Welfare state

ڕژێمێک کە بە ڕواڵەت سەربەخۆ بێت کەچی لە ڕاستیدا لە لایەن حکوومەتێکی دیکەوە کۆنتڕۆڵ و ئیدارە دەکرێت. بۆ وێنە ڤیچی فرانس لەسەروبەندی شەڕی دووهەمی جیهانی کە زێدەتر لە کۆنتڕۆڵی فەڕەنسەدا بوو.

دولت دست نشانده

Pappet Government

کابینەی سایه

Shadow cabinet

ڕێبەرانی حیزبی کەمینە لە پەرلەمانی بەریتانیا هەرکاتێک دەسەڵات بەدەستەوە بگرن، دەبنە ئەندامی کابینە. دەوڵەتی سێبەر یان دەوڵەتی خەیاڵی، کابینەیەکی گریمانکراوە کە حیزبە کەمینەکان لە وەڵاتانی دیموکراسیدا بۆ خۆیان سازی دەکەن و بۆ هەر وەزارەتێک، وەزیرێکی خەیاڵی دەستنیشان دەکەن. تایبەتمەندی ئەم کارە لەوەدایە کە حیزبی کەمینە چاودێریی بە سەر هەموو کاروباڕێکی دەوڵەتدا دەکات و دەتوانێت لەم بارەوە پێشنیاز و بیروبۆچوونی سوودمەند بخاتەڕوو.

دولت پلیسی

Police state

دەوڵەتێک کە تێیدا پۆلیس ـــ بە تایبەت پۆلیسی نهێنی ـــ دەسەڵاتێکی بەرفراوانی هەیە لە تۆقاندن و ترساندنی ئەو شارۆمەندانەی کە مافەکانیان پێشێل دەکرێت و ناتوانن لەڕێی قانوونییەوە دەنگی ناڕازایەتی خۆیان هەڵبڕن. نموونەی ئەم حکوومەتانە وەڵاتانی دیکتاتۆری یا تۆتالیتەرن کە تێیدا نەیارانی ڕژێمەکە سەرکوت دەکرێن و کەسانی ناڕازی، تەنیا بەهۆی سیاسییەوە دەخرێنە بەندیخانەوە.

دولت موقت

Provisional State

دەوڵەت یا حکوومەتێک کە لە بەرزەخێکی سیاسی واتە لە کاتی گواستنەوەی دەسەڵات لە سیستەمێکی سیاسیەوە بۆ سیستەمێکی سیاسی دیکە دروست دەبێ و تا پەسندکردنی دەستووری بنچینەیی نوێ و دانانی دامودەزگەی تازەی سیاسی، کاروباری وەڵات لە ئەستۆ دەگرێ. (بۆ نموونە گۆڕینی سیستەمی بەعسی عێراق بە سیستەمی کۆماری فیدراڵی لە ساڵی 2005 لەم وەڵاتە یان گۆڕینی ڕژێمی پاشایەتی ئێران بە کۆماری ئیسلامی لە ساڵی 1979). ڕەنگە دەوڵەتی کاتی لە دەرەوەی وەڵات بنیات بنرێت، ئەوەش لە کاتێکدایە کە ئەو وەڵاتە داگیرکرابێت یا سەرقاڵی شەڕ و شۆڕش بێت. ئەم جۆرە دەوڵەتە هەروەها بە دەوڵەتی ئازاد* ناوبردە دەکرێت.

دولت حقوقی

Rechtsstaat

زاراوەی دەوڵەتی یاسایی بەرهەمی ئەندێشەی کۆنی ئەڵمانیایی و سویسیرایە. فرێدریخ یۆلیۆس، سیاسەتمەداری کۆنەپارێزی ئەڵمانی پێی وایە: «دەوڵەت ئەبێ سنووری ڕەفتارەکانی خۆی و پانتای هاندانی شارۆمەندان بە شێوازێکی وردی یاسایی دەستنیشان بکات بێئەوەی زیانێکی بچووک بەرکەس بکەوێت». تایبەتمەندییەکانی دەوڵەتی یاسایی، بریتین لە:
ـــ هەبوونی دەستووری بنچینەیی کە تێیدا هێزەکان جیاکرابێتەوە و دەسەڵات دابەش بووبێت. (بڕوانە: جیا کردنەوەی هێزەکان)
ـــ دیاریکردنی هەندێ مافی ئازادیخوازانە و جوامێرانەی کۆمەڵایەتی شارۆمەندان لە دەستووری بنچینەییدا بە چەشنێک کە دانانی یاسای نوێ ببەستێتەوە بەم مافانەوە.

دهل و سُرنا، دَهُل.

دەهۆڵ و سڕنا، دەهۆڵ.[ئامرازێکی مۆسیقایە.]

نَقّارَة.

(دزە.): زاربەستوو، دەم قووچاو، مات، کپ. هەژار، ڕووت.- ی: زاربەستوویی، ماتی، کپی. هەژاری، ڕووتی، ڕەجاڵی