تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 27731
سەرچاوە:
نالی
ئەستوونی حەننان
کۆڵەکەیەک
بووە
لە
مزگەوتی
پێغەمبەر
دا
لە
مەدینە،
لە
کتێبەکانی سیرەتدا
هەیە
کەوا
پێغەمبەر
(د. خ) بەرلەوەی
مینبەر
و
میحراب
بۆ
مزگەوتەکەی
دروست
بکا
، ئەچوو پاڵی
بە
کۆڵەکەیەکەوە
ئەدا
خوتبەی ئەخوێندەوە.
پاشان
کە
مینبەری
بۆ
مزگەوتەکەی
دروست
کرد
، کۆڵەکەکەی بەجێهێشت.
کۆڵەکە
دەستی
کرد
بە
زیڕەزیڕ
و
گریان
... پێغەمبەریش
چوو
باوەشی پیاکرد و دڵی دایەوە.. ئەویش
بێدەنگ
بوو
و
لە
زیڕەزیڕ
کەوت
..
کەژاوە
و
دار
و
بار
و تەختەیی لوختی
لەسەر
بوختیی
دەناڵێنن
لە
شەوقی
طەیبە
وەک
ئەستوونی حەننانە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەستوونە زێڕینە
رنگین
کمان
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەستوونە زێڕینە
[[ئەستوون+ئە+زێڕ+ئین+ئە]]
«نتـ.» کەوانەیێکی ڕەنگاوڕەنگە «
سوور
،
نارنجی
،
زەرد
،
سەوز
،
عابی
،
خمی
،
بنەوش
» و کاتێ تیشکی
ڕۆژ
لە
دڵۆپەی
باران
دەدا
و دەشکێتەوە،
لە
ئاسمان
پەیدا
دەبێ
«تمـ: گمـ.
فەرهەنگی
مەهاباد
- ۴۰» ٭ «کیـ.» پرچی ئایشە و فاتمان،
پەلکە
زێڕینە،
کۆلکە
زێڕینە، «بکـ.»
کەسکە
سۆر
.
هەسارە
زێڕینە، «جنو.» زەڕینە و سیمینە،
دێت
و
کوڕ
.
سەرچاوە:
نالی
ئەستوونە زێڕینە
کۆڵەکە
زێڕینە، (
قوس
قزح).
حوققەی فەلەکول ئەطلەس و ئەستوونەیی
زێڕین
بێ
بییکە
بە
تارای
سەر
و ترکەی
خەز
و
واڵا
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەستوونەزێڕینە
پەلکەزێڕینە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەستووک(کۆ)
کوللێرە
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەستێ و پووشوو
«نتـ.» ۱-
دوو
پارچەن
لە
دەزگای
ئاگر
کردنەوە
. ۲- «کنـ.»
حاڵی
دوو
کەس
کە
پێکەوە
هەڵ
نەکەن و کۆبوونەوەیان ببێتە مایەی ئاژاوە:
ئەم
منداڵانە
هەر
دەڵێی
ئەستێ
و پووشوون،
هەمیشە
شەڕیانە. ٭کێردو
پەنیر
،
مشک
و
پشیلە
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەستێوور
(هەو)قسر، ئەستەویر،(شک) ستەوور، ستێوور،
کۆندۆ
،
کە
شیری
بدات،(شەق.، ڕەوا)کەندۆ،(باک)
بەربووار
،
ئاژاڵ
،
ڕەشەووڵاخ
،
یا
ماینێکە ساڵێکی نەزابێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەستێووڵک
ئاسنێکی
دەمپانی
کلک
درێژە
هەویری وشکەوە
بوی
لە
(
کوول
)
پێ
دەکڕێنرێ
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەستێووڵک
[[ئەستێ+ووڵ «لە: تێووڵین» +ئک]]
«نتـ.» شیشێکی ئاسنە۲۰/۳۰سانتیمەتر
درێژە
سەرێکی
پان
کراوەتەوە، سەرەکەی دیکەشی
یان
وەکوو
قوڵاپ و
قەڵانگ
وایە
،
یان
دەسکێکی
داری
ڕێ
دەخرێ.
بۆ
کاروباری
ئاشپەزخانە
و
چێشت
لێنان
و
نان
کردن
بەکاردێت. ئەستێوولکی
تەندوور
: «نتـ.» شکڵی
هەر
وەک
ئەستێووڵک
وایە
، درێژترە و
نانی
پێ
لە
تەندوور
دەکەنەوە،
ئەگەر
نانیش
لەخۆیەوە
کەوتە
ناو
تەنوورەوە،
بە
سەرە
قولاپ
دارەکەی
دەری
دێننەوە و
ئاگری
تەندووریشی پێ
خۆش
دەکەن تێبــ.ینی: کەرتی دووهەمی
ئەم
وشەیە «ووڵ»
هەروەکوو
نیشان
دراوە
بە
لای
منەوە
لە
مەسدەری «تێ ووڵین»
کە
ئێستا
مانای «تێ
گوشین
»
دەدا
، وەرگیراوە،
وا
تێدەگەم
کە
«تێ ووڵین» شێوەیێکی کۆنتری «تێ
گیران
، تێ
وەردان
»
بێ
و
ئەم
ئامرازە
لە
پێشدا
هەر
بۆ
تەندوور
و
نان
کردن
بووە
لە
پاشان
چۆتە
ئاشپەزخانە
. سەرەڕای ئەوەش ڕێی دەچێتێ
ئەم
وشەیە
لە
«
ئەستێ
» و «ئووڵک» پێکهاتبێ
کە
بەشی دووهەمیان پاشبەندی
بچووک
کردنەوە
بێت،
لەم
حاڵەتەدا هس.: «
هەستی
»
لە
لەهجەی باکووریدا و «ئەست»
لە
ئاوێستاییدا
بە
مانای
ئێسقان
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەستێووڵک
(دەر)ئەستیم،(هەورا)ئەستیو،(بابا)ئەستیلک،
ئەستێوڵک
،
ئاسنێکی
دەم
پانی
کلک
درێژە
هەویری
ووشک
هەڵگەڕاوی
لە
تەبەک
و
کوول
و پنەو
ئیتر
پێ
دەکڕێنرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەسرەمووک(کۆ)
ئاڵ
و
بۆڵ
،
ترێ
یەکە
لە
نێوانی
ترێ
و قۆرەیدا
بێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەسوور
سەبزی
،
سەوزەوات
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئەسپ دووڕەگ
جردە
، اکدش.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئەسپ دووڕەگ
[هەسپی دووتۆمە]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئەسپ دووڕەگ
محضرم، مجنس.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەسپ دووڕەگ
ئەسپی
خەساو
،
بارگین
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەسپ سوواری
ئەسپێکە لەکارو
سوواری
دەرهاتبێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەسپوول
سپڵ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەسپوول
طحال
51
52
53
54
55
56
57