردن.
دەس پێکردن
شُرُوع، اِبتِداء، اِفتِتاح.
دەس پێکردن
دەس پێشخستن،دەست پێکردن،ناوی خودالێهێنان.
ئەمرپێکردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) بۆ جیبەجێ کردنی کارێک، فەرمان (بە کەسێک) دان. ئەمری پێکرد کە دانیشێ، ئەمریان پێکردین، ئەمریان پێدەکەن.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باوەڕپێکردن
باوەڕکردن بەیەکێک
باوەڕپێکردن
بڕواو بەقا پێ کردن
باپێکردن
هەڵامساندن، پەچفاندن
بڵاوەپێکردن
بڕوانە: بڵاوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تیزپێکردن
گاڵتەکردن بەیەکێک
تیزپێکردن
گاڵتە بە کەسێک کردن
حەشرپێکردن:
ڕیسواکردن ، گاڵەپێکردن ، شڕکردن.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەسپێکردن
دەست پێکردن
سوخرەپێکردن
سوغرە و بێگاری پێکردن.
سەرپێکردن
سەرلەسەردانان
قالەپێکردن
(کە.):پێ یاگەیشتن٬ تێ گەیشتن٬ پێ گەیشتن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لەپێکردن
پێ کردن بەپێڵاو و گۆرەوی و دەرپێدا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
هەلپێکردن
داخرانی ئەلقەڕیزی دەرگا و شتی تر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گاڵتەپێکردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گاڵەپێکردن
حەشرکردن بە شتێک