تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



وەردە
بەردە، بەرەڵاکە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
وەردە و یەخسیر
بریتییە لە هەست و نیستی ناوماڵ
وەردەوبین
(هەورا.): بەربوونەوە٬ کەوتن
وەردەک
وَردوک، وَردَک، اَنگَل.
وەردەک
پێتەک، توفەیلی. [جیازی بووک، حەرف، ئامراز، مشەخۆر، لاورگە]
وەردەک
جِهازي، حَرف، مُعافِر، راشِن، ضَیفَن، طُفَیلي.
وەردەک
اُردک
جهیزیه عروس
سورچران، طفیلی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
وەردەک
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
وەردەک
وەردەک
(باک.): سۆنه٬ مراویی نێر
ئامانجە پەروەردەییەکان
الأهداف التربویة
ئامانجە پەروەردەییەکان
Educational objectives
بەرنامەکانی پەروەردەیی
الاسالیب التعلیمیة
بەرنامەکانی پەروەردەیی
Educational procedures
خووەردەراتن
(فە.): ڕۆژهەڵاتن
په ڕوەردەبوون
پَروَرده شدن، پَروَرش یافتن، فَروَرده شدن.
په ڕوەردەبوون
بەناوهاوریان. [بەخێو کران، بار¬هێنران]
په ڕوەردەبوون
رَبو، تَرَبّي.
پەروەردەبوون
پەروەردەکردن
پَروردن، فَروَردن، پَرورش دادن.
پەروەردەکردن
بەناوهاوردن. [بارهێنان، بەخێو کردن]
پەروەردەکردن
تَربیب، تَربِیَة، حَضانَة.
پەروەردەکەردەی
پەروەردەگار
خودا، یەزدان، ئاهوراموزدا، خوڵا، خوواوەند، ئافەرینندە، زەردەشت، یەکێکە لە ناوەکانی خودا، زەرتوشت
پەروەردەی سیاسی
راهێنانی تاک بۆ هاوبەشی چالاکانە لە ژیانی سیاسی و قبووڵکردنی بەرپرسیاریەتی لە کۆمەڵگە و ئاگەدارکردنی لە مافە تاکەکەسی و کۆمەڵایەتییەکان و فەلسەفە و سیستەمە سیاسیەکان. هەروەها ئاگەدارکردنی تاک لە دەوری سیاسەت لە ژیانی کۆمەڵایەتی، ئاریشە سیاسییەکانی ڕۆژانە و پێگە و شوێنگەی وەڵاتەکەی لەناو گۆڕەپانی نێودەوڵەتیدا. پەروەردەی سیاسی گونجاو، دەبێتە هۆی خۆشبەختی و یەکیەتی نەتەوەیی و ڕێککەوتنی نێونەتەوەیی.
پەروەردەی سیاسی
Political Education
ڕێکخراوەی پەروەردەیی، زانستی و کەلتووری نەتەوە یەکگرتووەکان (یونسکۆ)
دامەزرێنی ڕێکخراوەیەکی پەروەردەیی، زانستی و کەلتووری لە کۆنفرانسی وەزیرانی پەروەردەی هاوپەیمانان لە شەڕی جیهانی دووهەم لە لایەن دەوڵەتی بەریتانیا پێشنیاز کرا. ئەم ڕێکخراوە کە یەکێکە لەناوەندە پسپۆڕییەکانی نەتەوەیەکگرتووەکان لە ساڵی 1945 بەمەبەستی هەنگاونان لە پێناو ئاشتی و ئاسایشی جیهان لەڕێگەی هاریکاری نێونەتەوەیی بە کەڵکوەرگرتن لە پەروەردە و زانست و کەلتوور دامەزراوە، بە چەشنێک کە لە هەموو شوێنێک ستایشی عەداڵەت و سەروەریی قانوون و مافی مرۆڤ و ئازادییە سەرەکییەکان مسۆگەر بکات. ناوەندی یۆنسکۆ لە پاریسە.
چالاکییەکانی یونسکۆ لە 8 تەوەری سەرەکی پێکهاتووە:
1) پەروەردە، (مەحفکردنەوەی نەخوێندەواری، بردنەسەرەوەی ئاستی پەروەردە، ڕێزگرتن لە مافی مرۆڤ لەڕێی پەروەردە و دابینکردنی زانیاری بۆ گەشەپێدان بەشێوازەکانی پەروەردە) .
2)) زانستی سرووشتی، (هاوکاریکردنی زانایان و هاندان بۆ ئاسانکاری لەمەڕ فێربوونی زانست) .
3) زانستە کۆمەڵایەتییەکان، (هاندان بۆ ناساندنی کۆسپ و تەگەرە دەروونی و کۆمەڵایەتییەکانی بەردەم پەرەسەندن، بۆ وێنە جیاوازی ئایینی و نەژادپەرستی) .
4) چالاکییە فەرهەنگییەکان، (پەرەپێدان بە دانوستانی کەلتووری لەنێوان ئەندامانی ڕێکخراوە و ڕووخستنی ئاسەوارە هونەری و ئەدەبی و فەلسەفییەکان) .
5) سازدانی پێوەندی نێوان کەسایەتییەکان، (کۆکردنەوەی زانیاری لە بواری دەرفەتی ئیشوکار و خوێندن لە دەرەوە و سەفەری دۆستانە) .
6) پێوەندی گشتی، (ئاگەدارکردنەوەی هەمووان لە چالاکییەکانی یونسکۆ و ڕووداوە گرنگەکانی بواری پەروەردە و زانست و کەلتوور و یارمەتیدان بە جەماوەر بۆ فێربوونی زانست) .
7) تازەگەریی، (دابینکردنی پارە و کەلوپەل بۆ کتێبخانە و فێرگەکان و ناوەندە زانستییەکانی ئەو وەڵاتانەی لە شەڕدا وێران بوون یان دواکەوتوون) .
8) یارمەتی تەکنۆلۆجی، (دابینکردنی کەسانی پسپۆڕ لە بوارە گرنگەکانی پەروەردە، ڕاهێنانی مامۆستایان، پەروەردەی تەکنۆلۆجیکی و لێکۆڵینەوە و هاوڕایی زانستی لەگەڵ ئەندامانی یونسکۆ بو نەهێشتنەوەی نەخوێندەواریی و دروستکردنی خوێندنگە و …)
ڕێکخراوەی پەروەردەیی، زانستی و کەلتووری نەتەوە یەکگرتووەکان (یونسکۆ)
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد؛ یونسکو