تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 4474
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
گەشەوکردن
داگرسانن
. [گەش
کردنەوە
، داگرساندن]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
گەشەوکردن
اِیقاد، اِضرام... .
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گەوکردنەوە
پێکەوە
لکاندن٬ یەکگرتنەوە.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
گەوکەر
بشزن
،
چینی
بندزن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گەوکەر
گاوکەر
،
کەسێ
کە
چینیە
شکاو
پینە
دەکا
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گەڵەساوکێ (کە.)
ناڕێک
ڕۆیشتن
و
لاق
لێکدان
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ڵووکە
پسوند
تصغیر
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ڵووکە
پاشگری
چووک
شاندان:
سێوەڵووکە
، دیوەڵووکە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یوکاجللان
کمد
بزرگ
لباس
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یوکاجللان
دۆڵابی جلکان
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
یکروکردن
[مص. م ]
(یەکروو کەردەن - yekrû kerden)
یەکلاکردنەوە،
بە
ئەنجام
گەیاندنی کارێک.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یەوکشت
کج
و
معوج
ناقص
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەوکشت
خوار
و
خێچ
سەقەت
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یەوکەس
هرکس
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەوکەس
هەرکەسێ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یەکەوکڵاوە
نوعی
بازی
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
یەکەوکڵاوە
جۆرە یارییەکە
وەک
یەکەوحەیزەران
بەڵام
ئەم
کڵاوێک
لەسەر
پشتی
تێکەوتووەکە دادەنێن و بەسەریدا
هەڵ
دەچن ،
هەر
کەسێک کڵاوەکەی
خست
تێ
دەکەوێ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەکەوکڵاوە
جۆرێ بازییە، گەمەیەکە
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به بووک بردن
«مست. مت.»، «کن.» جنێوه و کەسێکی
ئەم
قسەیەی پێ دەگوترێ
وەکوو
پێی
بڵێن
«
ژنه
و
به
مێردی
دەدەن» وایه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک دابەزاندن
مست. مت.» هێنانە
خواری
بووک
«
بووک
»
لە
خوانی
زین
پاش
ئەوەی
دە
گاته
بەرماڵی
زاوا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بچووک
[[بچ+ئۆك]]
«ست.» ١-
حاڵی
شتێکی
لە
هەر
بابە
تێکەوه «ئەندازه،
قەدر
و
قیمەت
،
تەمەن
و...»
گەورە
نەبێ::
ئەم
خانووە بچووکه
جێی
ئێوەی تێدا نابێتەوه.
ئەو
کراسە
دەبەرکه بزانە
بە
بەرت
بچووک
نیه. *بچکۆڵە،
بچکۆلانە
، بچکۆڵانە،
بچووک
،
بچکۆلانه
، بچکۆڵانه، چکۆله
چکۆڵه
، چکۆڵانه، گچکه،گچکەڵانە. «
سن
.، جنوو.»
بووچک
. ٢- «مج.»
کەمتر
لەکەسێ، خزمەتکاتی کەسێ،:
تائێستا
بچووکتان
بووم
لەمەودوا
نابم. ٣- «بک.»
منداڵ
:. تێبــ. ١»
وەکوو
دەبینن دەنگی «ب» و «ل»
لەم
وشەیەدا دەبنە «پ» و «ل»،
هۆی
ئەم
گۆڕانه جیرانەتی دەنگەکانه
کە
کار
دەکەنه
سەریەک
و دەگۆڕێن. ب» بەلای منەوه
ماکی
ئەم
وشەیه
لە
قۆناغی ئێستای زمانی کوردیدا «بچ» ە
که
دوای
تێپەڕین
بە
دوو
سێ
قۆناغدا
لە
«ڤەچەک» ی
پەهلەوی
بە
مانای «
منداڵ
» کەوتۆتەوە. وشەی «
بەچ
»
لە
وشەی «
بەچکه
»
دا
له «
بوچک
» ی بن لەهجەی
سنەیی
و لەهجەی جنووبیدا
ئەو
قۆناغەمان
پێشان
دەدە
ن.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دارتوک
[ا.مر ]
(دار توک - dar tak)
دارکونکەره.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دروک
[ا ]
(دوروک - duruk)
تەراشەدار،
ورده
چیلکه.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دسوک
[ا ]
(دەسوک - desik)
ئارده
مشار
، چیلکەی
باریک
، ته/¬راشەدارو
تەخته
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
سالوک
[ص ]
(سالووک - salûk)
سالوک، دزو رێگر، هه
ژار
،
ده
ستکورت.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گلووک
گوڵ
٬ کۆی (
گوڵ
.) ە :
گوڵان
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
گۆش سووک (کە.)
گوێ
سووک
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاغاووک
ئاووکێ
بێداری
.
گۆرانی
بێژو شایەرێکی
کوردی
باکوورە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئانیشک(موک)
(
فە
) بەلەچەق،
قوونانیسک
، قینگانیسک، قوونەنیشک،(هەورا) هەرەژنی، بلەمرک،(خانە) بەلەمرک،(دزە) هەنیشک،(باک.،
باد
) ئەنیزک، جومگەیەکە
لە
نێوانی
باسک
و قۆڵدا
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئانیشکە(موک)
پەردەی پێشدەرگانەی حەوشەیە
جا
لە
چووارچێوە
گیرابێ
یا
نا
لەکاتی دادەنرێ و لادەبرێ و
یا
هەڵدەدرێتەوەو دادەدرێتەوە. دارێکی
دوو
پەلە
بە
خووانکەوە دەبەسترێ پێی ئاشی
بە
ناودا دەڕوات،
بە
بەرزو نزمکردنەوەی پێیەکە ئەویش بەرزو
نزم
دەبێتەوە، لوولەو گونجی
کەوانەدار
کە
بۆ
سەر
سووچ
بەکار
دێنرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاهۆ(موک)
ئەیهۆ
،
ئازار
،
دەرد
،
لە
کاتی
نەخۆشی
و تووڕەییدا
بەکار
دەبرێت،
پەتا
،
قڕان
،
فێ
،
نەنگ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاواڵ(موک)
گیایەکە.
برادەر
،
هاوڕێ
. (
باک
) براک،
هاوزێ
،
ئاوزێ
،
هاوتەمەن
،
هاواڵ
،
برادەر
، دەستەبرا،(
باک
)
هەواڵ
،
ئاوەڵ
، هاوەڵ،(بابا)
هاوڕێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاوەخان(موک)
میزدان
، تەنەکەیەکی گچکەیە
بۆ
میز
،
بەبن
لوولەی بلوێری لانکانەوە هەڵداوەسرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاوەر(موک)
هۆش
،
ژیری
،
باوەڕ
، دڵنیایی،(هەورا)
ئاخوڕ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاڵو بەڵاڵووک
بەڵاڵووک
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئاڵوبڵالووک
آلوبالو، آلی
بالی
، قراسیا،
قاراسیا
، آلوی بوعلی.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئاڵوبڵالووک
هاڵووبڵالووک، بڵالووک. [ئاڵوباڵووی
کێوی
، هەلالووک]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئاڵوبڵالووک
جراسیا
، جواصیا، قراصیا.
144
145
146
147
148
149
150