تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



گەشەوکردن
داگرسانن. [گەش کردنەوە، داگرساندن]
گەشەوکردن
اِیقاد، اِضرام... .
گەوکردنەوە
پێکەوە لکاندن٬ یەکگرتنەوە.
گەڵەساوکێ (کە.)
ڵووکە
پاشگری چووک شاندان: سێوەڵووکە، دیوەڵووکە
یوکاجللان
یوکاجللان
دۆڵابی جلکان
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یکروکردن
[مص. م ]
(یەکروو کەردەن - yekrû kerden)
یەکلاکردنەوە، بە ئەنجام گەیاندنی کارێک.
یەوکەس
هرکس
یەوکەس
هەرکەسێ
یەکەوکڵاوە
نوعی بازی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکەوکڵاوە
جۆرە یارییەکە وەک یەکەوحەیزەران بەڵام ئەم کڵاوێک لەسەر پشتی تێکەوتووەکە دادەنێن و بەسەریدا هەڵ دەچن ، هەر کەسێک کڵاوەکەی خست تێ دەکەوێ
یەکەوکڵاوە
جۆرێ بازییە، گەمەیەکە
به بووک بردن
«مست. مت.»، «کن.» جنێوه و کەسێکی ئەم قسەیەی پێ دەگوترێ وەکوو پێی بڵێن «ژنه و به مێردی دەدەن» وایه.
بووک دابەزاندن
بچووک
[[بچ+ئۆك]]
«ست.» ١- حاڵی شتێکی لە هەر بابە تێکەوه «ئەندازه، قەدر و قیمەت، تەمەن و...» گەورە نەبێ:: ئەم خانووە بچووکه جێی ئێوەی تێدا نابێتەوه. ئەو کراسە دەبەرکه بزانە بە بەرت بچووک نیه. *بچکۆڵە، بچکۆلانە، بچکۆڵانە،بچووک، بچکۆلانه، بچکۆڵانه، چکۆله چکۆڵه، چکۆڵانه، گچکه،گچکەڵانە. «سن.، جنوو.» بووچک. ٢- «مج.» کەمتر لەکەسێ، خزمەتکاتی کەسێ،: تائێستا بچووکتان بووم لەمەودوا نابم. ٣- «بک.» منداڵ:. تێبــ. ١» وەکوو دەبینن دەنگی «ب» و «ل» لەم وشەیەدا دەبنە «پ» و «ل»، هۆی ئەم گۆڕانه جیرانەتی دەنگەکانه کە کار دەکەنه سەریەک و دەگۆڕێن. ب» بەلای منەوه ماکی ئەم وشەیه لە قۆناغی ئێستای زمانی کوردیدا «بچ» ە که دوای تێپەڕین بە دوو سێ قۆناغدا لە «ڤەچەک» ی پەهلەوی بە مانای «منداڵ» کەوتۆتەوە. وشەی «بەچ» لە وشەی «بەچکه» دا له «بوچک» ی بن لەهجەی سنەیی و لەهجەی جنووبیدا ئەو قۆناغەمان پێشان دەدە ن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دارتوک
[ا.مر ]
(دار توک - dar tak)
دارکونکەره.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دروک
[ا ]
(دوروک - duruk)
تەراشەدار، ورده چیلکه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دسوک
[ا ]
(دەسوک - desik)
ئارده مشار، چیلکەی باریک، ته/¬راشەدارو تەخته.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سالوک
[ص ]
(سالووک - salûk)
سالوک، دزو رێگر، هه ژار، ده ستکورت.
گلووک
گوڵ٬ کۆی (گوڵ.) ە : گوڵان.
گۆش سووک (کە.)
ئاغاووک
ئاووکێ بێداری. گۆرانی بێژو شایەرێکی کوردی باکوورە
ئانیشک(موک)
(فە) بەلەچەق، قوونانیسک، قینگانیسک، قوونەنیشک،(هەورا) هەرەژنی، بلەمرک،(خانە) بەلەمرک،(دزە) هەنیشک،(باک.، باد) ئەنیزک، جومگەیەکە لە نێوانی باسک و قۆڵدا
ئانیشکە(موک)
پەردەی پێشدەرگانەی حەوشەیە جا لە چووارچێوە گیرابێ یا نا لەکاتی دادەنرێ و لادەبرێ و یا هەڵدەدرێتەوەو دادەدرێتەوە. دارێکی دوو پەلە بە خووانکەوە دەبەسترێ پێی ئاشی بە ناودا دەڕوات، بە بەرزو نزمکردنەوەی پێیەکە ئەویش بەرزو نزم دەبێتەوە، لوولەو گونجی کەوانەدار کە بۆ سەر سووچ بەکار دێنرێ
ئاهۆ(موک)
ئەیهۆ، ئازار، دەرد، لە کاتی نەخۆشی و تووڕەییدا بەکار دەبرێت، پەتا، قڕان، فێ، نەنگ
ئاواڵ(موک)
گیایەکە. برادەر، هاوڕێ. (باک) براک، هاوزێ، ئاوزێ، هاوتەمەن، هاواڵ، برادەر، دەستەبرا،(باک) هەواڵ، ئاوەڵ، هاوەڵ،(بابا) هاوڕێ
ئاوەخان(موک)
میزدان، تەنەکەیەکی گچکەیە بۆ میز، بەبن لوولەی بلوێری لانکانەوە هەڵداوەسرێ
ئاوەر(موک)
هۆش، ژیری، باوەڕ، دڵنیایی،(هەورا) ئاخوڕ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاڵو بەڵاڵووک
ئاڵوبڵالووک
آلوبالو، آلی بالی، قراسیا، قاراسیا، آلوی بوعلی.
ئاڵوبڵالووک
هاڵووبڵالووک، بڵالووک. [ئاڵوباڵووی کێوی، هەلالووک]
ئاڵوبڵالووک
جراسیا، جواصیا، قراصیا.